Dünyanın Bir Ucundan Gelen "Işık" Yüzlerce Hayatı Aydınlattı

SELMA BIYIKLI ADABAŞ - Bakanlar Kurulunun izniyle yurt dışından getirilen kornealarla yeniden ışığa kavuşan hasta sayısı 300'ü buldu.

Ülke çapında kornea nakli bekleyen hasta sayısının 5 bine ulaşması, bu sayıya yılda 2 bin 500 civarında kişinin eklenmesine rağmen bağışın yetersiz olması üzerine hükümet harekete geçmiş, Bakanlar Kurulu yurt dışından 5 bine kadar kornea getirilerek hastalara ücretsiz nakledilmesine olanak tanımıştı.

Korneaların temin edildiği ABD'deki International Federation of Eye and Tissue Banks (Uluslararası Göz ve Doku Bankaları Federasyonu) Başkanı ve Ulusal Doku Bankaları Başkan Yardımcısı Dr. Mahmood Farazdaghi, Türkiye'nin nakil bekleyenler için harekete geçmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 60 ülkeye hiçbir ücret almadan kornea temin ettiklerini belirten Farazdaghi, Ankara ve İstanbul'da uluslararası standartlara sahip iki göz bankası kurulmasına katkı verdiklerini anlattı.

Farazdaghi, "Sadece iki banka kurmak ve belirli kalite standartlarını yakalamak sorunları çözmek için yeterli değil. Hükümetin ve Sağlık Bakanlığının sorunları çözmek için harekete geçmesinden son derece mutluyum" dedi.

Tüm dünyada 12,5 milyon kişinin kornea bulamadığı için ışığı göremeden yaşadığını, bu rakama her yıl 1,5-2 milyon hasta eklenmesine rağmen sadece 100 bin civarında nakil yapılabildiğini vurgulayan Dr. Farazdaghi, bunun okyanusta bir damla gibi olduğuna dikkati çekti.

-"ABD'de sadece mevcudu muhafaza edebiliyoruz"

300 milyon nüfusa sahip ABD'de yılda 100 bin bağış olduğunu, bunun yaklaşık yarısının kullanıldığını, diğer yarısının ise başka ülkelere gönderildiğini anlatan Farazdaghi, "Yılda 40 bin civarında nakil yapıyoruz. Bu sadece mevcut durumu koruyor, tüm sorunu çözmüyor" diye konuştu.

ABD ile karşılaştırıldığında Türkiye'de yılda 10 bin kornea nakli yapılması gerektiğini belirten Dr. Farazdaghi, çalışmalarıyla ilgili şu bilgileri aktardı:

"Kuruluş olarak ihtiyaç duyan ülkelerde sayıyı azaltmak için ücretsiz kornea temin ediyoruz ancak ne yaparsak yapalım nakil bekleyenlerin sayısını sıfıra indirmek mümkün değil. Ama bu nakiller bile hastalara umut veriyor. Bir başka sorumluluğumuz da belirli standartlara sahip ülkelerde iyi ve donanımlı göz bankaları kurmak. Böylece ülkelerin kendi kendilerine yeter hale gelmelerini amaçlıyoruz. Bu amaçla ABD'de 32, başka ülkelerde ise 40'ın üzerinde göz bankası kurulmasına katkı sağladık."

-"En önemli elçilerimiz görmeyenler"

Dr. Farazdaghi, gelecek yılın sonuna kadar Türkiye'ye toplamda bin 500 kornea göndereceklerini bildirerek, "Kornea bağışını artırmak için en önemli elçilerimiz görmeyenler oldu. Büyük kampanyalarla nakil olanlar kamuoyuna bunları anlattı. Türkiye'de de doğru yoldayız. Belki yasalarla bir şeyler yapılabilir ama asıl olan kamuoyunun bilinçlendirilmesidir. Kamuoyunda duyarlılık yaratılması için büyük bir bütçe ayırdık, onu kullanıyoruz. İnsanlar, kornea bağışının öldükten sonra vücuduna zarar vermeyeceğini ve başkasına yararlı olacağını bilirse bağışa ikna olur. Ben de çok seyahat ediyorum ve nerede öleceğimi bilmediğim için her gittiğim ülkede bağış yapıyorum" dedi.

Başka ülkelere gönderdikleri kornealardan hiçbir gelir elde etmediklerini vurgulayan Farazdaghi, "Kar amacı gütmeyen bur kuruluşuz. Devlet tarafından sıkı bir denetime tabi tutuluyoruz. Hem Maliye Bakanlığı hem de iç denetçilerimizle sürekli denetim altındayız" şeklinde konuştu.

Ulusal Doku Bankaları Göz Servisi Direktörü Sameera  Farazdaghi de yoksul ülkelere korneaları korgo ücreti bile almadan yolladıklarını kaydetti.

-"Sayı 300'ü buldu"

Korneaları ABD'den Türkiye'ye getiren ATİGEN'in Genel Müdürü Prof. Dr. Murat Ertürk de ABD'de ölen bir kişinin korneasının Türkiye'ye en geç 5. günde ulaştığını, 6. veya 7. günde hastaya nakledildiğini söyledi.

Türkiye'de kornea bekleme sırası olduğunu, hastalara bu sıraya göre nakil yapıldığını ifade eden Ertürk, pilot olarak Ankara'da başlayan ameliyatların artık İstanbul'da da yapıldığını, ABD'den getirilen kornealarla ışığa kavuşan hasta sayısının 300'e ulaştığını bildirdi. - Ankara