ABD'nin İran Nükleer Anlaşmasından Çekilme Kararı

NEW ABD Hazine Bakanlığı, ülkesinin İran nükleer anlaşmasından çekilme kararı sonrası İran'a yönelik yaptırımların 90 ve 180 günlük periyotlarla yeniden uygulanmaya başlanacağını duyurdu.

ABD Başkanı Donald Trump'ın ülkesinin İran nükleer anlaşmasından çekileceğini duyurmasının ardından ABD Hazine Bakanlığından yazılı açıklama yapıldı.

Açıklamada, Başkan Trump'ın kararının ABD Hazine Bakanlığı Yabancı Varlıkların Kontrolü Ofisi (OFAC) tarafından derhal uygulanmaya başlanacağı bildirildi.

İran'a yönelik yaptırımların 90 ve 180 günlük periyotlarla yeniden uygulanmaya başlanacağı vurgulanan açıklamada, söz konusu periyotların sonunda yaptırımların tam olarak yürürlükte olacağının altı çizildi.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Hazine Bakanı Steven Mnuchin, "ABD, İran'ın zararlı faaliyetlerine kaynak sağlayan İran Devrim Muhafızları Ordusunun (IRGC) sermayeye erişimini kesecektir." ifadelerini kullandı.

Açıklamada, İran'a yeniden uygulanmaya başlanacak yaptırımlarla ilgili detaylı bilgilerin OFAC'nin internet sitesinden ulaşılabileceği bilgisine yer verildi.

İran nükleer anlaşmasının arka planı

İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) 5 daimi üyesi (ABD, İngiltere, Çin, Fransa ve Rusya) ve Almanya, İsviçre'deki uzun müzakerelerden sonra Temmuz 2015'te Tahran yönetiminin nükleer çalışmalarının kontrol altına alınmasına dair bir anlaşma yapmış ve bu Ocak 2016'ta yürürlüğe girmişti.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansının (UAEA) yetkililerine, İran'ın nükleer güç tesislerinde denetim yapma hakkı sağlayan anlaşma sayesinde UAEA yetkilileri, santrifüjlerin üretimi, depolanması ve montajıyla ilgili tesislere erişim yetkisine sahip oldu.

Anlaşmayla Tahran yönetimi, çalışmalarını, nükleer güç tesisinde kullanılabilecek yüzde 3 düzeyinde zenginleştirilmiş uranyum üretme kapasitesinde sınırlandırma ve 20 bin olan santrifüj sayısını 10 yıl boyunca 5 bin 60 ile sınırlı tutma sözü verdi. Nükleer silah üretiminde kullanılan uranyumun ise yüzde 90 düzeyinde zenginleştirilmesi gerekiyor.

İran'ın nükleer faaliyetlerini sınırlama sözüne karşılık Batılı ülkeler İran'ın ekonomisini etkileyen yaptırımları kaldırma sözü verdi. İran, ülke dışındaki 100 milyar dolarlık dondurulmuş varlıklarına erişim hakkını, dünya pazarlarına petrol satma imkanını elde etti.

Ancak ABD Başkanı Donald Trump, İran ile yapılan anlaşmaya karşı çıktı. Trump, Kasım 2016'daki başkanlık seçimi öncesi ve sonrasında anlaşmayı, "dünyanın en kötü anlaşması" olarak niteledi. Trump, İran'ın balistik füze programını kapsamaması ve üzerinden 10 yıl geçtikten sonra İran'ın yeniden nükleer çalışmalarına dönmesine imkan veren hükümler içermesi nedeniyle anlaşmanın "kusurlu" olduğunu belirtti.