Trabzon karadeniz'deki orman yangınlarında 'kuraklık' etkisi

Karadeniz'deki orman yangınlarında 'kuraklık' etkisi

KARADENİZ'de 7 ilde 85 noktada çıkan ve 280 hektar orman arazisinin zarar gördüğü yangınların hızla yayılmasında bölgedeki yağış rejiminin bozulmasıyla oluşan kuraklığın etkili olduğunu değerlendiriliyor.

Türkiye'nin en çok yağış alan bölgesi olan Karadeniz'de son 3 aydır yağış miktarları büyük oranda azaldı.Barajlarda su seviyelerinin düştüğü, dere yataklarının kurumaya başladığı bölgede, mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava sıcaklıkları ve lodosun etkisiyle yakılan anız ateşleri de orman yangınlarına neden oldu. 3 günde 7 ilde 85 noktada çıkan yangınlarda yaklaşık 280 hektarlık ormanlık ve tarım arazileri de zarar gördü. Uzmanlar anız ateşleri sonucu çıkan yangınların hızla yayılmasında bölgedeki yağış rejiminin bozulmasıyla oluşan kuraklığın etkisi olduğunu değerlendiriyor.

PROF. DR. BİLGİLİ GÜNEYDEN GELEN KURU RÜZGARLAR YANGINLARI TETİKLEDİ

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Ertuğrul Bilgili, sonbahar ve kış aylarında çıkan yangınların bölgenin kendine has özelliği olduğunu belirterek, lodos rüzgarının kuru yaprakları ve otları daha fazla kurutarak yangının yayılmasına neden olduğunu söyledi. Prof. Dr. Bilgili, Güneyden gelen kuru rüzgarlar bu problemin sebebini oluşturmuştur ve çok yüksek hızdaki rüzgarlar yanıcı maddenin hızlı kurumasını ve yangınların hızla yayılmasını tetiklemiştir. Arazide yaptığımız gözlemlerde de Doğu Karadeniz bölgesinde bu zamanlarda yapraklar dökülür ve dökülen yapraklarda yerde bir örtü tabakası oluşturur. Ölü örtünün kurutucu rüzgarlarla da kuruması sonucunda da yangınlar çıkarsa yayılır ve tehlikeli boyutlara ulaşabilir. Kurutucu rüzgarlar bölgede lodostur. Bilindiği gibi lodos güneyden esen rüzgarlardır. Lodos, güneyde Akdeniz bölgesinde beraberinde nemli bir hava getirip yağışlara sebep olur. Bu rüzgarlar İç Anadolu'yu geçerken yağışı bırakır ve Karadeniz Bölgesi'nde kurutucu rüzgarlar olarak her sene bu mevsimde bu tür yangınlara sebebiyet verir. Bu bölgemizde meydana gelen yangınlar, aslında normal olmayan bir durum değildir. Vatandaşımız bahçelerinde yaptıkları temizliklerin atıklarını bir şekilde bertaraf ederler, bunu yapmak için de yangını kullanırlar. Ama bazı vatandaşlar bahçelerinde yaptıkları bu yakma işleminin başında durmayıp maalesef alanı terk ediyorlar. Bunun sonucunda da, rüzgarla birlikte oradaki kıvılcımlar yanmamış yerlere sıçrayarak oradan tekrar yangının çıkmasına ve yayılmasına neden oluyor diye konuştu.

'KURAKLIK NORMALDEN UZUN SÜRDÜ'

Prof. Dr. Bilgili, bu sene son bir aylık süre içerisinde kuru bir hava yaşandığına dikkat çekerek Normalden uzun süren bir kuraklık yaşadık. Akabinde, yüksek sıcaklık, düşük bağıl nem ve yüksek rüzgar hızıyla bölgeyi etkisi altına alan lodos, sonbaharda dökülen yaprakların ve kuruyan otların oluşturduğu ölü yanıcı maddelerin daha da kurumasına sebebiyet verdi. Bunun sonucunda da çıkan bir yangınla yüksek rüzgarlarla birlikte çok hızlı bir şekilde yayıldı. Doğu Karadeniz Bölgesinde bu mevsimde binlerce insanın bahçelerinde temizlik amaçlı yakma yapması sonucu, bu yangınlardan 10-20 tanesi kontrol dışına çıkarak büyük yanan alanlara sebebiyet verdi. Bir yangının çıkabilmesi için yanıcı madde neminin yüzde 30-20'lerin altına düşmesi gerekiyor. Yanıcı madde nemi yüzde 20'lerin altına düştüğü zaman şiddetli yanma şartları oluşur. Zira iki gün önce gece hava sıcaklıkları 20 derecenin üzerinde ve bağıl nem de yüzde 20'lerdeydi. Bu çok kuru bir ortamın olduğunu ifade eder. Rüzgarın 40-60 kilometre hızla estiği bir durumda bu yangınların hızlı bir şekilde yayılması kaçınılmaz olur. Maalesef, burada bunu yaşadık.

PROF. DR. GÜMÜŞ HAVA SICAKLIĞI 20-22 DERECELERİNDE

Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi öğretim görevlisi Prof. Dr. Cantürk Gümüş de Doğu Karadeniz'de çıkan yangınların meteorolojik şartlar ile birlikte vatandaşların arazilerini yakarak temizlemeleriyle oluştuğunu kaydetti. Geçmiş yıllara karşılık olarak bu yıl Karadeniz'de hava sıcaklığının yüksek olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Gümüş, Özellikle bu sene yaşadığımız 15-20 günlük sürecin biraz daha farklılık arz ettiğini düşünüyorum. Tabi ki kış aylarında bu bölgede yangınlar çıkıyor ama bu kadar yaygın olmamıştı. Benzer dönemde belki aynı zamanlara denk gelen bir yaygınlık. Bu seneye has bir konu gibi görülüyor. Meteorolojik koşullar da bu seneye özgü olarak, ilk defa belki 15-20 gündür yağış yok, hava sıcaklığı 20 ila 22 derecelerinde dedi.

'İSTESENİZ YANGIN ÇIKARAMAZSINIZ'

Karadeniz'de yangın çıkmasının, iklim şartları nedeniyle zor olduğunu ve bu nedenle sabotaj ihtimalinin düşük olduğunu kaydeden Prof. Dr. Gümüş, Bu bölgede aslında isteseniz yangın çıkaramazsınız. Sabotajla ilgili bu değerlendirmeyi yapıyorum. Orman mühendisi olarak biz bile istesek, bu bölgede istediğimiz zamanda yangın çıkaramayız. Ancak meteorolojik koşullar ve yanıcı madde gibi koşullar bir araya gelince yangın çıkma ihtimali söz konusu olabiliyor bu bölgede diye konuştu.

1 haftalık meteorolojik tahminlere dayanarak, bu hafta yağış beklendiğini ve yeni yangınların çıkma ihtimalinin düşük olduğunu ifade eden Prof. Dr. Gümüş, yangın oluşumuna hassas olan dönemlerde, bahçelerin yakılmaması konusunda vatandaşların daha fazla uyarılması gerektiğini kaydetti.