Van Depreminin 3. Yılı

CEMAL AŞAN - Van'da, 23 Ekim 2011'de meydana gelen depremin ardından hayatını kaybedenlerin yakınlarınca açılan ceza ve tazminat davaları, olayda ihmali olduğu ileri sürülen kamu görevlileri hakkında yapılan şikayetler, hasar tespit çalışmalarına yönelik itirazlarla ilgili hukuki süreç devam ediyor.

Kentte 3 yıl önce yaşanan ve 604 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan 7,2 büyüklüğündeki depremden sonra ölenlerin yakınlarınca, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Van Valiliği, Van Belediyesi, İl Afet ve Acil Durum (AFAD) Müdürlüğü, kamu görevlileri ile bina sahipleri hakkında Van ve Erciş cumhuriyet başsavcılıklarına suç duyurularında bulunuldu.

Başvurular üzerine söz konusu binaların yıkılmasında ihmalleri bulunan kişi ve kurumlar hakkında yürütülen soruşturmalardan sonra hazırlanan iddianameler kapsamında açılan davalardan, Bayram Oteli davası sonuçlandı. Erciş ilçesinde yıkılan ve 36 kişinin hayatını kaybettiği Sevgi Apartmanı'nın sahibi Salih Ölmez ile Van'ın Kazım Karabekir Caddesi'nde yıkılan ve 20 kişiye mezar olan Safa Apartmanı'nın sahibi Nezir Baş'la ilgili davalar ise sürüyor.

İkinci depremde yıkılan Bayram Oteli'nde hayatını kaybeden ailelerin avukatlarından Murat Kemal Gündüz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Van 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen ceza davasında, sanık Tevfik Bayram'a "Taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına sebep olma" suçundan, 10 yıl 1 ay 10 gün hapis cezası verildiğini anımsatarak, mahkeme kararının hem sanık hem de müdahil aileler tarafından temyiz edildiğini söyledi.

İlk depremden sonra Bayram Oteli'nde gerekli hasar tespitini yapmayarak otelin bu şekilde çalışmasına izin verdiği iddia edilen dönemin Van Valisi ve AFAD yetkilileri hakkında yaptıkları şikayet üzerine Van Cumhuriyet Başsavcılığı'nın, 4483 sayılı "Memur Yargılama Yasası" uyarınca dosyayı yetkili olan Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderdiğine değinen Gündüz, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın soruşturma yapmaksızın işlemden kaldırma kararı verdiğini ileri sürdü.

Gündüz, şöyle devam etti:

"Bunun üzerine 30 Kasım 2012'de Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru yapılmış, başvuru üzerine, Anayasa'nın 17. maddesinde yer alan yaşam hakkının ihlal edildiğine karar vermiş ve anayasal hak ihlalinin ortadan kaldırılması için Vali ve AFAD yetkilileri hakkında etkin ve adil bir soruşturma yapılması için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına kararı göndermiştir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Anayasa Mahkemesi'nin bu kararı üzerine Vali hakkında soruşturma izni verilmesi için İçişleri Bakanlığına, AFAD yetkilileri hakkında soruşturma izni verilmesi için de bağlı oldukları Başbakanlık makamına yazı yazmıştır."

İçişleri Bakanlığı'nın 45 günlük sürenin dışına çıkarak, yaklaşık 8 ay sonra Vali hakkında soruşturma izni vermediğini dile getiren Gündüz, aynı şekilde Başbakanlığın da AFAD yetkilileri hakkında soruşturma izni vermediğini aktardı.

Bu kararların kaldırılması ve soruşturma izni verilmesi için Danıştay 1. Daire Başkanlığı'na başvurduklarını ve bunun sonucunu beklediklerini anlatan Gündüz, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın da "soruşturma izni verilmemesi" kararlarından sonra, AFAD Başkan Vekili hakkında yapılacak soruşturmada Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nın yetkili olduğuna karar vererek dosyayı buraya gönderdiğini ifade etti.

"Van ve Erciş'te davası açılmayan onlarca dosya var"

Van Barosu avukatlarından Mustafa Aladağ ise depremlerle ilgili açılan ceza davası sayısının 10 civarında olduğunu dile getirerek, şunları kaydetti:

"Bunlarda da genel olarak bina sahipleriyle teknik uygulama sorumluları ve mühendisler yargılanmaktadır. 2 ya da 3 dosyada belediye görevlileri yargılanmaktadır. Bu defa da merkezi idarenin sorumlularının yargılanmadığı bir durumla karşı karşıyayız. Van depreminden kaynaklı olarak Erciş ve Van'da açılan tazminat davalarının yaklaşık olarak 5'inde sonuca ulaşılmış, bazıları da halen prosedürel sorunlardan kaynaklı sonuçlanamamıştır. Depremden kaynaklı olarak yakınlarını, evlerini yitirenlerin, belediye başkanlıklarına ve bakanlığa karşı açtıkları davalar da Van İdare mahkemelerinde devam ediyor."

- Van