Türkiye'de Kritik Hammaddelerin Önemi Vurgulandı

Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) Nadir Toprak Elementleri Araştırma Enstitüsü Başkanı Belma Soydaş Sözer, son zamanlarda kritik ham maddelerin tedarik zincirindeki öneminin iyice anlaşılmaya başlandığını söyledi.

Alman-Türk Ticaret ve Sanayi Odası ile Kocaeli'de bulunan geri dönüşüm Exitcom Recycling firması işbirliğiyle "Battery Day - Kritik ve Stratejik Hammaddeler" çalıştayı gerçekleştirildi.

Belma Soydaş Sözer, çalıştayda, TENMAK'ın kritik ve stratejik ham maddelerin başında gelen nadir toprak elementleri ve diğer kritik elementlerin teknolojisinin her türlü kaynaktan üretimiyle ilgili teknolojisini geliştirmek üzere araştırmalar yaptığını söyledi.

Sözer, karbondioksit salınımının azaltılması ve iklim değişikliğiyle ilgili belli hedeflere ulaşabilmek için yenilenebilir enerjinin öneminden bahsedilirken artık bu enerjiyi üretmek için gerekli olan kritik ham maddelerin tedarikine de odaklanıldığına dikkati çekti.

Ülkelerin tek bir ülkeye bağımlı olarak bu enerjiyle ilgili tedarik zinciri oluşturmaya çalışmasının, bir süre sonra bu tedarik zincirinde bazı aksaklıklara sebep olmaya başlayabildiğini vurgulayan Sözer, "Son zamanlarda yaşanan savaşlar, ülkelerin kritik ham maddelerde koymuş olduğu ambargolar veya kotalar sebebiyle kritik ham maddelerin tedarik zincirindeki önemi iyice anlaşılmaya başlandı." diye konuştu.

"Kritik ham maddelerle ilgili verilerin takibine ilişkin bir oluşum gerekiyor"

Sözer, özellikle 2050 net sıfır emisyon hedefleri doğrultusunda ham maddeye olan ihtiyaç artacağından Avrupa'nın kritik ham maddeler yasasıyla ilgili çalışmalarını hızlandırdığını anlatarak, yasanın mevcut halinin koyduğu hedeflerden bahsetti.

Avrupa Birliğinin kritik ham maddelerle ilgili tanımlamayı ve bu kritik ham maddelerle ilgili listeleri 2011 yılında yayınlamaya başladığını ve bu listeleri üç yılda bir güncellediğini belirten Sözer, bu listeler oluşturulurken kritik teknolojiler için gerekli olan ham maddelerin izlenebilirliğinin gizlilik sebebiyle çok zor olduğunu ifade etti.

Sözer, Türkiye'de henüz bir kritik ve stratejik ham madde listesi olmadığını ama bununla ilgili bakanlıklar düzeyinde çalışmalar olduğunu dile getirerek, "Son iki yıldır da yine Bakanlığımız bünyesinde Tabii Kaynaklar Dairesi Başkanlığımız da bu kritik stratejik ham madde listesini oluşturmakla ilgili aynen Avrupa Birliğinde olduğu gibi belli formülasyonlar kullanarak belli başlı listeler oluşturmaya çalışıyor. Bütün ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de biz biliyoruz ki bakanlıklar üstü koordinasyonla kritik hammaddelerle ilgili verilerin takibiyle ilgili oluşum meydana getirilmesi gerekiyor." ifadelerini kullandı.

Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın ise sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için gerekli adımların ciddi şekilde atılması gerektiğini vurguladı.

Sürdürülebilirlik kavramının öneminden bahseden Büyükakın, "Kuraklık, gıda krizi gibi başlıkları da alt alta koyduğunuzda bugüne dair ciddi risklerin de ortaya çıktığı açık artık. Yani bir an önce bir şeyler yapmalıyız." dedi.

Akademisyenler, sanayiciler, enerji ve teknoloji sektöründen 150'ye yakın profesyonelin katıldığı çalıştay kapsamında düzenlenen panellerde, "AB'nin Kritik Hammaddeler Yasası ve Batarya Pasaportu", "Kritik Hammadde Yasası ve Batarya Pasaportunun Hayata Geçirilmesine Yönelik Türkiye ve Avrupa'nın Hazırlıkları", "Global Lityum İyon Pil Ekosistemi ve Geri Dönüşümü" konuları ele alındı.