İTÜ Evrensel Tekstil Tasarım Merkezi Açıldı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan, tasarımların insana hizmet eksenli planlanması gerektiğini belirterek, "Engelliler İçin Tekstil Tasarım Merkezi Projesi'ni bu nedenle çok önemsiyorum. Türkiye'de ilk kez böyle bir merkez açılıyor. İnşallah burada engelli kardeşlerimizin hayatını kolaylaştıracak kumaş üretimi ve tekstil tasarımı yapılacak" dedi.

Emine Erdoğan, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) bünyesinde kurulan "İTÜ Evrensel Tekstil Tasarım Merkezi"nin açılışında yaptığı konuşmada, üniversitelerin özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği yaparak hayata dokunmalarının takdire şayan olduğunu söyledi.

İTÜ'nün bu girişiminin yönünün geleceğe dönük, köklü bir birikimi ifade ettiğini vurgulayan Erdoğan, ikiyüz yılı aşkın bir teknik birikimin, çağdaş bir felsefe ile bu projede buluştuğunu ve evrensel tekstil tasarımı alanında önemli bir adım atıldığını kaydetti.

Erdoğan, "Evrensel tasarım" olgusunun, tüm dünyada son 20-30 yıl içinde yaygınlık kazanan yeni bir bakış açısını ifade ettiğini dile getirerek, "Aslında 'herkes için tasarım' demektir. Bu bakış açısına göre, engellerden etkilenenler, sadece klasik anlamda 'engelli' tanımına giren bireylerden oluşmaz. Her insan bebeklik, çocukluk döneminde bazı kısıtlamalar yaşar. Birçok insan hamilelik, yaşlılık, kaza gibi çeşitli sebeplerle engellere sahip olabilir. Bu nedenle engellileri toplumun küçük bir bölümü olarak değerlendirmemeliyiz. Hepimiz hayatımızın bir döneminde fiziksel engellerle karşılaşıyoruz" diye konuştu.

Çok çeşitli engellilik halleri olduğuna işaret eden Erdoğan, üretilen hizmet çözümlerinin herkes için kapsayıcı olmasının bireylerin en temel hakkı olduğunu belirtti.

Emine Erdoğan, hayatın tamamen doğal sınırlardan değil, yapılı çevrelerden oluştuğuna vurgu yaparak, şunları kaydetti:

"Bu nedenle tasarım, hayatımızın her alanında mevcut. Mimariden, giyime, endüstriden bahçe düzenlemesine, hayatımızın hemen her alanında bir inşa faaliyeti var. Bu inşa sürecinde, tasarımın temel amacı, insanı, mekana uydurmak değil, mekanı insana uydurmak olmalı. Yani, her ortamda 'önce insan' demek durumundayız. İnsanın her halini gözetmeliyiz. 'Doğru tasarım, tüm engelleri kaldırır' diyerek, tasarımlarımızı insana hizmet eksenli planlamalıyız. Engelliler İçin Tekstil Tasarım Merkezi Projesi'ni bu nedenle çok önemsiyorum. Türkiye'de ilk kez böyle bir merkez açılıyor. İnşallah burada engelli kardeşlerimizin hayatını kolaylaştıracak kumaş üretimi ve tekstil tasarımı yapılacak. Umuyorum ki, bu merkez vesilesiyle 'evrensel tasarım' tüm hazır giyim mağazalarının, tüm mimari uygulamaların gündemine girer. Böylece toplumda, sosyal adaleti gerçekleştirme imkanı buluruz. 'Basit ve sezgisel kullanım imkanı' ile kalıcı engeli bulunan kardeşlerimizin sıkıntılarını bir ölçüde hafifletmiş oluruz."

-"Engelli haklarını korumak adına en önemli vazife devlete düşüyor"

Emine Erdoğan, insanların hayatlarının bir döneminde, yaşa ya da kazalara bağlı olarak geçici engeller yaşayabileceğini belirterek, ancak hayatını engelle geçiren nice insanlar olduğunu, asıl büyük ihtimamın onlar için gösterilmesi ve onların ihtiyaçları için biraz daha duyarlılık gösterilmesi gerektiğini söyledi.

Bugüne kadar engellilerle ilgili çok sayıda sosyal sorumluluk projesine destek verdiğini anlatan Erdoğan, şöyle devam etti:

"Hep söylediğim birşey var; zihinlerdeki engeli kaldırırsak, fiziksel engelleri de daha kolay aşabiliriz. Toplumun tüm kesimlerinin bu konuda duyarlı olması gerekir. Kuşkusuz engelli haklarını korumak adına en önemli vazife devlete düşüyor. Bu anlamda, son 13 yılda devletimizin devrim sayılabilecek adımlar attığını söyleyebilirim. Mesela, ülkemizde Engelliler Kanunu ilk kez 2005'te çıkarıldı. 1500 maddelik bir Engelliler Hukuku oluşturuldu. 2007'de, bağlayıcı nitelikteki tek uluslararası belge olan Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesine ilk imza koyan ülkeler arasında yer aldık. 2010 yılında ise, engellilere pozitif ayrımcılık ilkesi, anayasal güvence altına alındı."

Erdoğan, yasa yapmakla işin bitmediğini, uygulama alanında da devletin çok sayıda proje geliştirdiğini vurgulayarak, Engelliler Destek Programı ile ülke sathında toplumsal duyarlılığı artırmak üzere çalışmalar yapıldığını dile getirdi.

Engellilerin topluma entegrasyonunun, engelsiz bilişim protokolleri ile genişletildiğini belirten Erdoğan, şöyle konuştu:

"Kamuda ve özel sektörde engelli istihdamı konusunda çok önemli adımlar atıldı. 2002'de engelli memur sayısı 5 bin 777 iken, 2015'te 37 bine çıktı. Neredeyse yüzde 500'leri aşan bu artış, dünyada ekonomik krizlerin yaşandığı bir dönemde gerçekleştirildi. Çünkü devletimiz 'önce insan' dedi. Tüm bu hizmetler elbette çok önemli fakat insanın söz konusu olduğu yerde asla yeterli değil. Devletimiz tüm engelli vatandaşlarımıza daha iyi hizmet vermeye devam etmeli, bunları en ücra köşelere taşımalıdır. Sivil toplum kuruluşlarımızın, özel sektörün, üniversitelerin de bu sürece katkı vermesi, insan merkezli ülke siyasetine güç katacaktır.

Burada önemli bir hususun altını çizmek isterim. Kanunlar, projeler elbette engelli vatandaşlarımız için önemli gayretler. Fakat daha önemli olan, bu duyarlılığın tüm topluma yayılması. Zaman zaman, engelli dostu uygulamaların, insani davranış konusunda özrü olan kişiler tarafından bilinçsizce kullanıldığını görüyorum. Mesela, sokaklarda görme engelliler için yapılmış sarı renkli uyarıcıların üzerine araçlar park ediliyor. ya da engelliler için ayrılmış park yerleri işgal ediliyor. Oysa engelli biraz da topluma emanettir. Engellilere davranışımız, bizim insanlığımızın ve içinde yaşadığımız toplumun aynasıdır. Medeniyet göstergemizdir. Sanıyorum bu konuda toplum olarak biraz daha üst bir bilince ihtiyacımız var. "

"Merkez sayesinde 'evrensel tasarım' yaklaşımı yaygınlaşacak"

Erdoğan, yaşantıya dönüşmeyen bilginin gerçek bilgi değil sadece malumat olduğunu ifade ederek, "Engellilerin haklarının olduğunu biliyorsak, buna inanıyorsak, onların hukukuna da fiilen saygı göstermek durumundayız. Onlara bir engel de biz çıkarmamalıyız. Gölge etmediğimiz durumlarda onlar umut ve gayretleri ile nice başarıya imza atıyorlar" dedi.

Toplumda engellilere karşı duyarlılığın artması, engellilerin yaşam kalitesini artıracak çalışmaların yapılmasının insanlık adına umut verici olduğunu anlatan Erdoğan, Tekstil Tasarım Merkezi'nin çalışmaları sayesinde engelliler için kolay temizlenebilir, rahat ve estetik giysilere ulaşmanın kolaylaşacağını kaydetti.

Erdoğan, bu gayretin diğer kurumlara da örnek olmasını dilediğini vurgulayarak, bu merkez sayesinde "evrensel tasarım" yaklaşımının toplumda daha da yaygınlaşacağını dile getirdi.

İTÜ Gümüşsuyu Yerleşkesi'nde engelli bireylerin ihtiyaçları düşünülerek kumaş, giysi ve diğer tekstil tasarımlarının yapılacağı, numunelerin üretileceği merkezin açılışı Emine Erdoğan ve İTÜ Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karaca tarafından yapıldı. Açılışın ardından Erdoğan, merkezi ziyaret ederek, tasarım atölyeleri ve cihazlar hakkında bilgi aldı.

Açılış törenine, İstanbul Teknik Üniversitesi öğretim üyeleri, tasarımcılar, engelli derneği temsilcileri ve tekstil sektöründen müteşebbisler katıldı.

-İTÜ Evrensel Tekstil Tasarım Merkezi

Gelişmiş bir altyapıya ve son teknoloji üretim cihazlarına sahip merkez, 180 metrekare alan üzerine kuruldu. Merkezde, iplikten hazır giyime kadar  pek çok alanda numune çalışması yapılabilecek. Örme Kumaş Laboratuvarı, Tekstil Terbiye Laboratuvarı, Fiziksel ve Kimyasal Testler Laboratuvarı olmak üzere üç ayrı laboratuvarın bulunduğu merkezde bir de Tekstil Tasarım ve Konfeksiyon Atölyesi yer alıyor.

Merkezde, engelli bireylerin rahat kullanabileceği, kolay giyilebilir, bakımı kolay, konforlu ve estetik değer taşıyan giysiler tasarlanacak ve numuneleri üretilecek. İTÜ'nün köklü mühendislik alt yapısından yararlanılarak elektronik, makine gibi farklı disiplinlerle de ortak çalışmalar yapıldı.

Engelli, özel gereksinimli birey ihtiyaçlarına yönelik akıllı tekstiller ve yeni teknolojiler için araştırma ve uygulama çalışmaları da yapılabilecek merkezde 3 boyutlu vücut tarama sistemi ile vücut ölçülerinin alınması sağlanacak. Tasarlanan kumaş ile giysilerin talep edilen konfor ve kalite testleri de merkezdeki mevcut teknoloji ile yapılabilecek.