BM Mülteciler Yüksek Komiseri Guterres Ankara'da

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Antonio Guterres, Suriyeli sığınmacıların sayısında artışa dikkati çekerek, "Çok büyük artışlara hazırlıklı olmalıyız. Artış böyle devam ederse, yıl sonuna kadar bugünkü sayının 2-3 katına çıkma ihtimali var" dedi.

Guterres, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile görüştükten sonra Swissotel'de basın toplantısı düzenledi.

Guterres, Türk hükümeti ve halkına Suriyeli sığınmacılar için yapılan yardımlardan dolayı takdir ve şükranlarını iletti ve "Türkiye bugün mültecilerin nasıl korunması gerektiği konusunda örnek bir ülke. Çok sayıdaki Suriyeli mülteciye kapılarını açtı ve hepsine yüksek standartlarda yardım hizmeti sundu" dedi.

Türkiye'de şu anda 17 kampta 186 bin Suriyelinin bulunduğunu ayrıca kentlerde kayıtlı olarak 41 bin, kayıt altına alınmak için bekleyen de 31 bin Suriyeli bulunduğu bilgisini veren Guterres, Türkiye'de bulunun çok sayıda Suriyeli'nin ise henüz kayıt altına alınmak üzere başvuru yapmadığını, bunlarla birlikte ülkelerinden kaçarak Türkiye'ye sığınan toplam Suriyeli sayısının 400 bin civarında olduğunu kaydetti.

-"Yaptıklarımız Türkiye'nin yardımlarının yanında denizde damla"-

Guterres, Türkiye'nin bu kişiler için yaptıklarının uluslararası camia tarafından tanınması ve desteklenmesi gerektiğini ifade ederek, "Bizim BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) olarak katkımız, Türkiye'nin yaptıklarının yanında sadece denizde bir damla" diye konuştu.

Türk Kızılayı ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ile güzel bir işbirliği içinde olduklarını belirten Guterres, Suriyelilerin yaşadığı trajedi konusunda iki çağrı yaptı.

"Birinci çağrım, dünyada siyasi sorumluluğu olanlara" diyen Guterres, "Bu trajedinin sonlandırılması için siyasi olarak ne yapılması gerekiyorsa en kısa zamanda hayata geçirilmeli" dedi.

Guterres, BMMYK'nin siyasi olarak müdahil olamayacağına işaret ederek, çözümün siyasi olacağını, kendilerinin ise ancak acıların azaltılması için çalışabileceklerini ifade etti.

Geçen hafta itibariyle 1 milyon Suriyeli'nin çevre ülkelerde kayıt altına alındığını, 2 milyondan fazla kişinin Suriye'de yerlerinden olduğunu kaydeden Guterres, 4 milyondan fazla Suriyelinin de Suriye içinde yardıma muhtaç halde yaşadığını söyledi.

Guterres şöyle konuştu:

"Bu trajedi bunun da ötesine geçiyor. Bunun çevre ülkelere sıçrama riski var. Lübnan, karmaşık bir siyasi durum içinde. Irak zaten çok dramatik olaylara sahne oluyor. Şii ve Sünni topluluklar arasında sıkıntılar var. Ürdün çok zorlu ekonomik sıkıntılar yaşıyor. Hepimiz biliyoruz ki ekonomik sıkıntılar sosyal huzursuzluğa neden olabilir. Filistin- İsrail anlaşmazlığı hemen yanı başımızda. Körfez bölgesi dünyanın en hassas bölgelerinden biri. Eğer Suriye sorunu devam ederse, bunun Ortadoğu'da bir patlama riski var. Bunun en kısa zamanda, uluslararası camianın müdahil olamayacağı duruma gelmeden önce sonlandırılması herkesin çıkarına."

-Türkiye, Lübnan, Irak gibi ülkelerle güçlü dayanışma çağrısı-

İkinci çağrısını ise uluslararası camiaya olduğunu ifade eden Guterres, başta BMMYK olmak üzere, Kızılay ve Kızılhaç gibi birçok insani yardım kuruluşunun kaynaklarının sınırlı olduğunu söyledi ve Suriyeli sığınmacı barındıran Türkiye, Lübnan ve Irak gibi ülkelerle güçlü uluslararası dayanışma çağrısında bulundu.

Guterres, "Bu ülkeler büyük harcama yapıyorlar, büyük yardımlarda bulunuyorlar ve bunun ekonomilerine ve toplumlarına etkisi oluyor. Bu ülkeler uluslararası camiadan daha güçlü bir dayanışma bekliyorlar ve bunu hak ediyorlar" dedi.

Guterres, Dışişleri Bakanı Davutoğlu ile yaptığı görüşmede de Türkiye'nin mezhep veya din ayrımı yapmaksızın yardımlarına devam edeceğini öğrendiğini ifade etti ve bundan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Guterres, Türkiye'de kampların sorumluluğunu neden üstlenmedikleri şeklindeki bir soru üzerine, mültecileri koruma sorumluluğunun hükümetlerde olduğunu, BMMYK'nın ise genelde gözlem ve destek rolü olduğunu söyledi. Ancak hükümetlerin bu sorumluluğu alamayacak durumda olması halinde kampların yönetiminde operasyonel sorumluluk alabileceklerini belirten Guterres, Ürdün'de bunu yaptıklarını, Türkiye'ninse dünyanın birçok ülkesinin aksine bu kapasiteye sahip olduğunu söyledi.

-"Suriye içinde güvenli bölgeler konusunda sorun sığınma hakkı"-

Suriye'nin kuzeyinde güvenli bölgeler oluşturulması gibi bir konunun Davutoğlu ile yaptığı görüşmede gündeme gelip gelmediğinin sorulması üzerine Guterres, özel olarak bu konuyu görüşmediklerini söyledi. Guterres, buna karşı olmadıklarını, ancak sorunun sığınma hakkı olduğunu, güvenli bölgelerin oluşturulması durumunda zor durumdaki kişilerin sığınma hakkı isteyemeyeceklerini söyledi. Guterres, Türk yetkililerle görüşmelerinde bu konuda yapılacak tekliflerde sığınma hakkının göz ardı edilmemesi gerektiğini gündeme taşıdıklarını anlattı.

BM'nin yeni yardımlarının olup olmayacağının sorulması üzerine Guterres,

"Türkiye'yi destekliyoruz, ama bizim yaptıklarımız Türkiye'nin yaptıklarının yanında denizde damla" sözlerini tekrarladı.

35 bin çadır gönderdiklerini ve sığınmacıları kayıt altına almak için birlikte çalışmaya hazır olduklarını bildiren Guterres, "Türkiye'nin doğrudan yardımları 600 milyon doları buldu. Uluslararası camianın yardımıysa buna nazaran çok sınırlı. Bizim yaptığımız Türkiye'nin yaptıklarına kıyasla çok küçük. Bizim katkılarımızı söylememiz bu açıdan pek kibar olmaz. Ama bu dayanışmamızın ifadesi. Türk hükümetinin gösterdiği çabaların destekçisiyiz. Ama bizim doğrudan yapabileceklerimiz çok küçük kalıyor yapılanlar yanında" diye konuştu.

-"Yıl sonuna kadar mülteci sayısı 2-3 kat artabilir"-

Guterres, ileriye dönük tahminlerinin sorulması üzerine de bu konuda ilgili ülkelerle istişare içinde olduklarını, yıl sonuna kadar ulaşacak sığınmacı sayısı konusunda değişik senaryolar bulunduğunu ifade etti.

Guterres, "Çok büyük artışlara hazırlıklı olmalıyız. Artış böyle devam ederse, yıl sonuna kadar bugünkü sayının 2-3 katına çıkma ihtimali var" dedi.

Kuveyt'te düzenlenen donör ülkeler toplantısında verilen yardım sözlerinin durumu sorulan Guterres, burada yapılan taahhütlerin durumu ile ilgili henüz bir gelişme olmadığını söyledi. Suudi Arabistan, Kuveyt ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin her birinin 300 milyon dolar taahhütte bulunduğunu hatırlatan Guterres, donör ülkelerin yardımların dağıtılması konusundaki stratejilerinin ne olacağı konusunda henüz bilgileri olmadığını söyledi.

Muhabir: Tuğrul Çam

Yayıncı: Şermin Coşkun - ANKARA