Tdk'den "Vazalak" Sözcüğüne İlişkin Açıklama

Türk Dil Kurumunca (TDK), Büyük Türkçe Sözlük'te yer alan "vazalak" kelimesinin anlamına ilişkin, "Bazı gazetelerde ve sosyal medya mecralarında hem sözün anlamı Türk Dil Kurumu tarafından yeni oluşturulmuş hem de ülkemizin farklı farklı yörelerinden derlenen, birbirinden bağımsız ve sınırlı olarak kullanılan bu anlamlar aynı başlık altında verilmiş gibi yansıtılmıştır." değerlendirmesinde bulunuldu.

TDK'den "vazalak" sözcüğüne ilişkin yapılan açıklamada, kurum tarafından yayımlanan Derleme Sözlüğü, Tarama Sözlüğü, Türkçe Sözlük gibi sözlüklerin yakın dönemde bir araya getirilip "Büyük Türkçe Sözlük" adıyla ağ sayfasından kullanıma sunulduğu hatırlatıldı.

Açıklamada, Derleme Sözlüğü'nün ilk baskısında ağızlardan derlenen bir söz varlığı olarak yer alan "vazalak" sözünün, Büyük Türkçe Sözlüğe de "Derleme Sözlüğü" yoluyla girdiği aktarıldı.

"Vazalak" sözünün, Derleme Sözlüğü'nde iki ayrı madde halinde yer aldığı belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Bu maddelerden ilkinde birinci olarak verilen 'geveze, sözünü bilmez' anlamları Samsun (Musalı, Çarşamba), Trabzon (Maçka ve Akçaabat köyleri), Sivas (Hacıilyas, Koyulhisar), Ankara (Emirler, Bala), Nevşehir (Genezin, Avanos) ve Adana (Azaplı, Kadirli) illerinden, ikinci olarak kaydedilen 'aptal, serseri' anlamları ise Ordu (Ünye), Erzincan ve Kayseri (Tuzhisar, Bünyan) illerinden derlenmiştir.

Derleme Sözlüğü'nde ikinci madde olarak yer alan 'vazalak' sözünün altında ise üç anlam bulunmaktadır. Bunlardan ilki olan 'Alevi' anlamı Niğde, ikinci olarak kaydedilen 'Müslüman olmayıp, öyle görünen' anlamı Adana, üçüncü olarak kaydedilen 'oruç yiyen' anlamı ise Tokat (Zile) illerinden derlenmiştir.

Bütün bunlara rağmen bazı gazetelerde ve sosyal medya mecralarında hem sözün anlamı Türk Dil Kurumu tarafından yeni oluşturulmuş hem de ülkemizin farklı farklı yörelerinden derlenen, birbirinden bağımsız ve sınırlı olarak kullanılan bu anlamlar aynı başlık altında verilmiş gibi yansıtılmıştır. Bu haberlerde sözlükçülük ilkeleri, halk ağızları, derleme, derleme sözlüğü ve iki anlamlılık gibi temel kavramlardan söz edilmemesi de konunun kamuoyu tarafından yanlış algılanmasına sebep olmuştur."

Özellikle basın yayın organlarının bu gibi hassas konularda daha duyarlı olması ve haberlerde doğru ve eksiksiz bilgi vermesi gerektiği vurgulanan açıklamada, "Ayrıca bazı haberlerde kaynak olarak sadece bazı sosyal medya paylaşımlarının kullanıldığı görülmektedir ki konuyla doğrudan ilgili birimlerin görüşü alınmadan yapılan bu tür eksik haberlerin yıpratıcı olabileceği gözden uzak tutulmamalıdır." ifadesine yer verildi.