25 Haziran Dünya Güzel Koku Günü, kutlu olsun

Dünya Güzel Koku Günü'nün bu yıl altıncısı kutlanıyor. Tüm dünyayı sarsan korona pandemisine rağmen Koku Kültürü Derneği, bu özel günü tüm koku tutkunlarıyla beraber kutluyor. Geçtiğimiz yıl Kültür ve Turizm Bakanlığının destekleriyle, Arkeoloji Müzeleri iş birliği ile gerçekleştirilen 'Buhurdan Parfüme Kokunun Öyküsü' sergisi ve daha önceki yıllarda Ihlamur Kasrında gerçekleştirilen Osmanlıda Koku Kültürü sunumu Dünya Güzel Koku Günü etkinliklerinin bir kaçı. Kornayla mücadele kapsamında, ülke kapsamındaki dernek faaliyetleri iptal edildiğinden, Derneğin 25 Haziran Dünya Güzel Koku Günü için organize ettiği etkinlikler bir dahaki yıla ertelendi. Bunlardan biride Uluslar arası Platformda 1926 yıllında kurulan Paris Parfüm Müzesinde Türk koku kültüründe ve Osmanlı İmparatorluğunda Gül ve Gülün öneminin anlatılacağı sunumlar, içilebilir gül sularının ikramı vb gibi bir çok faaliyetler içermekteydi. Osmanlı Sarayı'nın gülsuyu ve gülyağı üretiminin yapıldığı Gülhane Parkı'nda eski usullere göre bakır imbiklerle gülsuyu damıtı da önümüzdeki yıla ertelenen etkinliklerden biri.

Dünyanın kültürel miraslarından biri olamaya aday olan Dünya Güzel Koku Günü ile birlikte özellikle Türkiye topraklarından geçen koku medeniyetlerinin dünya genelinde bilinirliğinin artması vebu kültüre dair bilgi birikimlerin uluslararası platformlarda paylaşılması hedefleniyor. Koku Kültürü Derneği, Dünya Güzel Koku Günü'nün Türkiye adına UNESCO nezdinde tescillenmişti için çalışmalarına devam ediyor.

GÜZEL KOKU KÜLTÜRÜNÜRÜNÜN İZİNDE

Koku Kültürü Derneği, Antik Mısır, Antik Yunan, Hitit, Sümer, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı gibi kadim medeniyetlerde oldukça önemli bir yere sahip güzel koku kültürünün izini sürüyor. Güzel Koku kültürünün özellikle İslam medeniyetinde çok önemli bir yere sahip olması, bu kültürün gününümüze kadar ulaşmasında oldukça etkili olmuştu. Hz. Muhammed'in güzel kokuya önem vermesi Müslümanların bu kültürü daha çok sahiplenilmesini teşvik etmişti. Hz. Muhammed'in terinin gül kokması ve gülün sevdiği kokular arasında yer alması sebebiyle, bu güzel çiçek İslam koku kültüründe oldukça önemli bir yere sahip. Gülsuyu bu nedenle gündelik yaşamda ve mutfak kültüründe önemli bir yer edinmişti. Güllaç, su muhallebisi, güllabiye gibi tatlılarda kullanılan gülsuyu, içi ferahlatan şerbetlerin de temel malzemelerinden biriydi. Tıpta ruhsal ve fiziksel hastalıkların tedavisinde kullanılan gülsuyunun bu şifalı etkisinde de yararlanıldı. Zira 320 MHz'e sahip gülün en yüksek frekansa sahip olması onun başlı başına çok özel bir koku olduğunu kanıtlıyor. Gülsuyu gibi başka çiçek suları da şifahanelerde kullanılıyordu. Gülsuyu da dezenfekte edici özelliğiyle de biliniyor. Dezenfektasyon amacıyla kullanılan yasemin, tarçın ve karanfil suları da Osmanlı şifahaneleri ve helvahanelerinde yer alıyordu. Hidrosol olarak adlandırılan bu çiçek suları gününümüzde de dezenfektasyon amaçlı kullanılıyor. Osmanlı güze koku kültürünün önemli bir parçası olan buhur suyu, Hırka-i Şerif törenlerinde de kullanılırdı. Buhur suyunun tarifi ilk kez Çamaşırcıbaşı Yusuf Ağa'nın 1708'de tuttuğu defterde bulunmuştu. İçinde sığla, ud, misk, amber, gülsuyu ve başka çiçek sularının olduğu buhur suyu özellikle içindeki sandal özü sayesinde antiseptik bir özelliğe sahipti. Bu nedenle buhur suyu Osmanlı Sarayı'nda yemeklerden sonra elleri yıkamakta kullanılırdı. Dünyaca ünlü Koku Uzmanı Bihter Türkan Ergül'ün markası Tiyrus'un koku severlere sunduğu buhur suyu, güzel kokusunun yanı sıra sağladığı hijyenle deplana çıkıyor.

Hz. Muhammed'in sevdiği kokular arasın da yer alan misk ve amberin aynı zamanda cennet kokuları arasında sayılması bu kokulara olan rağbeti artırmıştı. Anadolu coğrafyasında yetişen zambak, papatya, ölmez çiçek, sümbül, erguvan, ıhlamur, lale, lavanta, leylak, hanımeli, mimoza, gibi çiçekler de bu koku kültürünün parçaları olmuştu.

KOKU KÜLTÜRÜ DERNEĞİ, KOKU UZMANI YETİŞTİRİYOR

Koku Uzmanı Bihter Türkan Ergül tarafından 2017'de kurulan Koku Kültürü Derneği çatısı altında sektör profesyonelleri, araştırmacılar ve koku ilmi meraklıları bulunuyor. Koku Kültürü Derneği öncelikle kadim medeniyetlerin koku kültürlerinden beslenen Türk koku kültürünün uluslararası alanda bilinirliği artırmak ve bu kültürün yaygınlaşmasını sağlamamak amacıyla birçok faaliyet gösteriyor. Çiçeklenme işlemlerinin yaygınlaşmasını, koku deneyleri yapılmasını da destekleyen Dernek, sadece literatür çalışmaları yapmakla kalmıyor; kokunun sağlık ve gündelik hayattaki yerine dair workshop, konferans, çalıştay, panel, sergi ve eğitimler düzenliyor. Koku Kültürü Derneği bu sayede yalnız günümüz koku ve kozmetik sektörü için değil, gelecek ve genç kuşakların da sağlık, eğitim ve sanat dallarında gelişmeleri için imkan oluşturuyor.Koku uzmanlığının 2019'da ilk kez Türkiye'de ve bu sayede dünyadaresmen bir meslek haline getirilmesine öncülük eden Dernek, koku uzmanı yetiştirmeyi hedefliyor.

Koku Kültürü Derneği, kurucusu Bihter Türkan Ergül önderliğinde, Halfeti'nin siyah gülü, Isparta gülü, coğrafyamızı temsil eden Türk gülü; kültürümüzde özel bir yeri olan zambak, sümbül, leylak, ıhlamur, hanımeli, lale, ölmez çiçek, papatya, lavanta, zambak, mimoza, erguvan gibi pek çok kokunun bilinirliği artırılıyor. Dernek çiçek kokularının yağlarının özgün damıtma yöntemlerini yaşatmak ve ilgili meslek gruplarını canlandırmak amacıyla yurt içi ve yurt dışında benzer faaliyetlerde bulunan kurum ve kuruluşlarla ortak çalışmalar da yapıyor. Koku Kültürü Derneği ayrıca bir "koku müzesi" kurmayı hedefliyor.