Zorunlu Göç Mağduru Suriyeliler Gelecek Endişesi Taşıyor

SEMA KAPLAN - Ülkelerindeki iç savaştan kaçarak Türkiye'ye sığınan zorunlu göç mağduru Suriyelilerin gelecek endişesi taşıdığı belirlendi.

Yaklaşık 3 yıldır adeta bir soykırım olarak devam eden ve binlerce insanın öldürüldüğü Suriye'deki savaştan kaçan insanlar, güvenli bir liman olarak gördükleri Türkiye'ye sığındı.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan Türkiye'ye sığınan 700 bin Suriyeli'den barınma merkezinin dışında kalan 500 bin sığınmacının acil ihtiyaçlarının belirlenmesi için Kadın Merkezi (KAMER) Vakfı ile Hasna Vakfı işbirliğiyle "Suriyeli Mülteciler: Dışarda Kalanlar" konulu araştırma yapıldı.

7 ilde sokakta yaşayan 12-70 yaş arası 214 Suriyeli kadınla yüzyüze yapılan görüşmede mültecilerin geleceğe dair büyük bir korku ve endişe taşıdığı, en büyük ihtiyaçlarının gıda, ısınma ve giyim malzemesi olduğu belirlendi.

Araştırmada yakınlarını kaybeden, geride kalanlardan ise haber alamayan ve ülkelerine geri gönderilme korkusu yaşayan Suriyelilerin sığındıkları Türkiye'deki en iyi şeyin huzur olduğunu düşündüğü, yoksul semtlere yerleşen Suriyelilere en çok yardımı yine o bölgede yaşayan yoksul ailelerin yaptığı tespit edildi.

"Yüzde 98'i savaşta yakınlarını kaybetmiş"

KAMER Vakfı Başkanı Nebahat Akkoç, AA muhabirine, ülkelerindeki iç savaştan kaçarak Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt ve Şanlıurfa'ya yerleşen Suriyeli ailelerin durumlarının tespiti ve ihtiyaçlarının belirlenmesi amacıyla araştırma yaptıklarını söyledi.

"Sayın Başbakan, Türkiye'de 700 bin Suriyeli olduğunu, bunun 200 bine yakınının kamplarda, geri kalan 500 bininin ise dışarıda kaldığını belirtti. Birleşmiş Milletler (BM) de birkaç gün önce 2 milyon Suriyeli'nin ülkeden çıktığını açıkladı" diyen Akkoç, Arapça, Türkçe ve Kürtçe yüz yüze yapılan görüşmede önemli veriler elde ettiklerini kaydetti.

Akkoç, araştırmada Suriyelilerin yaşadıkları olaylar nedeniyle çok korktuklarını ve kendilerini güvensiz hissettiklerini belirterek, araştırma için kapılarını çaldıklarında kimlik kontrolü yaparak sınır dışı edilecekleri yönünde endişe taşıyan sığınmacılara tanık olduklarını ifade etti.

Araştırmayı sürdürebilmek için Suriyelileri ikna etmelerinin gerektiğine dikkati çeken Akkoç, şöyle dedi:

"214 kadından yüzde 98'i son 3 yıldır süren savaşta yakınlarını yitirmiş. Bunlardan yüzde 96'sı savaşta, yüzde 2'si ise açlıktan ve ilaç yoksunluğundan hayatını kaybetmiş. Ülkelerinden ve yakınlarından uzakta korkarak ve ürkerek yaşıyorlar. Uzun vadeli çözüme kadar bu insanların nasıl yaşadığını hakikatten görmek gerek."

Yakınlarından haber alamıyorlar

Akkoç, sığınmacıların geride kalan ailelerinin hala Suriye'de savaşın içinde yaşamını sürdürdüğünü anlatarak, Suriye'den kaçanların ailelerinden sağlıklı haber alamadığını, bazı ailelerin parçalandığını ve başka ülkelere yerleşildiğini kaydetti.

Kadınların yüzde 68,7'sinin birincil derecedeki yakınlarının Suriyede kaldığını, yüzde 72'sinin ise geride 10'u aşkın aile bireyini bıraktıkları belirten Akkoç, Suriyeli mültecilerin geride bıraktıkları yakınlarından sağlıklı haber alamadığını söyledi.

Ailelerine ulaşamamanın ve durumları hakkında bilgi alamamanın Türkiye'ye sığınan Suriyeliler için ayrıca bir trajedi olduğu vurgulayan Akkoç, "Mülteciler Suriye'deki yakınlarından haber almayı çok istiyor. Türkiye'ye sığınan bir kadının savaşın ortasında kalan kocasının öldüğü haberini aldıktan sonra kalp krizi geçirip öldüğünü öğrendik" dedi.

"Herşeyden korkuyorlar"

Sığınmacıların daha çok ekonomik açıdan yoksun mahallelere yerleştiğini aktaran Akkoç, şöyle konuştu:

"Suriyeliler en çok yoksul komşularından destek gördüklerini belirtiyor. Buldukları harabe evleri naylonlarla kapatıp korunmaya çalışıyorlar. Araştırmada en iyi durumda olanların Türkmenler olduklarını belirledik. Çünkü Türkçe biliyorlar ve yardımlara daha çabuk ulaşıyorlar. Çocukları okula gidiyor. Kaçarak geldikleri için kimlikleri yok. Herşeyden korkuyorlar. İnsanın bilmediği bir ülkede yaşaması büyük bir travmadır. Buna rağmen geri gönderilme korkuları var."

"Bıçak kemiğe dayanmadan dilenmiyorlar"

Akkoç, sığınmacıların yüzde 49'unun ülkelerini özlediklerini, savaşın bitmesi halinde ülkelerine dönmek istediklerini belirttiğini anlattı.

Yüzde 34'ünün ise ülkelerine dönme isteği olmadığını ifade eden Akkoç, şu bilgileri verdi:

"Kendilerine iş sağlanması halinde kalmak isteyenlerin oranı yüzde 63. Ülkelerine dönmek isteyenlerin oranı ise yüzde 28. Varını yoğunu bırakıp Türkiye'ye kaçanlara da tanık olduk. Araştırmada Suriyelilerin çok onurlu olduğunu gördük. Bıçak kemiğe dayanmadan dilenmiyorlar. Onların yaşadıklarını anlamak için yerinde görmek lazım. Bir evin içinde 30 aile bir arada yaşayanlar da var."

Suriyelilerin acılarının çok sıcak ve aralarında husumet bulunanların olduğunu, bu nedenle kampların tüm bu durumlar gözetilerek hazırlanması gerektiğine işaret eden Akkoç, "Bir insan kendisi için hazırlanan, ısındığı, karnını doyurduğu, çocuklarının eğitim aldığı bir kampa gitmekten neden kaçınsın? Başbakanın verdiği rakam da dışarıda kalanların acil durumda olduğunu gösteriyor. Çetin bir kış geçiriyoruz. Çok açlar, çok üşüyorlar ve çok korkuyorlar" şeklinde konuştu.

"Beslenme problemi yaşıyorlar"

Akkoç, tüm aile bireylerinin ciddi anlamda beslenme problemi yaşadığını ifade ederek, her türlü yardıma ihtiyacı olanların oranı ise yüzde 70 olduğunu vurguladı.

Araştırmada insani olarak nitelendirilebilecek konaklama koşullarında yaşayan aile sayısının yok denilecek bir seviyede olduğunu belirlediklerini dile getiren Akkoç, "Birinci derecede ihtiyaç yüzde 88 oranında gıda. Yüzde 73,5 ile ikinci sırada giysi, yüzde 69,5 ile üçüncü sırada ısınma ihtiyacı geliyor. Sağlık kapsamında acil müdahale edilmesi gerekenlerin oranı yüzde 28. Araştırmaya katılanların yüzde 78'i eğitim olanaklarına sahip değil" değerlendirmesinde bulundu.

"Türkiye huzurlu bir ülke"

Akkoç, Türkiye'de yaşamanın iyi taraflarını sorduklarında ise mültecilerin yüzde 42,5'inin, ülkeyi huzurlu bulduğunu, kendi ülkelerine göre Türkiye'nin çok daha özgür bir ülke olduğunu belirttiğini söyledi.

Türkiye'de savaş olmamasının yüzde 35,5 oranı ile "en iyi yön" olarak gösterildiğine işaret eden Akkoç, sığındıkları ülkede savaşın olmaması durumunu en iyi özellik olarak belirtmelerinin savaşın bireylerde yarattığı yıkımı gösterdiğini kaydetti.

"Komisyon kurularak yardımlara başlanmalı"

Akkoç, kendileri için oluşturulan kamplara yerleşmek yerine şehirlerde kendi imkanlarıyla yaşamını sürdürmek isteyenlere bireysel yardımların sonuç vermeyeceğini, acilen kapsamlı bir yardıma başlanılması gerektiğine işaret etti.

Yardımın sistematik hale getirilmesi halinde uluslararası fon kurumlarından ve hayırseverlerden de katkı geleceğine inandıklarını ifade eden Akkoç, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu ailelere sıcak yemek yardımı yapılabilmeli, çocukların eğitimlerine kaldıkları yerden devam etmesi sağlanabilmeli. Bu, tek bir sivil toplum örgütünün yada hayırseverlerin üstesinden gelebileceği bir durum değil. Acilen bir komisyon oluşturularak yardıma başlanması gerekiyor."

Akkoç, araştırma sonucu hazırladıkları tespit ve önerilerden oluşan raporu bölgedeki valilikler ve belediyeler başta olmak üzere ilgili birimlere göndereceklerini sözlerine ekledi. - Diyarbakır