Ekonomi Bakanı Zeybekci: (1)

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, bu yıl Türkiye'nin büyümesinde iç tüketimin ön planda olacağını belirterek, "Gerek sanayi üretimi gerek kapasite kullanım oranı, reel kesim güven endeksi gibi rakamlara bakıldığında ikinci çeyrekte ilk çeyreğe göre daha yüksek bir büyümeyle karşılaşılacak" dedi.

Zeybekci, Ekonomi Bakanlığının son 18 ayını değerlendiren basın toplantısı düzenledi.

Türkiye ve küresel ekonomilerindeki gelişmeler ve Bakanlığın çalışmaları hakkında bilgi veren Zeybekci, dünyanın 2014 yılında küresel ekonomi açısından durgun ve siyasi karışıklıklarla geçerken, Türkiye'nin yüzde 2,9 büyüme ile birçok ülkeden ve  21 AB ülkesinden daha hızlı bir büyüme gerçekleştirdiğini söyledi. Zeybekci, küresel ekonomideki durum dikkate alındığında Türkiye ekonomisinin bu denli büyümesinin yeterli olmamakla birlikte son derece önemli olduğunu ifade etti.

Dış ticarette meydana gelen olumlu seyrin 2014'teki büyümeye de doğrudan yansıdığına işaret eden Zeybekci, "Yüzde 2,9'luk büyümemizin yüzde 1,8'lik kısmı doğrudan net iharacat artışımız ile sağlanmış oldu" dedi.

Türkiye'nin bu yılın ilk çeyreğinde ise beklentilerin üzerinde yüzde 2,3 büyüdüğünü belirten Zeybekci, "Bu büyüme oranıyla birlikte Türkiye, son 22 çeyrektir üst üste ortalama yüzde 5,2'lik kesintisiz büyümeyi yakalamış oldu" diye konuştu.

Bu yıl ilk çeyrekteki büyümenin iç talep kaynaklı olduğunu gördüklerine dikkati çeken Zeybekci, "2015 yılında Türkiye'nin büyümesinde iç tüketim ön planda olacak" ifadesini kullandı.

"İkinci çeyrek daha yüksek bir büyümeyle karşılaşılacak"

Gerek sanayi üretimi gerek kapasite kullanım oranı, reel kesim güven endeksi gibi rakamlara bakıldığında ikinci çeyrekte ilk çeyreğe göre daha yüksek bir büyümeyle karşılaşılacağını belirten Zeybekci, ancak kendilerinin 2023 hedeflerine giden yolda bu büyüme ivmesini halen yeterli bulmadıklarını söyledi.

Bu yılın Ocak-Mayıs döneminde ihracatın yüzde 8,4 azalarak 61,6 milyar dolar, ithalatın ise yüzde 10,5 düşüşle 88,5 milyar dolar olduğunu hatırlatan Zeybekci, ihracatın ithalatı karşılama oranının geçen yılın aynı dönemindeki yüzde 67,9'luk seviyeden yüzde 69,5'e ulaştığını, dış ticaret açığının ise yüzde 15,2 azalarak 26 milyar dolara gerilediğini kaydetti.

"Daha çok mal satıyoruz ama gelirimiz az görünüyor"

Son açıklanan TİM rakamlarına göre Haziran ihracatının yüzde 6,4 azaldığını, ilk 6 aylık ihracatın ise yüzde 8,1 düştüğünü belirten Zeybekci, "Size şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki bu gerileme 'daha az ihracat yapıyoruz' demek kesinlikle değildir. Tersine daha çok mal satıyoruz ama bu malların dolar değeri daha düşük olduğu için gelirimiz az görünüyor. Ayrıca bu sadece bizde yaşanan bir gelişme değil, dünyaya baktığımız zaman pariteden kaynaklanan bu gelişme dünyada çok daha yüksek oranda gerçekleşiyor" şeklinde konuştu.

Türkiye'nin ihracatının dünya ticaretinden aldığı payın 2013 sonunda binde 9 iken, şu anda ihracatın daralmasına rağmen, bu oranın binde 9,2 seviyesine ulaştığını bildiren Zeybekci, şöyle devam etti:

"Diğer taraftan AB'den aldığımız pay da tarihi bir seviyeye ulaştı. AB'nin ithalatından aldığımız pay yüzde 1,15 ile şimdiye kadarki en yüksek seviyesine, yani tarihimizdeki en yüksek seviyeye ulaştı. Bu yılın ilk 4 aylık döneminde ülkemizin hizmet ihracatı 11,5 milyar dolar oldu. Aynı dönemde hizmet ticaretinden elde ettiğimiz dış ticaret fazlası da yüzde 2,5 artışla 4 milyar dolar oldu."

Doğrudan yabancı yatırımlar

Ocak-nisan döneminde giriş yapan doğrudan yabancı yatırımların, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22,6 azaldığını ve 4 milyar dolar olduğunu belirten Zeybekci, bunun doğrudan net bir azalış olmadığını, doğrudan yabancı yatırım girişlerimizin dörtte üçlük kısmını AB'den avro olarak aldıklarını, pariteden kaynaklı bir azalma yaşandığını kaydetti.

"Cari açıkta başarılı bir grafik var"

Cari açıkla mücadelede 2015 yılında Türkiye'nin 2014 yılındaki gibi başarılı bir grafik sergilediğini ifade eden Zeybekci, "Cari açığımız 2015 yılı Ocak-Nisan döneminde yıllık bazda yüzde 13,4 geriledi ve 16,7 milyar dolardan 14,5 milyar dolara düştü. Cari açıkta ilk 4 ayda yaşanan bu 2,2 milyar dolarlık iyileşmeye esas katkı mal ve hizmet ithalatındaki 7,5 milyar dolarlık daralmadan kaynaklanıyor" görüşüne yer verdi.

Fed'in faiz artırımının Türkiye üzerindeki etkisi

Bu yıla dönük küresel ekonomik gelişmeleri değerlendiren Zeybekci, ABD ekonomisinin toparlanma sürecine girdiğini gördüklerini söyledi.

Bu kapsamda, Fed'in bu yılın sonuna doğru faiz artırımına gideceğinin öngörüldüğünü belirten Zeybekci, "Ancak burada önemli bir konu daha var, bu faiz artırımına gitmek Fed için genel anlamda bir söylentiyle, bir beklenti yaratılarak dünya ekonomisinin bundan olumsuz bir şekilde etkilenmesi, faizlerde yansıması, dünyanın bundan çalkalanmasını hep beraber görüyoruz ama bu gerçekleştirme anlamında o kadar kolay bir sonuç olmayacak" dedi.

Ekonomi Bakanı Zeybekci, şöyle devam etti:

"Geçen yıl ile kıyasladığımızda sadece pariteden kaynaklanan yüzde 22'lik bir düşüş yaşandı, geçen sene ile hemen hemen aynı şekilde bir doğrudan yabancı sermaye girişi sağlamamıza rağmen parite değişikliğinden dolayı yüzde 22'lik bir değişim var. Bu şu demek, geçen sene aynı marka araç birisi ABD'de üretilsin, biri AB'de üretilsin, geçen sene ABD'de üretilen otomobil yüzde 22 daha pahalı hale geldi. Siz faizi artırdığınız zaman ABD'de, Amerikan Dolarını cazip hale getirdiğiniz zaman, dünyadaki bütün fonların dolar talep etmesiyle doların değerinin yükselmesi, ABD ekonomisi için ABD ihracatı için sürdürülebilir değildir. ABD'nin aşırı değerli dolarla dış ticaretinde zorlanacağını düşünüyoruz. Fed'in faiz artırımında agresif bir politika izlemesini bu sebepten dolayı beklemiyoruz. Dolayısıyla Fed'in faizleri yıl sonuna doğru düşük miktarlarda artırmasını 'belki' diyerek bekliyoruz. Bunun Türkiye üzerindeki etkisi hemen hemen sıfır seviyesinde olacaktır."

"İhracatta olumlu gelişmeleri göreceğiz"

Türkiye'nin dış ticaretinin yüzde 40'nı AB ile yaptığını, doğrudan yabancı sermaye girişinin yüzde 75'e yakınını AB'den aldığını anlatan Zeybekci, Fed'in faiz artışı yönünde atacağı adımların, Türk ekonomisini etkilemesinin beklendiğini ifade etti. Diğer taraftan Avrupa Merkez Bankasının ekonomik canlanmayı temin etmek amacıyla şu an itibarıyla 1,1 trilyon avroluk varlık alımına dayalı genişleyici bir politika uygulamasını seçtiğini anlatan Zeybekci, bunun Türk ekonomisi üzerinde olumlu etkileri olacağını, ekonomi için bir fırsat ortaya çıkaracağını söyledi.

Bunun AB ekonomisinde de olumlu olarak yansıdığına işaret eden Zeybekci, parite etkisinin de katkısıyla Avrupa Birliği ekonomisinde bir canlanmanın Türk ekonomisinin çok önemli noktada etkileyeceğine dikkati çekti.

Zeybekci, "Bu sene onun için ikinci yarıdan itibaren ihracatımızda parite etkisinin, o baz etkisi de ortadan kalkacağı için ikinci yarıdan itibaren ihracatımızda olumlu gelişmeleri biz ikinci yarıda görmeye başlayacağız" ifadelerini kullandı.

(Sürecek)