Demirel'in 12 Eylül Öncesindeki "Uyarı" Mektubu Mahkemede

Mehmet Tosun - Dönemin Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel, 12 Eylül Askeri Darbesi'nden önce Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'e gönderdiği mektupta, hükümetin, Türkiye'de yaşanan terör olaylarının durdurulması konusunda Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) görev yapmasına engel olduğunu iddia etti.

TBMM Darbeleri Araştırma Komisyonu, 12 Eylül dönemine ilişkin bilgi ve belgeleri, Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya'nın yargılandığı Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderdi.

Belgeler arasında Demirel'in, 21 Şubat 1979'da Cumhurbaşkanı Korutürk'e gönderdiği ve "Türkiye'de yaşanan terör olaylarını değerlendirdiği" mektup dikkati çekiyor.

Mektubunda, can ve mal güvenliğiyle kanun ve nizam hakimiyetinin sağlanması görevinin yerine getirilmesinin endişe verici şekilde zedelendiğini savunan Demirel, 6 Ocak 1978'den, 20 Şubat 1979'a kadar geçen sürede 6 bin 404

"anarşik" olayın meydana geldiğini, bu olaylarda bin 277 vatandaşın öldüğünü, 7 bin 141 vatandaşın yaralandığını ve 527 soygun yapıldığını belirtti.

Belediye başkanlarının, gazetecilerin, profesörlerin, polislerin, hakimlerin, savcıların, siyasi parti temsilcilerinin silahlı saldırıya uğrayarak hayatlarını kaybettiğini ifade eden Demirel, durakta bekleyenlerin, camiden çıkanların ve öğrencilerin silahlı ve bombalı saldırılara uğradığını kaydetti.

"Sabotajlar, yangınlar devletin trenine kadar uzanmış" ifadesini kullanan Demirel, Ankara'da YİBA Çarşısı'ndaki yangında 45 vatandaşın hayatını kaybettiğini belirtti.

Kamuoyunu tedirgin eden bu olayların faillerinin bulunamadığına dikkati çeken Demirel, "Tevkif edilen ve mahkum olan kimselerin cezaevlerinden firar etmeleri, olağan bir hadise haline gelmiştir. Devlet hem ceza verirken hem de cezalandırdığı kimseleri cezaevinde tutarken adeta acizlik içindedir" değerlendirmesinde bulundu.

-"Vatandaşlar birbirini kırıp geçiriyor"-

Büyük Atatürk'ün kurduğu Cumhuriyet'i yıkmak, ülke ve millet bütünlüğünü parçalamak için bölücü, terörist, ideolojik akımların, pervasızca faaliyet içinde olduğunu ifade eden Demirel, " Kars, Elazığ, Malatya, Gaziantep, Urfa, Erzincan, Sivas ve son olarak da Kahramanmaraş'ta vatandaşların birbirini kırıp geçirdiğini" ileri sürdü.

Mektubunda, ideolojik bazı eylem ve etkinliklerden örnekler veren Demirel, hükümetin olup bitenler karşısında devleti işletmekten çekinerek, Anayasa'yı ihlal ettiğini savundu.

Hükümetin, Kahramanmaraş olaylarına da seyirci kaldığını iddia eden Demirel, eski içişleri bakanının 23 Aralık 1978'de sıkıyönetim teklif etmesine rağmen sıkı yönetimin her şey olup bittikten sonra ilan edildiğini ileri sürdü.

Hükümetin, "anarşinin bittiğini" söylemesine rağmen Türkiye'de olayların sürdüğünü belirten Demirel, hükümetin, anarşiyi önlemek için yasaları TBMM'ye getirmediğini, Devlet Güvenlik Mahkemeleri'ni kurmadığını ifade etti.

-"Hükümet, askere engel oluyor"-

Hükümetin, sıkı yönetim ilanında, anayasada ve kanunlarda mevcut olmayan, başbakanlığa bağlı bir "eş güdüm" dairesi kurmaya kalktığını, hakim tayinlerinde tartışmaya sebep olduğunu, bunun da sıkıyönetimin caydırıcılığını geniş çapta zedelediğini savunan Demirel, şunları kaydetti:

"Sıkıyönetim gibi fevkalade önemli bir tedbirin, hükümetin müdahalesiyle sulandırılmasından vaki endişemiz, adeta gerçekleşmiştir. Bundan elem ve ıstırap duyuyoruz.

TSK'nın kendilerine verilen her görevi eksiksiz yapacağından eminiz. Ancak TSK'nın görev yapmasına hükümet engel olmaktadır. Böylece anarşi mihraklarının köküne inilmemiş, hatta bu mihraklar sıkı yönetimin bile kendilerine bir şey yapamayacağını görünce cüret ve cesaretlerini artırmışlardır. Olayların başka türlü izahı mümkün değildir.

Bizi endişeye sevk eden husus milletimizin en büyük güven kaynağı olan silahlı kuvvetlerimizin itibarı üzerinde tereddütler meydana gelmesi ihtimalidir. Böyle bir durum mutlaka ortadan kaldırılmalıdır. Bu hükümetin elinde bu haliyle sıkı yönetimin sağladığı nispi fayda yanında silahlı kuvvetlerimizin caydırıcılığını azaltmaya hizmetten başka bir yararı olacağına kani değiliz. Bu durumu fevkalade vahim telakki ediyoruz."

Yayıncı: Eda Ay - ANKARA