Ara Güler Londra'da Anlatıldı

Prof. Dr. Hasan Bülent Kahraman, Cumhurbaşkanlığı tarafından İngiltere'nin başkenti Londra'da düzenlenen "Ara Güler Sergisi" kapsamında usta fotoğrafçıyı ve çalışmalarını anlattı.

Ünlü sanat galerisi Saatchi Galeri'de yapılan "Ara Güler'in Büyüsü" adlı panele Türkiye'nin Londra Büyükelçisi Ümit Yalçın'ın yanı sıra sanatseverler katıldı.

Kahraman, usta fotoğrafçının istediği anı yakalayabilmek için bazen saatlerce beklediğini belirterek, "Ara Güler'in fotoğraf hakkında düşünmediği, sanat ya da kültür hakkında konuşmadığı tek bir an hatırlamıyorum." dedi.

Ara Güler'in kendini fotoğrafçı değil, foto muhabiri olarak tanımladığına dikkati çeken Kahraman, "Bir foto muhabirinin görevinin zamanı durdurmak değil, zamanın nasıl aktığını göstermek olduğunu söylerdi." ifadesini kullandı.

Fotoğrafçının Salvador Dali, Marc Chagall, Alfred Hitchcock, Bertrand Russell ve Winston Churchill'in de aralarında olduğu 20. yüzyılın önemli isimlerini çektiğini ifade eden Kahraman, "Bu portreleri önemli kılan, Ara Güler'in insani tarafı ortaya koyması. Güler, bu kişilerden, hazırlanmış bir stüdyoya gelmelerini istemek yerine, onları takip ederek kendi ortamlarında fotoğraflarını çekebilmek için randevu almaya çalıştı. Bu fotoğraflara baktığımız zaman insan hikayelerini görebiliriz." diye konuştu.

Fotoğrafçının çalışmalarını artık tamamen kaybolduğuna inandığı "lirik gerçekçilik veya şiirsel gerçekçilik" olarak sınıflandıran Kahraman, fotoğraflardan örnekler verdi.

Kahraman, "Ara Güler'in bir foto muhabiri olarak olayların nesnel tarafını, tarihin nesnel tarafını yakalamaya çalıştığını söyleyebilirim. Belli bir zaman diliminde belli bir yerde meydana gelen bir olayın görgü tanığı olmamızı sağlamaya çalışıyordu. Fotoğrafın ortaya koyduğu tüm tarafsızlıkların ötesinde, çalışmalarını her zaman şiir, romantizm, melankoli, lösizm ile oluşturdu. Dolayısıyla, bir Ara Güler fotoğrafına baktığımızda gördüğümüz şey, nesnel tarihsel olay değil, gizli hakikatler ya da hepimizin sahip olduğu gizli anılar." değerlendirmesini yaptı.

5 şehirde daha açılacak

Cumhurbaşkanlığı ile Doğuş Grubu Ara Güler Müzesi Arşiv ve Araştırma Merkezi iş birliğindeki serginin Londra'nın ardından sırasıyla Paris, Kyoto, New York, Roma ve Mogadişu'da sanatseverlerle buluşması öngörülüyor.

Dünyanın en iyi yedi fotoğrafçısından biri olarak gösterilen, "Master of Leica" unvanına sahip Ara Güler'in sergisi, açılacağı diğer ülkelerden önemli karakterlerin fotoğraflarını da içerecek.

Ana sponsorluğunu Halkbank ve Ziraat Bankası, ulaşım sponsorluğunu Türk Hava Yolları, medya sponsorluğunu Sabah ve Daily Sabah gazetelerinin üstlendiği "Ara Güler Sergisi" yurt dışında önemli müze ve galerilerde yer alarak, uluslararası sanat platformunda Güler'in anısını yaşatacak.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan ön söz

Ön sözü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kaleme alınan sergi kitabı da Londra'da İngilizce olarak ziyaretçilere dağıtıldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, sergi kitabı için kaleme aldığı ön sözde Ara Güler'i şöyle anlattı:

"Ara Güler, mesleğinde gerçek anlamda bir dünya markasıydı. Siyasi mücadeleleriyle, devlet adamlıklarıyla, fikirleriyle, sanatçılıklarıyla, insani duyarlılıklarıyla son 65 yılda dünyamızda iz bırakmış tüm önemli isimlerin, onun objektifinin önünden geçmiş olması, bunun en büyük ispatıdır. 1950 yılında başladığı ve son nefesine kadar sürdürdüğü uzun meslek hayatı boyunca çektiği fotoğrafların, bugün de dünyanın dört bir yanında müzelerin, koleksiyonların, albümlerin başköşelerinde yer alıyor olmasıyla milletçe iftihar ediyoruz. Doğup büyüdüğü İstanbul'u, hayatının ve sanatının merkezine koyan Ara Güler'in serüveni, yakın tarihimizin de bir özeti gibidir. Kendisini, bağnazlıktan uzak, özgün, kuşatıcı ve üretken tarzıyla ülkemizde gerçek sanatçı profilinin en ideal örneklerinden biri olarak daima saygıyla hatırlayacağız."

Ara Güler kimdir?

Ara Güler, 1928'de İstanbul'da doğdu. Türkiye'de yaratıcı fotoğrafçılığın uluslararası alanda ün kazanmış en önemli temsilcisi olan Güler, 1956'da Time Life, 1958'de Paris Match ve Stern dergilerinin Yakın Doğu foto muhabirliğini üstlendi. Aynı dönemlerde Magnum Photos, Ara Güler fotoğraflarının uluslararası dağıtımına başladı. 1961'de İngiltere'de yayımlanan British Journal of Photography Year Book, onu dünyanın en iyi yedi fotoğrafçısından biri olarak tanımladı. Aynı yıl Amerikan Dergi Fotoğrafçıları Derneği'ne (ASMP) kabul edildi ve bu kuruluşun Türkiye'den tek üyesi oldu.

Güler, 1962'de Almanya'da Master of Leica unvanını kazandı. Yine aynı yıl fotoğraf dünyasının en önemli yayınlarından Camera dergisi, onunla ilgili özel sayı yayımladı. Lord Kinross'un 1971'de basılan Ayasofya kitabının fotoğraflarını çekti. Skira Yayınevi tarafından Picasso'nun 90'ıncı yaş günü için hazırlanan Picasso Metamorphose et Unite adlı kitabın kapak fotoğrafı Güler'e aitti. Güler'in Sanat ve sanat tarihi konularındaki fotoğrafları Time Life, Horizon, Newsweek ve Skira Yayınevi tarafından kullanıldı. Yıllarca üstünde çalıştığı Mimar Sinan yapıtları fotoğrafları, 1992'de Fransa'da Edition Arthaud, ABD ve İngiltere'de ise "Thames&Hudson" Yayınevleri tarafından "Sinan, Architect of Soliman the Magnificent" adı ile yayımlandı.

2002'de Fransız hükümeti tarafından "Lejion D'Honneur; Officier Des Arts Et Des Lettre", 2009'da Paris Belediyesi tarafından "La Medaille de la Ville de Paris" unvanları verildi. 2005'te Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülü, 2008'de Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Sanat Hizmet Ödülü, 2009'da Türkiye Büyük Millet Meclisi Üstün Hizmet Ödülü, ABD'de Lucie Awards Yaşam Boyu Onur Ödülü ve 2011'de Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülü'ne layık görüldü.

Güler, 2004'te Yıldız Teknik Üniversitesinden, 2013'te Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesinden, 2014'te de Boğaziçi Üniversitesinden "Fahri Doktora" unvanı aldı.

Ara Güler Müzesi ve Ara Güler Arşiv ve Araştırma Merkezi, sanatçının 90'ıncı yaş günü olan 16 Ağustos 2018'de Doğuş Grubu tarafından açıldı.

Ara Güler, 17 Ekim 2018'de 90 yaşında hayata gözlerini yumdu.