2016 Bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda

Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, "RTÜK İletişim Merkezine gelen şikayetler 2015 yılında 121 bin 746'dır. Bunların yüzde 24'ünün 'dizi filmlerle', yüzde 22'sinin 'beceri ve direnç yarışmalarıyla', yüzde 11'inin 'reklamlarla' ve yüzde 5'inin de 'tele-alışveriş' ile ilgili olduğunu görüyoruz" dedi.

Kurtulmuş, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda yaptığı sunumda, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun (RTÜK) faaliyetleri çerçevesinde Türkiye'nin karasal, sayısal yayın standardının, sayısal televizyon frekans planlamalarının hazırlandığını, ayrıca Türkiye sayısal, karasal televizyon alıcıları gereksinimi dokümanının hazırlandığını, analog televizyon yayıncılığından karasal, sayısal televizyon yayıncılığına geçiş uygulama planının ve il il karasal, sayısal yayına geçiş takviminin hazırlandığını anlattı.

Ayrıca Verici Tesis ve İşletim Şirketi'nin kurulduğunu ve 16 Nisan 2013 tarihinden itibaren belirlenen yayın türleri için ihalelerin gerçekleştirildiğini aktaran Kurtulmuş, Karasal Sayısal TV Yayın Lisansı Sıralama İhalesinde, ulusal yayın türü için 820 milyon 850 bin lira, bölgesel yayın türü için 14 milyon 760 bin lira ve yerel yayın türü için 40 milyon 352 bin lira teklif alındığını ancak açılan davalar sonucunda ihale iptal edildiğinden karasal sayısal yayıncılığa geçiş sürecinin kesintiye uğradığını belirtti.

Kurtulmuş, radyo frekanslarının tahsisinin, televizyon ihalesinden bağımsız hale getirildiğini, 2015 yılında Danıştay incelemesinden geçmek suretiyle kesinleşen iptal kararlarının gerekçelerine uygun olarak yönetmelik değişikliğinin hazırlandığını söyledi.

Uluslararası Telekomünikasyon Birliğinin kararları çerçevesinde; Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca belirlenen politikalar ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun talebi üzerine, yayıncılıkta kullanılan 61 ila 69 arasındaki kanalların, 2015 yılı içerisinde sorunsuz olarak boşaltılarak Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna devredildiğini hatırlatan Kurtulmuş, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun da bu frekansları da içerecek şekilde 4.5 G ihalesini sonuçlandırdığını dile getirdi.

"Bu bağlamda, 2015 yılında, RTÜK tarafından boşaltılan frekanslar 4.5 G mobil haberleşme hizmetlerine tahsis edilmek suretiyle değerlendirilmiştir" ifadesini kullanan Kurtulmuş, şöyle devam etti:

"Radyo ve televizyon yayınları iletildikleri ortamlara göre karasal, kablo ve uydu ortamı olmak üzere üçe ayrılıyor. Ülkemizde kablo ortamında 161, uydu ortamında 429 yayın kuruluşuna lisans verilmiştir. Karasal ortamda ise 240 televizyon ile 1042 radyo kuruluşunun lisans başvurusu bulunmaktadır. Uydu ve kablo ortamından yayın iletmek üzere RTÜK tarafınca yetkilendirilen altı uydu platformu, dört uydu altyapı işletmecisi, iki kablo platformu ve iki kablo altyapı işletmecisi bulunmaktadır. Uydu ve kablo platformları ile IPTV yayınlarının 18 Aralık 2015 tarihi itibarıyla abone sayısı da 5 milyon 960 bin 46'ya ulaşmıştır."

Başbakan Yardımcısı Kurtulmuş, 2011 yılından itibaren özel yayıncılık sektöründen, kanal ve frekans kullanım bedeli olarak devlete aktarılan tutarın 162 milyar liraya ulaştığını belirtti.

Uydu, kablo ve karasal ortamdan alınan yaklaşık 93 televizyon ve 60 radyo yayınının, 7 gün 24 saat boyunca kesintisiz olarak, RTÜK tarafından izlendiğini ifade eden Kurtulmuş, bununla birlikte 15 Ekim 2015 tarihinde imzalanan SKAAS 3 Projesi sözleşmesi ile de çok daha fazla televizyonun ve radyonun izlenebileceğini söyledi.

Diğer yandan "Radyo ve Televizyon Yayınlarında Uygulanacak Ses Seviyesine İlişkin Yönerge" çıkartıldığını anlatan Kurtulmuş, RTÜK İletişim Merkezi, RTÜK web, RTÜK e-posta ve mobil uygulamalarıyla birlikte izleyici şikayetlerinin toplanarak değerlendirildiğini kaydetti.

Kurtulmuş, "2015 yılında, bin 908 radyo ve televizyon değerlendirme raporu hazırlanmıştır, gelen şikayetler çerçevesinde. Bin 469 müeyyide kararı alınmış, bunların yaklaşık yüzde 63'ü ise reklamlar konusunda gelen şikayetlerdir, ona göre alınmış müeyyidelerdir" diye konuştu.

"RTÜK'e 2015 yılında 121 bin 746 şikayet geldi"

RTÜK ile ilgili kamuoyunda çok fazla gündeme gelen tartışmalardan birisinin de özellikle Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) verdiği yayın cezalarıyla ilgili tartışmalar olduğunu belirten Kurtulmuş, seçim dönemlerinde bütün sorumluluğun Yüksek Seçim Kurulu'nda olduğunu, RTÜK'ün ise sadece rapor hazırladığını ve bunları YSK'ya ilettiğini anlattı.

Kurtulmuş, "Bu raporların bir kısmı RTÜK tarafından cezaya uygun görülmemiş, bir kısmı görülmüş ama 'ceza verilmesi gerekmez' denilen noktalarda da YSK'nın ceza verdiği örnekler olmuştur. Tam tersi örnekler de olmuştur. RTÜK ceza talep etmiş ama YSK buna ceza vermemiştir" ifadesini kullandı.

İzleyicilerin, RTÜK İletişim Merkezine yayınlarla ilgili görüş ve düşüncelerini iletebildiklerini anımsatan Kurtulmuş, "RTÜK İletişim Merkezine gelen bu şikayetler 2015 yılında 121 bin 746'dır. Bunların yüzde 24'ünün 'dizi filmlerle', yüzde 22'sinin 'beceri ve direnç yarışmalarıyla', yüzde 11'inin 'reklamlarla' ve yüzde 5'inin de 'tele-alışveriş' ile ilgili olduğunu görüyoruz. İnceleme kriterlerine göre değerlendirilmeler yapıldığında, en yoğun oranda izleyici şikayetlerinin 'Genel Ahlak, Manevi Değerler ve Ailenin Korunması İlkesine Aykırılık' prensipleri çerçevesinde dile getirildiği anlaşılıyor" diye konuştu.

İzleyicilerden gelen bildirimlerde, çoğunlukla "bu yayınlara neden izin verildiğinin" şikayet edildiğini ve eleştirilen programların yayından kaldırılmasının talep edildiğini aktaran Kurtulmuş, ancak RTÜK'ün, herhangi bir şekilde yayın öncesinde bir televizyon veya radyo yayınını kaldırmak gibi bir görevinin olmadığını ve bunun olamayacağını vurguladı.

Kurtulmuş, "Bu sansür olur. Sadece yayınların programlarla ilgili şikayetler üzerine ya da Üst Kurula gelen talepler üzerine bunların raporlanması söz konusudur. Hiçbir yayın öncesinde RTÜK'ün müdahale etmesi mevzubahis olamaz" değerlendirmesinde bulundu.

RTÜK'ün bir başka önemli görevinin de kamuoyu araştırmaları yapmak olduğunu belirten Kurtulmuş, "2013 yılında Televizyon İzleme Eğilimleri Araştırması, 2014 yılında Radyo Dinleme Eğilimleri Araştırması ve 2015 yılında Medya Okuryazarlığı Araştırması yapıldı" diye konuştu.

Öte yandan, medya okuryazarlığı konusunun genç nesillerin yetişmesi bakımından üzerinde hassasiyetle durulması gereken alanlardan biri olduğunu vurgulayan Kurtulmuş, şu bilgileri verdi:

"Medya Okuryazarlığı Dersini alan öğrenciler arasında yapılan bir ankette 'tek bir iletişim aracı seçseniz neyi seçersiniz?' sorusuna öğrencilerin yüzde 69,6'sı 'cep telefonu' demiş ama öğrencilerimizin yüzde 98,3'ü aslında tek iletişim aracı olarak televizyonları kullanıyor. Hafta içi her bir öğrencimizin ortalama televizyon seyretme miktarı 3 saat 34 dakika. Bu, hafta sonlarında 3 saat 59 dakikaya çıkıyor. Yaklaşık 4 saat. Bunları şöyle hesap edebiliriz, bir öğrenci yılın 900 saatini yaklaşık olarak okulda geçiriyor. Ama bir öğrenci yılın bin 200 saatini televizyon başında geçiriyor demektir. Onun için bizim medya seçiciliği meselesini önemle ele almamız gerekiyor. İçerik bakımından hem zenginleştirmek hem eğitmek hem de insanların seçici hale gelmesini sağlamamız lazım."

Başbakan Yardımcısı Kurtulmuş, RTÜK'ün 2016 yılındaki bütçesinin, personel giderleri 43 milyon 450 bin lira, SGK devlet primi giderlerinin 10 milyon 270 bin lira, mal ve hizmet alım giderleri 58 milyon 759 bin lira, cari transferlerin 117 milyon 270 bin lira, sermaye giderlerinin ise 17 milyon 251 bin lira olmak üzere toplam 247 milyon lira olarak öngörüldüğünü kaydetti.

(Bitti)