3. Tıbbi Aromatik Bitkiler Çalıştayı - Bakanlar Fakıbaba ve Eroğlu

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba, "Bakanlığımız bünyesinde, 12 araştırma enstitüsünde tıbbi ve aromatik bitkiler ile ilgili 41 adet Ar-Ge Projesi yürütülmektedir. Bugüne kadar 50 türde kültüre alma çalışmaları sonuçlandırılmış, bunlardan 15 tanesinin adaptasyon çalışmaları tamamlanmıştır." dedi.

Fakıbaba, Korel Termal Otel'de düzenlenen 3. Tıbbi Aromatik Bitkiler Çalıştayı'nda, sentetik ilaçların yoğun kullanımı sonucu ortaya çıkan yan etkilerinin, son yıllarda doğal ürünlere olan talebi artırdığını söyledi.

Günümüzde, doğal bitkisel kökenli ilaç ve kozmetik sanayi sektörünün hızla geliştiğini ifade eden Fakıbaba, şöyle konuştu:

"Küresel tıbbi ve aromatik bitkiler pazarı 2000 yılında 50 milyar dolar büyüklüğünde iken, önemli bir artış göstererek, 2018 yılında yaklaşık 200 milyar dolara ulaşmıştır. Bu piyasanın, 2050 yılında 3 trilyon dolara çıkması beklenmektedir. Dünyada yaşanan bu gelişmelere karşılık, Anadolu coğrafyası insanlığa önemli bir fırsat sunmaktadır. Ülkemiz dünyada, 3 biyo-coğrafyanın kesiştiği bir bölgede yer almaktadır. Ayrıca, iki gen merkezini barındıran konumu ve doğal bitki örtüsünde yer alan, yaklaşık 12 bin bitki çeşidi ile büyük bir zenginliğe sahiptir. Bu bitkilerin, 3 bin 649'u endemik tür ve çeşitlerden oluşmaktadır."

Fakıbaba, Türkiye'nin doğal bitki örtüsünde mevcut olan, yaklaşık bin bitki çeşidinin de tıbbi ve aromatik bitki olarak kullanılabildiğini vurgulayarak, Türkiye'nin sahip olduğu bu zenginliğin, korunup, geliştirerek ekonomik zenginliğe dönüştürülmesi gerektiğini bildirdi.

Bakanlık olarak tıbbi ve aromatik bitkiler konusunu çok önemsediklerini, bu konuda bir çok proje yürüttüklerini anlatan Fakıbaba, binlerce yıldır bu topraklarda var olan bitkilere ait tohumların korunması ve ıslahının öncelik verdikleri konular arasında olduğunu aktardı.

"50 türde kültüre alma çalışmaları sonuçlandırıldı"

Bakan Fakıbaba, Bakanlığa bağlı Tohum Gen Bankalarında, tohum olarak depolanan 264 türe ait 2 bin 641 tıbbi bitki örneği bulunduğunu ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bakanlığımız bünyesinde, 12 araştırma enstitüsünde tıbbi ve aromatik bitkiler ile ilgili 41 adet Ar-Ge Projesi yürütülmektedir. Bugüne kadar 50 türde kültüre alma çalışmaları sonuçlandırılmış, bunlardan 15 tanesinin adaptasyon çalışmaları tamamlanmıştır. Kamu, özel sektör ve üniversiteler ile 15 türde toplam 51 tescilli çeşit geliştirilmiştir. Antalya Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitümüz bünyesinde, 'Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Merkezi' kurulmuştur. Bakanlığımıza bağlı enstitüler bünyesinde tıbbi bitki genetik kaynak toplama ve ıslah çalışmaları yapılmakta ve bu çalışmalara ait koleksiyon bahçeleri de yer almaktadır."

Organik tarım ve iyi tarım uygulamaları desteklemeleri

Tüketici ve sanayicinin talepleri karşılanırken, kaliteli ve standart ürün elde edilmesi gerektiğini altını çizen Fakıbaba, şu değerlendirmede bulundu:

"Bunun için organik tarım ile iyi tarım uygulamaları koşullarında, tıbbi ve aromatik bitkilerin üretimini yapıyoruz ve daha da geliştirmeliyiz. Üreticilerimizi ve sanayicilerimizi destekleme, sektörümüzü geliştirme çabası içerisindeyiz. Organik tarım ve iyi tarım uygulamaları desteklemeleri kapsamında 2013 yılından bugüne kadar 16 milyon lira hibe desteği ödedik. Genç Çiftçi projelerinin desteklenmesi programı kapsamında, Tıbbi ve Aromatik Bitki Üretimi, İşlenmesi, Depolanması ve Paketlenmesi Proje Konusunda, 2016 ve 2017 yıllarında üreticilerimize toplamda 4 milyon 860 bin lira hibe desteği verdik. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) marifetiyle bugüne kadar 6 bin 65 projeye yaklaşık 226 milyon lira hibe desteği ödenmiştir."

Bu yıl iyi tarım uygulamaları kapsamında, tıbbi ve aromatik bitkileri yetiştiren çiftçilere dekara 50 ila 100 lira, tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliği yapan küçük aile işletmelerine dekara 100 lira destekleme yapılacağına dikkati çeken Fakıbaba, mazot ve gübre desteği olarak dekara 14 lira, organik tarım yöntemi ile üretim yapan üreticilere ise dekara 70 ila 100 lira arasında değişen destekleme ödemesi yapılacağını söyledi.

Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinden 2 milyon liraya kadar işletme kredisi kullananlara yüzde 50 faiz indirimi uygulanacağını anlatan Fakıbaba, Kırsal Kalkınma Destekleri'nın uygulanmaya devam edeceğini kaydetti.

"Ormanlardaki bütün türleri depoluyoruz"

Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu da günümüzde dünyada kimyevi ilaçlardan daha fazla, şifalı bitkilere doğru bir temayül olduğunu belirtti.

Bu sektöre dünyada yıllık 115 milyar dolarlık ticaret hacmi olduğunu ifade eden Eroğlu, bu alanda Türkiye'nin ihracatının yıllık sadece 600 milyon dolar olduğunu aktardı.

Eroğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, bu rakamın 2023 yılında 5 milyar dolara yükseltilmesi için bir hedef koyduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Birlikte hep beraber bu hedefe doğru kilitkeneceğiz. Aynı zamanda bu ilaç sektöründe dışarıya ödenen çok büyük döviz tutarı var. Bunu da azaltmak maksadıyla bu çalışmalar yapılacak. Bazı bitkilerin toplanmasıyla alakalı sıkıntılar var. Toplayalım derken vahşi bir toplama olduğu zaman biyolojik çeşitlilik elden gidiyor. Bu yüzden Nuh'un Gemisi veri tabanı hazırlamıştık. Ormanlardaki bütün türleri depoluyoruz. Şu ana kadar bir milyon 200 bin civarındaki türü depoladık. Bunların içindeki endemikleri tespit ediyoruz. Önümüzdeki yıl sonuna kadar 81 ilde tamamlanacak. Bu konuda da önemli bir veri tabanı oluşacak. Türkiye dünyada tıbbi aromatik bitkiler ve şifalı bitkiler konusunda lider bir ülke olacak."