Özel Kreşler İçin Yeni Standartlar

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, özel kreş ve gündüz bakımevleri ile çocuk kulüplerinin kuruluş ve işleyiş esasları ile standartlarını yeniden düzenledi.

"Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Özel Çocuk Kulüplerinin Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik", Resmi Gazete'de yayımlandı.

Yönetmelikte, "çalışma odası, çocuk bakıcısı, çocuk kulübü, grup sorumlusu, kreş, gündüz bakımevi, oyun ve emekleme odası, oyun, etkinlik ve uyku odası, sosyal çalışma görevlisi" kavramları tanımlandı.

Açılması planlanan kuruluş binasının uygunluğu, en az iki sosyal çalışma görevlisinin yapacağı incelemeyle saptanacak. İzin belgesi düzenlenen yere çocuk kabulü yapılabilecek.

Aynı ilde devletin veya diğer kuruluşların kullandığı ya da toplum değerlerine aykırı düşecek ad ve unvanlar, yabancı kelime ve deyimler kullanılamayacak.

-Binanın özelliği

Kapasiteye uygun yeterli büyüklükte bahçe bulunacak. Bahçenin alanı, her çocuk için en az 1,5 metrekare alan düşecek şekilde olacak, binaların teras katları bahçe olarak kullanılamayacak.

Özel kreş ve gündüz bakımevleri ile çocuk kulüpleri, müstakil veya çok katlı bir binanın zemin katında veya zeminle bağlantılı üst katlarda açılabilecek.

Çocuklar için tüm odalar aydınlık, ferah, gün ışığı alacak şekilde pencereli olacak ve doğal aydınlanma sağlanacak. Odalar, çocukların sağlığının olumsuz etkilenmemesi için nemsiz olacak. Bodrum kat, yol seviyesinin altında bulunan kat veya çatı katı, kapasiteye dahil edilmeyecek.

Özel kreş ve gündüz bakımevi ile çocuk kulübünün faaliyet göstereceği binada veya bitişiğinde çocuklar için tehlike yaratabilecek fırın, patlayıcı ve yanıcı madde satan veya depolayan işletme bulunamayacak.

Çevrede fırın, patlayıcı ve yanıcı madde satan veya depolayan bir işletmenin bulunması halinde,  yetkili kurumlardan, ilgili mevzuat hükümlerine ve Türk Standartları Enstitüsünün belirlediği standartlara uygun mesafelerin korunup korunmadığına dair rapor istenecek.

-Binanın giriş kapısı ortak kullanılabilecek

Bina veya bitişiğinde baz istasyonu bulunmayacak. Kuruluş çevresinde baz istasyonu olması halinde, yetkili kurumlardan sağlık ve güvenlik yönünden uygun mesafenin korunup korunmadığına dair rapor alınacak.

Özel kreş ve gündüz bakımevi ile çocuk kulübü ile meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun merkezleri ve benzeri umuma açık yerler, alkollü içki satılan yerler ile genel ahlak kurallarına uygun olmayan mekanların varsa bahçe kapıları, yoksa bina kapıları arasında en az 100 metre mesafe bulunacak.

Özel kreş ve gündüz bakımevi ile özel çocuk kulüplerinin, aynı binada veya aynı bahçe içerisinde bir arada bulunması halinde, her kuruluş bağımsız bölüm ve dairelerden oluşacak. Giriş ve çıkış kapıları ayrı olacak ancak binanın giriş kapısı ortak kullanılabilecek.

Çok katlı bir binada hizmet verecek özel kreş ve gündüz bakımevi ile özel çocuk kulübünün, ana giriş kapısından ayrı, kendisine ait bir giriş ve çıkış kapısı bulunacak.

Herhangi bir tehlike anında çocukların binadan kolaylıkla ayrılabilmeleri için çıkış kapısı, tahliye sistemi veya yangın merdiveni bulunacak. Elektrik tesisatı, yangın veya patlama tehlikesi oluşturmayacak şekilde projelendirilip tesis edilecek.

Elektrik tesisatının projelendirilmesi, kurulması, malzemesinin ve koruyucu cihazların seçimi, kullanılacak gerilime ve ortam şartlarına uygun yapılacak, yetkili kişilerce bakım, onarım, kontrol gerçekleştirilecek.

-Oyun ve emekleme odaları

Kreş ve gündüz bakımevlerinde, 0-36 aylık çocuklar için sabit karyola kullanılacak. Kapasite, çocuklar için ayrılan uyku odalarının büyüklüğüne göre hesaplanacak. Uyku odalarında her çocuğa en az 2 metrekare alan ve 6 metreküp hava düşecek şekilde planlamaya gidilecek.

Uyku odalarına denk ve yaklaşık büyüklükte oyun ve emekleme odaları da bulunacak. Oyun ve emekleme odaları, kapasiteye dahil edilmeyecek.

37-66 aylık çocuklar için ise portatif karyola kullanılacak. Kapasite uyku, oyun, etkinlik ve uyku odası için gösterilen odanın büyüklüğüne göre hesaplanacak. Oyun, etkinlik ve uyku odalarında, her çocuğa en az 2 metrekare alan ve 6 metreküp hava düşecek şekilde planlamaya gidilecek.

Çocuk kulüplerinde ise kapasite çocuklar için ayrılan çalışma odalarının büyüklüğüne göre tespit edilecek. Çalışma odası 15 metrekareden az olmayacak. Ayrıca çocukların dinlenebileceği ve oyun oynayabileceği çalışma odasına denk büyüklükte bir oyun ve dinlenme odası bulunacak.

Çocukların tam gün bulanabileceği ara tatil ve yaz tatiline rastlayan dönemlerde kapasitenin üzerinde kayıt yapılamayacak.

-Antialerjik halı konulabilecek

Çocukların kullandığı oyun, uyku, çalışma odalarının kapıları içeriden dışarıya açılır şekilde olacak. Çocukların oyun oynadığı ve etkinlik yaptığı odaların zemini yumuşak malzemeden yapılacak.

Oda ve salonlarda taban, çocukların sağlığına zarar vermeyecek, kolaylıkla silinip temizlenebilen madde ile döşenecek ve zemin anti bakteriyel malzemeyle kaplanacak. Çocukların oturarak oyun oynayabilmesi ve etkinlikler için bazı bölümlere minder veya antialerjik halı konulabilecek.

Çocukların bulunduğu oda ve salonların duvarları kolaylıkla silinip temizlenebilen bir madde ile boyanacak veya kaplanacak.

Grup odaları çocukların yaş gruplarına uygun ve psikolojik ve sosyal gelişimlerine yardımcı nitelikte, Milli Eğitim Bakanlığının eğitim programlarında belirtilen eşya, eğitim araç ve gereçleri ile donatılacak.

Gruplarda okul öncesi eğitim programına uygun blok, dramatik oyun, kitap, müzik, sanat, fen öğrenme merkezleri, kum ve su masası bölümü oluşturulacak. Malzemelerin ve oyuncakların konulduğu dolap ve raflar, çocukların rahatça ulaşabileceği seviyede olacak.

Çocukların günlük etkinlik yaptığı masa ve sandalyeler, plastik veya ahşap malzemeden ve çocuk boyuna uygun olacak.

Isıtma, çocuklar için tehlike oluşturmayacak şekilde, kalorifer, merkezi sistem veya iklim koşullarına göre klima ile yapılabilecek. Elektrikli cihaz, odun ve kömürlü soba kullanılamayacak. Odalarda ısı ölçer bulunacak,  20-28 derece ortalama sıcaklık sağlanacak.

Ahşap zemin ve iyi yalıtım halinde, 25-30 santimetre yüksekliğinde kampet (çocukların kısa öğle uykusunu  geçirdikleri araç) kullanılabilecek, ranza bulunmayacak.

-Portatif tuvalet kullanılmayacak

Her 20 çocuk için rahatça kullanabilecekleri büyüklük ve yükseklikte bir tuvalet ve lavabo bulunacak. 36 aya kadar olan çocuklar için klozet adaptörü kullanılacak ancak portatif tuvalet kullanılmayacak.

Çocuk kulüplerinde kız ve erkek çocuklar için ayrı tuvalet bulunacak. Tuvalet zemininde kaymayan seramik veya paspas kullanılacak. Personelin tuvaleti, çocuklardan ayrı olacak.

Yeterli büyüklükte mutfak ve ayrı yemek odası bulunacak, tencere, tabak, bardak gibi gereçler çelik, porselen veya cam türü malzemeden oluşacak, aspiratör takılacak.

-Uygulama bahçesi oluşturulabilecek

0-36 aylık çocuklar için ayrı bir alt değiştirme bölümü bulunacak. Her bebeğin özel eşyası ayrılacak, başka bebekler için kullanılmayacak.

0-36 aylık çocukların mama ve yemeklerinin hazırlanması için her türlü araç ve gereç bulundurulacak. Bu yaş grubu için yeterince mama sandalyesi olacak.

Çocukların kullandıkları merdivenlerin yüksekliği ve tutma yerleri, boylarına göre yapılacak. Merdivenlerin eğimi, çocukların kullanımına uygun olacak.

Her çocuğun özel eşyalarının konulacağı dolaplar, çocukların rahatça ulaşabileceği seviyede olacak.

Bahçede çocukların dinlenme ve oyunları için gerekli araç ve gereçler bulunacak. Bahçenin zemini yumuşak malzemeden olacak, yeterli toprak ve çim alanı bulunmasına özen gösterilecek.

Bahçede çocukların mevsim ve bitkilerin değişimini izlemesi, sebze yetiştirmeleri için uygulama bahçesi veya alanı oluşturulabilecek. Bahçede, çocukların dışarıya kontrolsüz çıkmalarını önleyecek tedbirler alınacak.

Çocukların bulaşıcı hastalıklardan korunmasına yönelik çalışmalara ilişkin bir talimat veya yönerge hazırlanacak.

Hafif bedensel engelli çocuklar için özel rampa ve tuvalet bulunacak.

-Personele hizmet içi eğitim verilecek

Yönetmelikte personele ilişkin hususlar da düzenlendi.

Kurucu, bakım ve eğitim ortamının sağlanması, binanın kullanılabilir duruma getirilmesi, gerekli araç ve gereçlerin temini, maddi imkanların hazırlanması, yeterli personel istihdam edilmesi, personelin aylık ve ücretlerinin zamanında ödenmesi, sigorta ve vergi ile ilgili işlerin usulüne uygun yapılmasını sağlamakla yükümlü olacak.

Hizmet içi eğitim verilecek personel, hijyen eğitimi de alacak.

-Çocukların beslenmesi

Özel kreş ve gündüz bakımevinde çocukların yaş ve gelişimine uygun öğle yemeği, sabah ve ikindi kahvaltısı, çocuk kulüplerinde ise devam saatine göre öğün verilecek.

0-36 aylık çocuklara yönelik beslenme programı bulunacak. Yemek numuneleri, uygun ortamda 72 saat süreyle saklanacak.

Çocuk kulüplerinde, çocukların ders çalışmasına, ödev yapmasına yardımcı olunacak. Çocukların ilgi ve yetenekleri doğrultusunda sosyal, kültürel ve sportif etkinlikler düzenlenecek.

-Ayrımcılık yapılmaması için gerekli önlemler alınacak

İlgili kuruluşlardan alınan raporda belirtilmesi kaydıyla hafif derecede zihinsel, görme, işitme, konuşma ve bedensel engeli olan çocuklar kabul edilecek, ayrımcılık yapılmaması için önlem alınacak.

Bu çocukları kabul eden yerde özel eğitim öğretmeni veya rehber öğretmen olacak. Gruplarda kaynaştırma eğitimi alacak çocuk sayısı birden fazla olmayacak.

0-36 aylıklar için en çok 10, 37-66 aylıklar ile 6-12 yaşındakiler için en çok 20 kişilik gruplar oluşturulacak. Her grup için bir sorumlu ve en az bir çocuk bakıcısı görevlendirilecek.

Çocuk kulüplerinde ihtiyaç duyulması halinde çocuk bakıcısı görevlendirilebilecek.

Stajyer öğrencilerin grup sorumlusu ile gözlem ve uygulama yapmasına izin verilecek.

-Bağış ve yardım alınmayacak

Yüzde 3'lük kapasite il müdürlüğünce tespit edilecek çocukların ücretsiz yararlanması için ayrılacak.

Ekonomik durumlarına bakılmaksızın şehit ve gazi çocukları, bakanlığa bağlı kuruluşlarda korunma altındakiler, cezaevlerinde hükümlü ve tutuklu annesiyle kalanlar, ekonomik gücü yeterli olmayan ailelerin çocukları, anne veya babası vefat eden ekonomik güçlük yaşayan çocuklar, tek ebeveyni ile yaşayanlar, engelli ebeveyni olan çocuklar, kadın konukevinde bulunan veya ayrılanların çocukları bu kapsamda değerlendirilecek.

-Yönetmelikten önce açılanlara bir yıl süre

Denetimler, vali onayıyla il müdürlükleri tarafından oluşturulacak komisyon marifetiyle yapılacak. Bir yıl içinde beş defa idari para cezası uygulananlar kapatılacak.

Çocuklara yönelik tehdit, baskı ya da özgürlüğün keyfi engellenmesini de içeren fiziksel, cinsel, tıbbi, psikolojik veya ekonomik açıdan zarar veren her türlü tutum ve davranış ve bunların engellenmesine yönelik tedbir almayan kurucu veya sorumlu müdüre ilişkin 2828 sayılı kanunun ilgili maddesi uygulanacak.

Bu eylemlerin çalışanlara yönelik olması halinde de kapatma cezası verilecek.

-Yürürlük

Yönetmelikle, 8 Ekim 1996 tarihli "Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Özel Çocuk Kulüpleri Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik" yürürlükten kaldırıldı.

Yönetmeliğin yayımından önce açılan veya işlemleri başlatılanlar, fiziki koşullarını bir yıl içinde bu yönetmelik hükümlerine uygun hale getirecek.

Çocuk bakıcısı olarak çalışanlar, 2 yıl içerisinde sertifika programını tamamlayarak belge alacak. İlk yardım sertifikası için süre de bir yıl olarak belirlendi.