Son dakika haberi: Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun'un yurt dışındaki Kovid-19 tedavisi sırasında masasındaki dosyalar birikti

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun, Almanya'daki yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedavisi nedeniyle yaklaşık 1,5 aydır görevinden uzak kalırken hem içeride hem dış politikada önemli dosyalar masasında birikmiş durumda.

Cezayir'in 75 yaşındaki Cumhurbaşkanı Tebbun, ekim ayında ekibinden bazı isimlerin Kovid-19'a yakalanması nedeniyle öncelikle tüm programlarını iptal etti. Cumhurbaşkanı, 24 Ekim'de de kendisini karantinaya aldığını ve görevini uzaktan yürütmeye devam edeceğini duyurdu.

Kovid-19 testinin pozitif çıkmasının ardından ülkesindeki askeri hastanede tedavi görmeye başlayan Tebbun, 28 Ekim'de tedavi için Almanya'ya gitti ve henüz ülkesine dönmedi.

Cezayir Cumhurbaşkanlığı, geçen hafta, Tebbun'un tedavisinin tamamlandığını ve yakında ülkeye döneceğini açıkladı.

Tebbun, yaklaşık 1,5 ay sonra görevinin başına döndüğünde, Anayasa değişikliğinin uygulamaya konulması, Kovid-19'la etkin mücadele, dış politikada Batı Sahra'da artan gerilim ve Libya konusu gibi önemli dosyalar masasında onu bekliyor olacak.

Cezayir'deki Anayasa değişikliği

Cezayir'de Cumhurbaşkanı Tebbun'un seçim vaadi ve sonrasında da yeni dönemin anahtarı olarak tanımladığı kritik değişiklikler içeren yeni Anayasa taslağı 1 Kasım'da halk oylamasına sunuldu.

Tebbun'un oy kullanamadığı Anayasa referandumu, yüzde 23,7 katılım oranıyla tamamlandı ve sandıklardan yüzde 66,7 evet oyu çıktı.

Anayasa değişikliğine itiraz eden ve oylamayı boykot eden muhalefet düşük katılım nedeniyle referandumun geçersiz olduğunu savundu. Ancak Cumhurbaşkanlığı, yaptığı yazılı açıklamada, "Anayasa referandumu sonuçları, istişare sürecinin nezih ve şeffaf biçimde tamamlandığını ortaya koydu." ifadelerine yer verdi.

Açıklamada, "Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun'un halkın kendi geleceğini özgür ve demokratik biçimde tayin etme vaadini yerine getirdiği" aktarıldı.

Taslakta önemli değişiklikler

Yeni Anayasa taslağı, Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği için art arda veya ayrı zamanlarda adaylık hakkını iki dönemle sınırlıyor. Yeni Anayasa'ya göre Cezayir'de cumhurbaşkanının hükümeti kurmak için görev verdiği başbakanın, Meclisin üçte ikisinin onayını alması gerekiyor.

Yeni taslak Cezayir ordusuna önceki Anayasa'nın aksine, Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği ve Arap Birliği gibi uluslararası kuruluşların barış misyonlarına katılma, yani sınır dışına çıkma imkanı tanıyor.

Cezayir askerinin ülke dışına çıkabilmesi için ise Meclisin üçte ikisinin onayı gerekiyor. Uzmanlar, bu adımda Cezayir'in sınır komşusu Libya'daki çatışma ortamının etkili olduğunu savunuyor.

Uluslararası anlaşmaların incelenmesi, seçim sonuçlarının teyidi ve çıkartılan yasaların Anayasa'ya uygunluğunun tespiti gibi görevleri üstlenecek Anayasa Mahkemesinin kurulması da yeni taslakta yer buldu.

Seçimler ve yeni seçim yasası

Halk oylamasından geçen Anayasa taslağı, son onayı almak ve uygulamaya girmek için devletin başının göreve dönmesini bekliyor.

Tebbun daha önce Anayasa değişikliğine ilişkin yaptığı açıklamalarda, birinci önceliğin "parlamento ve yerel seçimlerin düzenlenmesi olduğunu" aktarmıştı.

Ülkedeki Meclisin iki kanadı ve belediyelerin görev süresi Mayıs 2022'de sona erecek. Ancak Tebbun, 20 yıl ülkeyi yönettikten sonra halk gösterileri karşısında istifa etmek zorunda kalan eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika'ya işaretle "eski dönem kalıntısı" diye nitelediği bu unsurları değiştirme niyetinde olduğunu beyan etmişti.

İster genel ister yerel seçim olsun, seçim kanununun yeni Anayasa'ya göre düzenlenmesi gerekiyor. Cumhurbaşkanı görevine döndüğünde, siyasette de hareketli ve hararetli bir gündem kendisini bekliyor olacak.

2021 bütçesi, salgınla mücadele

Cumhurbaşkanı'nın masasında ayrıca, parlamentonun onayladığı ve petrol fiyatlarındaki düşüş, salgının yol açtığı daralma nedeniyle kemer sıkma tedbirleri içeren 2021 bütçesi duruyor.

Yerel basında çıkan haberlere göre, Cezayir'in 2021 bütçesinde 22 milyar dolar gibi rekor düzeyde bir cari açık öngörülüyor. Petrol fiyatlarının küresel piyasada değer kaybetmeye başladığı 2014'ten bugüne Cezayir'in bütçe açığı 13 ile 17 milyar dolar arasında seyretmişti.

İçerideki diğer bir başlık da Kovid-19'la mücadele. Bu kapsamda komşu ülkelerle sınırların açılması, içeride uygulanan tedbirlerin sıkılaştırılması ve uluslararası ilaç firmalarından yeni bulunan aşıların temini için müzakereler gibi konular Tebbun'un ülkeye dönmesini bekliyor.

Dış politikada "Gergarat" ve Libya başlıkları

Cumhurbaşkanı Tebbun'un koronavirüs tedavisi sırasında Cezayir için öne çıkan iki dış politika başlığı ise Fas'ın Gergarat bölgesindeki hareketlilik ve Libya krizinde devam eden müzakereler oldu.

Fas'ın 1975'te eski İspanyol sömürgesi Batı Sahra'yı topraklarına katmasının ardından Cezayir'in tanıdığı bağımsızlık yanlısı Polisario Cephesi ile Fas yönetimi arasında başlayan gerginlik devam ediyor.

Fas, bölgenin kendi egemenliğinde kalması gerektiğini savunurken Polisario Cephesi, Batı Sahra'nın bağımsız devlet olduğunu ileri sürüyor. Cezayir'in de Batı Sahra'nın egemenliğini tanıyan sınır komşusu bir ülke olması nedeniyle Fas yönetimiyle ilişkileri gergin seyrediyor.

Rabat yönetimi, Polisario Cephesi'nin, Batı Sahra bölgesindeki Gergarat tampon bölgesinde son dönemdeki "tehlikeli kışkırtmalarına" karşı 13 Kasım'da operasyon başlattığını duyurmuştu.

Polisario Cephesi de 14 Kasım'da, Fas ile 1991 yılında Birleşmiş Milletler (BM) nezaretinde imzalanan ateşkes anlaşmasının iptal edildiğini açıklamıştı.

Cezayir'in hem yerleşik dış politikası hem de sınırı yakınında olması nedeniyle ulusal güvenlik meselesi olarak gördüğü Batı Sahra sorunundaki bu hareketlilik, muhtemelen Cumhurbaşkanı'nın ülkeye döndüğünde gündeminde ilk sıralarda olacak.

Cezayir, uzunca bir süredir Libya konusunda ara bulucu bir rol üstlenmek için çaba harcadı. Libyalı karşıt taraflar bir süredir kırılgan bir ateşkesi koruyor ve farklı bölge başkentlerinde müzakereler yürütüyor. Cumhurbaşkanı Tebbun'un da aynı şekilde ülkesinin Libya politikasına yaklaşımını ele alması bekleniyor.