İller İçin Orta Gelir Tuzağından Çıkış Stratejileri

ERDAL ÇELİKEL/AYŞENUR YILMAZ - Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonunca (TÜRKONFED) hazırlanan raporda, Adana'nın üretim, Mersin'in ise uluslararası pazarlara açılım için ticari üs olarak değerlendirilmesi gerektiği ifade edilirken, Kayseri'nin gelecekte savunma sanayine ağırlık vermesi, tıbbi ve optik aletler ile motorlu kara taşıtları üretimine odaklanmasının uygun olacağı kaydedildi.

AA muhabirinin, "Orta Gelir Tuzağından Çıkış: Hangi Türkiye?" raporundan derlediği bilgilere göre, orta gelir tuzağı riski olan illerin Batı Akdeniz ve Çukurova Bölgesi, Güney Ege ve Güney Marmara, Orta Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde bulunduğu belirtildi.

Türkiye'de medikal turizmde kişi başına düşen ortalama harcamanın 2 bin 500 dolar olduğuna ve sağlık turizmi pazarının geçen yıl 100 milyar dolar seviyesine ulaştığına dikkat çekilen raporda, Güney Ege ve Batı Akdeniz illerinin bu sektörden daha yüksek oranlarda pay almasının mümkün olduğu tespitine yer verildi.

"Adana üretim, Mersin ticari üs olarak değerlendirilmeli"

Adana ve Mersin'in Türkiye'nin önemli gelişme merkezleri olduğunun ifade edildiği raporda, Adana'nın daha çok üretim, Mersin'in ise uluslararası pazarlara açılım için ticari üs olarak değerlendirilmesi gerektiği kaydedildi. Raporda, Mersin'de Gülnar, Mut ve Silifke hattının "rüzgar enerji santralleri" için uygun olduğu değerlendirmesinde bulunuldu.

Kayseri'ye ilişkin kalkınma önerilerinin de yer aldığı raporda, gelecekte ilin savunma sanayine ağırlık vermesi, tıbbi ve optik aletler ile motorlu kara taşıtları üretimine odaklanmasının uygun olacağı belirtildi.

"Konya yenilenebilir enerji konusunda fırsatlar sunuyor"

Konya'nın rüzgar ve güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynakları açısından fırsatlar sunduğu ifade edilen raporda, "Karapınar ilçesi Türkiye'de en fazla güneşlenme süresine sahip ilçe konumundadır. Yeterince faydalanılamayan yenilenebilir ve temiz enerji teknolojilerine yatırım yapılarak, kalkınmada önemli bir ekonomik ve toplumsal gelişme sağlanabilir" ifadesi kullanıldı. Raporda, ilin tarım sektöründe gerçekleştirmesi gereken teknolojik dönüşümün sağlanabilmesi için bu sektöre özel önem verilmesi gerektiği vurgulandı.

"Fındığa katma değer kazandırılmalı"

Dünyanın en önemli fındık üreticisi olan Türkiye'nin, küresel üretimin yüzde 70'ini tek başına gerçekleştirdiği belirtilen raporda, buna karşın Doğu Karadeniz bölgesinin, fındık fiyatının belirlenmesinde etkin olamadığı tespiti yapıldı.

Bunun nedenlerinden birinin Türkiye'nin dünyaca tanınan bir markasının olmadığına işaret edilen raporda, "Fındığın yüzde 70-80'inin çikolata endüstrisinde kullanıldığı düşünülürse bu alanda ürüne katma değer kazandıracak entegre tesisler kurulmalıdır. Fındığın üretiminden işlenmesine, markalaşmadan pazar ülkelerinin analizine kadar strateji çerçevesinin belirlenmesi gerekir" denildi. Bu anlamda, Ordu'da kurulabilecek gıda teknoparkı ve lisanslı fındık deposu ve Giresun'da kurulabilecek fındık borsasının bölgesel fındık üretim ağını güçlendireceği ifade edildi.

Van ve Muş için öneriler

Orta düşük gelir grubundaki bölgelere yönelik stratejilerin de yer aldığı raporda, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin kalkınamama nedeni bölgede iktisadi anlamda bir sektörün bulunamaması olarak açıklandı.

Raporda, Van ve Muş illerinin güneş santralleri için uygun yatırım alanları olduğu belirtilirken, Diyarbakır ve Şanlıurfa'da düşük teknolojili imalat sanayisinde rekabet gücünü artıracak politikaların geliştirilmesinin yanı sıra ana metal sanayisi, plastik ve kauçuk ürünleri imalatı, kimyasal madde ve ürünlerinin imalatı gibi daha ileri teknoloji içeren alanlara yönelik altyapı yatırımlarının yapılması ve bu alanlarda faaliyet gösteren firmalara özel destekler verilmesinin faydalı olacağı kaydedildi.

Bölge illerinden Erzurum'un kış turizmi açısından potansiyelinin önemine işaret edilen raporda, bu konuda fiziki altyapı yatırımları yanında tanıtım-pazarlama faaliyetlerinin yapılması gerektiği vurgulandı.

Bölgedeki önemli illerden Gaziantep'in iktisadi kalkınmışlığını sosyal refaha dönüştürme konusunda zorluklar yaşadığına işaret edilen raporda, "Yatırım teşvikinin yanında üretim teşviklerinin de yürürlüğe konulması, ilin lider konumda olduğu sektörler için teşvikler verilmesi gerekmektedir"  denildi.

- Ankara