BDDK'nin bazı yetkilerinin TCMB'ye devredilmesine ilişkin teklif komisyonda

AK Parti Malatya Milletvekili Bülent Tüfenkci, ödemeler alanında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) yetkilerinin Merkez Bankasına devrini hedeflediklerini belirterek, buna ilişkin kanun teklifinde, dünya pratiklerine uyumlu şekilde yeni ödeme yöntemleri tanımlarının yasaya eklenmesine yönelik değişiklikler bulunduğunu söyledi.

Tüfenkci ve AK Parti'li milletvekillerinin imzasını taşıyan Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin görüşmeleri, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda başladı.

Bülent Tüfenkci, komisyonda yaptığı sunumda, 2013 yılında yürürlüğe giren Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun'da ödeme sistemleri ve menkul kıymet sistemlerine ilişkin tanımların yapıldığını, sektörlere yönelik düzenlemelerin hayata geçirildiğini anlattı.

Bilişim teknolojilerindeki ilerleme ile yeni ödeme sistemleri ürünlerinin, teklifin hazırlanmasına temel teşkil ettiğini dile getiren Tüfenkci, BDDK'nin ödemeler alanındaki düzenleme ve denetleme yetkisinin, Merkez Bankasına devrinin teklifte yer aldığını kaydetti.

Tüfenkci, teklifle, ödemeler alanındaki sektör oyuncularının ihtiyaçlarını giderecek hükümlerin yasalaşacağını da vurgulayarak, "Teklifle ödemeler alanında BDDK yetkilerinin, Merkez Bankasına devrini hedefliyoruz. Dünya pratiklerine uyumlu şekilde yeni ödeme yöntemleri tanımlarının yasaya eklenmesine yönelik değişiklikler de var." diye konuştu.

"Sektör olgunluk düzeyine ulaştı"

Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Emrah Şener ise yasanın, teknolojik gelişmelerin ve sektörün ihtiyaçları doğrultusunda değişikliklere tabi tutulması gerektiğini belirtti.

BDDK ve Merkez Bankasının 2015 yılından itibaren bu alanda ilk lisansları vermeye başladığını anlatan Şener, "BDDK ve Merkez Bankası 2015 yılından bu yana 35 ödeme hizmetleri kuruluşu, 18 elektronik para lisansı verdi. Merkez Bankasının sistem işleticisi olarak verdiği lisans sayısı ise 5." dedi.

Şener, Türkiye'de söz konusu sektörün olgunluk düzeyine ulaştığına işaret ederek, "Bunun en güzel kanıtlarından bir tanesi 5 milyon sermayeyle kurulan şirketlerimizden bir tanesinin 180 milyon dolara yabancı bir şirkete satılışı. Bunun olgunluk düzeyinin çok net göstergelerinden bir tanesi." ifadesini kullandı.

Avrupa Birliğinin ödeme sistemlerine yönelik sürekli yasal güncellemeler yaptığına dikkati çeken Şener, böylece teknolojik gelişmelere uyum sağlanmasının amaçlandığını vurguladı.

Bu alanlarda Sermaye Piyasası Kurulu ve BDDK'nin çalıştaylar düzenlediğini hatırlatan Şener, söz konusu çalıştaylara sektör temsilcilerinin de katılım sağladığını ve sonuçta ödeme sistemleri konusunda tek bir kamu otoritesinin yetkilendirilmesinin doğru olacağı kanaatine varıldığını anımsattı.

"Bitcoin benzeri 2 bin 400 tane yeni para birimi var"

CHP'li milletvekillerinin teklifin gerekçesine ilişkin sorularını yanıtlayan TCMB Başkan Yardımcısı Şener, ödeme sistemlerine yönelik standartların belirlenmesi konusunda yetkinin tek bir çatı altında toplanması gerektiğine dikkati çekti.

Şener, "block chain" tabanındaki dijital para birimlerine ilişkin ise şunları söyledi:

"Block chain tabanında bitcoin benzeri 2 bin 400 tane yeni para birimi var. Ulusal sınırlarda nasıl kullanılması gerektiği bütün ülkelerin hararetle üzerinde çalıştığı konulardan biri. Öncü ülkelerden biri Çin. Çin Merkez Bankasının bu konuda verdiği cevap 'kendi dijital paramı çıkartacağım.' Bunun sonuçlarını daha tartışamadan, Facebook'un librasını konuşmaya başladık. 2,5 milyar kullanıcısı var. 'Dijital para çıkartacağım, hiçbir devletten yetki almama gerek yok. 2,5 milyar kullanıcım bu parayı kullanabilirsin.' diyor. Ödeme sistemlerinin kesintisiz ve garantili şekilde çalıştığından sorumlu kuruluşuz. Libranın, bitcoinin meydan okumalarına ulusal para birimimiz nasıl cevap verecek, yasayı bu minvalde değerlendirmek doğru olur."

Teknolojik gelişmelerin hızına işaret eden Şener, sözlerini şöyle sürdürdü:

"ATM'lerden çekilen paranın yüzde 10'a yaklaşan miktarı QR kodlar üzerinden yapılıyor. Telefonunuzu okutuyorsunuz ve hiçbir karta ihtiyaç duymadan telefonunuzdan yapıyorsunuz. Yakın zamanda alışverişleri yaparken 'nakitsiz toplum' diye bahsedilen, QR kodlarla ödemeler yapılacak. Karekod, QR kod olarak geçiyor. BDDK her birine lisans veriyor. Bu konuda 35 lisans alan kuruluş var, elektronik para da 18. Her biri kendi standartlarını mı belirleyecek? Sistemin işleticilerinin gözetimi bizde. Teklifle sorumluluğu ve yetki merciini tanımlıyoruz. Bunun tek bir çatı altında yapılması gerekiyor."

Birçok ülkede ödeme sistemleri konusundaki yetkinin merkez bankalarında olduğuna dikkati çeken Şener, Merkez Bankasının söz konusu yetkileri devralarak, deprem ve savaş koşullarında da çalışabilecek bir sisteme garantör olarak oyunun standartlarını belirlemesi gerektiğini kaydetti.

Komisyon Başkanı, AK Parti Mersin Milletvekili Lütfi Elvan da sektörden birçok dernek ve vakıf yetkilisinin kendisine ulaşarak, söz konusu kanun teklifinin yasalaşmasından duyacakları memnuniyeti ifade ettiklerini aktardı.

BDDK Başkan Yardımcısı Muhammet Mustafa Cerit ise ödeme sistemlerine ilişkin yetkinin, BDDK'den alınarak Merkez Bankasına verilmesi gerektiğini dile getirdi.

Ödeme ve Elektronik Para Derneği Başkanı Burhan Eliaçık da sektörün ihtiyaç ve beklentilerini kamu kurum ve kuruluşlarına ilettiklerini belirterek, "Teklif yasalaşırsa sektörün önündeki çok büyük bariyerler aşılacaktır." dedi.

Komisyonda teklifin tümü üzerindeki görüşmeler sürüyor.