Türkiye'deki Suriyeliler İçin Yapılan Yardımlar

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Levent Gümrükçü, ülkelerindeki şiddetten kaçarak Türkiye'ye sığınan Suriyeliler için yapılan uluslararası yardımların toplamının 90 milyon dolar civarında olduğunu belirterek, "Bu, Türkiye'nin tek başına bugüne kadar harcadığı 600 milyon dolarla kıyaslandığında durumun vahametini ortaya koyuyor" dedi.

Bakanlık Sözcüsü Gümrükçü, Dışişleri Bakanlığı'nda olağan basın toplantını düzenleyerek gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Gümrükçü, Suriye'deki çatışmalardan kaçarak komşu ülkelere sığınanlarla ilgili Kuveyt'te geçen ay yapılan uluslararası toplantıda birçok ülkenin yardım taahhüdünde bulunduğunu, ancak bu taahhütlerin henüz somut olarak gerçekleşmediğini söyledi.

BM'nin de konuyu yakından takip ettiğini, yardımların ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması için çabaların sürdüğünü ifade eden Gümrükçü, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun BM Mülteciler Yüksek Komiseri Antonio Guterres ile iki gün önce telefon görüşmesi yaptığını, Guterres'in bu görüşmede uluslararası yardımın yeterli düzeyde olmadığını, Türkiye'nin ise cömert bir tutum içinde olduğunu söylediğini aktardı. Gümrükçü, şunları söyledi:

"Bugüne kadar, rakamlar değişiyor, ama 600 milyon doların üzerinde bir harcamada bulunan Türkiye'ye yeterli yardımın ve desteğin sağlanamadığını ifade etti. Türkiye'ye bu konuda Mülteciler Yüksek Komiserliği olarak ellerinden gelen her türlü çabayı sarf edeceklerini söylediler. Harcanan rakamlar ve Türkiye olarak uluslararası toplumdan aldığımız yardımlar da bu aşamada belli. Şu ana kadar ikili, ayni ve nakdi yardımlar, BM kuruluşlarından aldığımız yardımlar ve Kızılay'ın karşıt muhatap kuruluşlarından aldığı yardımların hepsinin toplamına baktığınız zaman 90 küsur milyon dolarlık bir rakam ortaya çıkıyor. Bu Türkiye'nin tek başına bugüne kadar harcadığı 600 milyon dolarla kıyaslandığında aslında durumun vahametini açıkça ortaya koyuyor. Bu bakımdan beklentimiz Kuveyt toplantısında vadedilen taahhütlerin bir an evvel somut bir şekilde yerine getirilmesi. Bunun da ötesinde bunun düzenli bir şekilde ilgili ülkelerle yardımlaşarak eşgüdüm ve dayanışma içinde devam ettirilebilecek bir düzeye getirilmesidir."

Guterres'in konuyla ilgili temaslarda bulunmak üzere muhtemelen 14-15 Mart tarihlerinde Türkiye'ye geleceğini ifade eden Gümrükçü, ziyaret sırasında Türkiye ile uluslararası toplum arasında yardımlaşmayı etkin hale getirebilecek adımlarla ilgili çalışmalar yapılacağını söyledi.

-"Suriye rejimi sözler verdi ama tutmadı"-

Suriye rejimi ile muhalefet arasındaki olası bir diyalogla ilgili Türkiye'nin pozisyonunun sorulması üzerine Gümrükçü, Türkiye'nin başından bari krizi çözüme kavuşturacak tüm siyasi diyalog çabalarına destek olacağını ifade ettiğini hatırlattı. BM ve Arap Birliği'nin Suriye Özel Temsilcisi El-Ahdar el-İbrahimi ile eski temsilci Kofi Annan'ın çabalarına destek verdiklerini kaydeden Gümrükçü, son gelişmelerle ilgili muhalefetin tutumunun açık olduğunu düşündüklerini belirtti. Gümrükçü, "Kendilerinin ifadeleri Esed'in içinde olmayacağı bir barışçıl geçiş sürecinin önünü açacak siyasi diyalog arayışındalar ve arzusundalar" dedi.

Her şeyden önce akan kanın durmasının önemine dikkati çeken Gümrükçü, şunları söyledi:

"Esas burada önemli olan rejimin bu konudaki tutumunun ne olduğu. Çok açık bir durum var karşıda. Esed'in içinde yer almayacağı barışçıl bir geçiş sürecinin önünü açabilecek bir siyasi diyalog. Buna rejimin ne tür bir yanıt vereceği önemli. Şu ana kadar rejimden bu konuda açık bir olumlu yanıt gelmemiştir. Tam aksine kafa karıştırıcı bazı sinyaller almaktan başka bir durum yok. Maalesef daha önce de rejimin bu konuda veya buna benzer birçok girişim ortaya atıldığında çeşitli sözler verdiğini, ancak daha sonra bu sözlerini hiçbir şekilde yerine getirmediğini ve tutmadığını görüyoruz. Bu da esasında rejimin güvenilirliği açısından da sadece bizde değil, gerek muhalif kanatta olsun gerek uluslararası toplumda belirli bir güvenilirlik problemi yaratmıştır."

-PYD'ye ilişkin tutumda değişiklik yok-

Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ile PYD arasında anlaşmaya varıldığı yönündeki haberlerle ilgili değerlendirmesi sorulan Gümrükçü, Suriye'deki krizi etnik veya mezhepsel bir tabiata büründürecek her türlü gelişmeye karşı olduklarını ifade ederek, "Zaman zaman Suriye içinde lokal bazı çatışmalar da söz konusu olabiliyor. Bunların ortadan kaldırılmasını, bu tür çatışmaların sona erdirilmesine yol açabilecek her türlü girişim anlaşma bizde memnuniyet yaratmaktadır" dedi.

Sahadaki gelişmelerin izlenmesi gerektiğin belirten Gümrükçü, "PYD'ye ilişkin tutumuzda herhangi bir değişiklik söz konusu değil" diye konuştu.

-" İsrail'de yeni hükümetin tutumuna bakmak lazım"-

İsrail'in operasyonel hatalardan dolayı Türkiye'den özür dileyeceği şeklindeki haberlerle ilgili, "Türkiye operasyonel hata nedeniyle dilenecek bir özürden tatmin olur mu-" sorusuna Gümrükçü, Türkiye'nin özür konusunda daha önce öne sürdüğü şartların geçerli olduğu cevabını verdi.

İsrail'den özür, tazminat ve Gazze'ye uygulanan ablukanın kaldırılmasını beklediklerini hatırlatan Gümrükçü, "İsrail'de yeni hükümet kurulduktan sonra bu konuda ne tür bir tutum izleyeceklerine bakmak lazım. Bu 3 şartımız bütün açıklığıyla devam ediyor. Top şu anda karşı tarafta. Onların atacağı adımlara bakacağız" dedi.

Gümrükçü ayrıca, Hamas'ın Siyasi Büro Şefi Halid Meşal'in hafta başında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Davutoğlu ile görüştüğünü belirterek, Meşal'in Filistin'deki uzlaşı sürecine yönelik bilgi verdiğini söyledi. Gümrükçü, Türkiye'nin süreci desteklediğini, bütün Filistinli gruplarla temasın devam ettiğini dile getirdi.

- Almanya'dan beklenti-

Almanya Başbakanı Angela Merkel'in 24-25 Şubat'ta Türkiye'ye yapacağı ziyaretle ilgili konuşan Gümrükçü, Merkel'in başbakan olarak 3. kez Türkiye'ye geleceğini söyledi. Ziyarette özellikle ağırlık verilecek hususlardan birinin ticari ve ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi olduğunu vurgulayan Gümrükçü, iş adamlarının katılacağı bir iş forumu düzenleneceğini de belirtti.

Gümrükçü, Türkiye'nin Almanya'dan beklentisinin Türkiye-AB ilişkilerinin canlanması ve AB üyelik sürecinin ilerlemesine yönelik katkı sağlaması olduğunu ifade ederek, Fransa'nın tutumunu değiştirdiğini ve 22. faslın açılmasına yönelik adım atıldığını hatırlattı. Gümrükçü, "Bizim beklentimiz bu adımın Türkiye-AB arasındaki üyelik müzakerelerinin bütün geneline yayılacak şekilde gelişmesi ve bütün AB ülkelerinin de Almanya dahil bunu desteklemesi ve yardımcı olmasıdır. Merkel'in ziyaretinde de bu konu ele alınacaktır ve beklentilerimiz dile getirilecektir" diye konuştu.

- Asil Nadir'in iadesi-

Gümrükçü, Kıbrıslı Türk iş adamı Asil Nadir'in Türkiye'ye iade edilebileceği şeklindeki iddialarla ilgili olarak, Nadir'in ödemesi gereken 5 milyon sterlinlik tazminatın ödendiğini öğrendiklerini söyledi ve gelinen aşamada İngiltere Adalet Bakanlığı'nın değerlendirme yapması gerektiğini belirtti.

İngiliz makamlarının kararından sonra Nadir'in iadesi için Türk ve İngiliz makamları arasında adli yardımlaşma kanalları çerçevesinde işbirliği yapılabileceğini söyledi.

Muhabir: Tuğrul Çam

Yayıncı: Şermin Coşkun - ANKARA