Öğretmen İstihdam Projeksiyonları Stratejileri Projesi

Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, Öğretmen İstihdam Projeksiyonları Stratejileri ve Sistemlerinin Geliştirilmesi Projesiyle hem Bakanlığa, hem üniversitelere, hem de öğretmen yetiştiren kurumlarda okumak isteyen gençlere rehberlik yapacak bir yol haritasına kavuşulduğunu söyledi.

Avcı, "Öğretmen İstihdam Projeksiyonları Stratejileri ve Sistemlerinin Geliştirilmesi Projesi" kapanış toplantısında, gelecek on yıllık süreçte öğretmen eğitimi ve istihdamını planlamak amacıyla hazırlanan öğretmen projeksiyonunun, temel eğitim ve orta öğretim kademesinde kamu ve özel okullarında 2023 yılına kadar ihtiyaç duyulacak öğretmen sayılarını, alanlar ve iller bazında hesaplandığını anlattı.

Proje kapsamında tasarlanan bilgi yönetim sisteminin, 2023 yılına kadar olan süreçte öğretmen arz ve talebini izlenebilir duruma getirdiğini ifade eden Avcı, 2023 yılı sonrası için de ilgili değişkenlerin ve göstergelerin yenilenmesiyle öğretmen arz ve talep projeksiyonlarının hazırlanabilecek olmasının memnuniyet verici olduğunu dile getirdi.

Avcı, proje kapsamında; Türkiye'de ilk defa Hacettepe Nüfus Etütleri Enstitüsü uzmanlarının katkısıyla 2012-2023 yılları arası il, şehir, köy ve cinsiyet ayrıntısında tekli yaşlarda okul çağı nüfus projeksiyonlarının hesaplandığını söyledi.

Bu çalışmaların öğretmen arz ve talebinin belirlenmesinde etkili olan faktörleri inceleme ve sonuçlarını arz-talep projeksiyonlarına yansıtmak için gerekli olan okul çağı nüfusunda meydana gelen değişimi görme imkanı sağladığına dikkati çeken Avcı, öğretmen istihdam trendleri ve son 10 yıl boyunca yapılan öğretmen atamalarının da incelendiğini belirtti.

Çalışmayla aynı zamanda istihdamı etkileyen tüm politikaların ve bunların sonuçlarının değerlendirildiğini anlatan Avcı, "Son 10 yılın verileri kullanılarak bütün ayrıntılarıyla incelenen hususlar; hizmet alanları, il ve hizmet bölgeleri arası, isteğe bağlı, özür durumu, görev değişikliği, kurumlar arası nakil ve emeklilik durumuna bağlı öğretmen hareketliliğidir. Bu çalışmaların ışığında geliştirilen Öğretmen İstihdam Projeksiyon Modeli, projenin önemli çıktılarından biri olmuştur. Bir diğer kazanımımız ise öğretmen arz talep projeksiyonlarının hesaplanabildiği Bilgi Yönetim Sistemi'nin kurulmuş olmasıdır" dedi.

"Pojeyle hem Bakanlığa hem üniversitelere hem de öğretmen yetiştiren kurumlarda okumak isteyen gençlere rehberlik yapacak bir yol haritasına, bir rehbere kavuşuldu" diyen Avcı, şunları kaydetti:

"Gençlerimiz hayatlarına, çizecekleri yola ilişkin seçim yaparken "en isabetli kararları alabilsinler" diye, yıllar ve alanlar itibariyle ihtiyaç duyulacak öğretmenlik alanlarındaki talebe ilişkin projeksiyonları http://ikop.meb.gov.tr adresinden elektronik ortamda inceleyebilecekleri altyapı hazırlandı. Kullanıcılar hem şu anda yürürlükte olan hem de geliştirme çalışmaları tamamlandığında yürürlüğe girecek öğretmen yeterlikleri bilgilerine de ulaşabilecekler."

Bakan Avcı, toplantı çıkışında yaptığı açıklamada, önümüzdeki 10 yıl boyunca hangi alanda, hangi nitelikte ne kadar öğretmene ihtiyaç olacağını önceden öğrenebilmek amacıyla yapıldığını, verilerle önümüzdeki 10 yılda branşlara göre ihtiyaçlarının daha rahat görülebilineceğini bildirdi.

-Öğretmen ihtiyacının 140 bine ulaşacağı tahmin ediliyor

MEB İnsan Kaynakları Genel Müdürü Hikmet Çolak ise kamunun çalışanlarının 3'te 1'inin öğretmen olduğunu belirterek, yaklaşık 776 bin öğretmen bulunduğunu söyledi.

Mayıs ayı itibariyle 127 bin öğretmen ihtiyacı olduğunu, bu sayının 140 bine ulaşacağını tahmin ettiklerinini anlatan Çolak, 775 bin öğretmenin, 160 bininin son 10 yılda istihdam edildiğini dile getirdi.

KPSS'ye girip de atama bekleyen öğretmen adayının 296 bin 500 civarında olduğuna dikkati çeken Çolak, öğretmenlik okuyan öğrenci sayısının da 744 bin kişi olduğunu, sürecin iyi yönetilememesi halinde bir kaç yıl sonra çalışandan daha çok atama için bekleyen insan ile karşı karşıya kalınacağına işaret etti.

-En çok sınıf öğretmenliği istihdam sağlıyor

MEB-İKOP Projesi Akademik Koordinatörü, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Gönül Akçamete, MEB'in kapısında KPSS puanı geçerli yaklaşık 180 bin adayın bulunduğunu belirterek, 2023 yılında tüm alanlar dikkate alındığında MEB'in yaklaşık 1,1 milyon öğretmene ihtiyacı olacağını bildirdi.

MEB'in 2020 yılındaki istihdamına denk bir arza neredeyse şimdiden ulaştığına dikkati çeken Akçamete, şunları kaydetti:

"Şu anda MEB'in yanlızca Türk Dili ve Edebiyat, din külürü ve ahlak bilgisi, tarih, rehber öğretmen, felsefe, matematik, ikinci yabancı dil, çoğrafya, biyoloji, müzik İngilizce, fizik, kimya veya kimya teknolojisi öğretmenliklerinde kontenjan artışına ihtiyaç var. 2012-2023 yıllları arasındaki öğretmen talep projeksiyonuna göre 25 temel branştaki öğretmen sayısının 668 binden 928 bine yükselmesi bekleniyor. 2012-2023 döneminde en çok istihdam sağlayan ilk beş alan sırasıyla sınıf öğretmenliği 246 bin, İngilizce öğretmenliği 75 bin, okul öncesi öğretmenliği 62 bin, din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenliği 51 bin ve Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenliği 58 bin olacak. Bu dönemde bilişim teknolojileri ve sınıf öğretmenliği dışındaki tüm alanlarda istihdamın artacağı tahmin ediliyor."

-Öğretmen istihdamının önümüzdeki 10 yılda 200 bin artması bekleniyor

Hacettepe Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Yüksel Kavak ise 2002-2011 göstergelerine bakıldığında öğrenci sayısında yüzde 10'luk bir büyüme yaşandığını belirterek, öğretmen sayısının ise 536 binden 740 bine yükselerek, yüzde 38'lik artış sağlandığını, bunun öğretmen başına düşen öğrenci sayısında bir iyileşmeye işaret ettiğini söyledi.

Yıllık ortalama istihdamın 30 binin üzerinde gerçekleştiğini, mezun sayısına bakıldığınıda ise 40 binin üzerinde arz bulunduğunu anlatan Kavak, bu arz ve talepteki farkın, KPSS'deki bekleyenleri ortaya çıkardığını ifade etti. 2012-2023 yıllarına bakıldığında orta düzey senaryoya göre, tüm branşlar dikkate alındığında 731 binden 1 milyona, 25 temel alan dikkate alındığında ise 754 binden 953 bine yükseleceğinin tahmin edildiğini anlatan Kavak, yani öğretmen istihdamının önümüzdeki 10 yıl boyunca yaklaşık 200 bin artmasının tahmin edildiğini dile getirdi.

Önümüzdeki 10 yılda, 10 bin ve üzeri istihdam artışı beklenen alanların, Türk Dili ve Edebiyatı, din kültürü ve ahlak bilgisi, İngilizce, beden eğitimi, rehber ve tarih öğretmenliği alanlarının bulunduğunu aktaran Kavak, "Düşük istihdam alanları olarak nitelendirdiğimiz 4 binden daha az istihdamın sağlanacağı alanlar arasında ise sosyal bilgiler öğretmenliği, resim öğretmenliği, bilişim öğretmenliği, felsefe öğretmenliğini gösterebiliriz" - Ankara