Soma'daki Maden Faciası

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Yıldız, yerli enerji üretiminin önemli olduğunu vurgulayarak, "Bu işlemin sonu yerli kömürün durdurulması değil, sağlıklı sıhhatli iş imkanı ve zemini oluşturabilmektir. İşçilerin bundan sonra böyle sıkıntılara düşmemesini sağlamaktır" dedi.

Yıldız, gazetecilere yaptığı açıklamada, çalışmaların hukuki zeminde devam edeceğini belirterek, "Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş müfettişlerinin hazırladığı raporlar doğrultusunda devam edecektir. Özel sektöre düşen bu zemini hazırlamaktır. Ancak yine savcılarımızın gözetimi altında burada işlem yapmaktır ve bu süreç devam edecektir" dedi.

Ortaya bir çok iddianın atıldığını, faciada hayatını kaybeden işçilerle ilgili AFAD'ın web sitesinde bilgilendirme yapıldığını kaydeden Bakan Yıldız, "Kurtarma çalışmaları devam ederken doğru isimleri aktarmaya çalışırken o isimleri 3 gün önce açıklamayız. AFAD'ın sitesinde bütün isimleri bulacaksanız onların hepsi gerçek. Bize yapılan iftiraları ispat etsinler. Her bilgi açıklanır. Şimdi biz diyoruz ki özel sektör bir hata yaptıysa ne eksik yaptıysa ortaya çıkacak bununla alakalı bir şey saklanması mümkün olabilir mi? Biz hukuk devletinde yaşıyoruz, ciddi bir iş yapıyoruz burada. Onu itham edenler kendilerine dönüp baksınlar haleti ruhiyelerini tekrar gözden geçirsinler" ifadesini kullandı.

İçeride kurtarılmayı bekleyen herhangi işçi olmadığını dile getiren Yıldız, şunları kaydetti:

"Bu yaşayan bir mekanizma şu anda. Lastik gibi çektiğinizde orada duran değil, bıraktığınızda geri gelen bir sistemdir. Metan gazı zehirlenmeleri, yangınlar olabilir. Bunlara karşı alınacak tedbirler vardır. Üretim olduğunda bu sistem kendini besliyor. Üretim olmadığında bu sistem geriye gidiyor. Bu şartlarda bütün bunlar aydınlanıncaya kadar burada üretimin durdurulacağını tahmin ediyorum."

İşçi ailelerine yardım konusunu da değerlendiren Taner Yıldız, "Sosyal yardımlaşmadan valilikler aracılığıyla bütün vatandaşlarımızın ihtiyaçları karşılanıyor. Bununla ilgili talebi olanlara anında yardımlar yine yapılacaktır. Önümüzdeki günlerde genel yardımlarla alakalı yalnızca kamu kurumlarının yaptığı değil, başta sayın Başbakanlığımız olmak üzere her faaliyet kamuoyu ile paylaşılacaktır. Bunu da bütün vatandaşlarımızın müsterih olacağı şekilde söyleyebilirim" dedi.

Bakan Yıldız, borcu olan işçilere yardım yapılıp yapılmayacağı sorusunu da "Vefat eden işçilerimizin kendi bünyesinde elektrik borcunu şirket 'sildik' diyebiliyor. Tekil olan işlemlerin dışında buradaki işçilerimizin mağdur olmayacağını söyleyebilirim. Kimse sıkıntı, endişe duymasın" diye cevapladı.

Yangının sebebi

Taner Yıldız, bir gazetecinin şirket sahiplerinin kömür kızışması nedeniyle yangın çıktığı iddiasını da şöyle değerlendirdi:

"Ben hükümetimizi temsilen buradayım. Özel sektörün hukuki danışmanlığını ben yapmıyorum. Onun yaptığı açıklamalar, bundan sonraki soruşturmalardaki dikkate alınacak açıklamalardır. Dikkat etmemiz gereken konu şu başından beri bilerek ve seçerek söylüyorum ben aynı zamanda elektrik mühendisiyim; 'Trafo patladı başka gerekçelerle oldu, olmadı' bunların hiçbirisi şimdi asıl kullanılacak cümle değil demiştim. Bu konularda temkinli olmak lazım. Yalnızca gazete haberleriyle bu iş sonuçlandırılmaz. Bütün bu çalışmaları dikkatli şekilde, savcılarımızın soruşturmayı devam ettirdiği ortamda, iş müfettişlerimizin raporlarını hazırladığı bir ortamda 'şundandır' diye kullanmam. "

Maden Kanunu üzerinde çalışılıyor

Maden ocaklarıyla ilgili mevzuat çalışması olup olmadığı yönündeki soruyu yanıtlayan Taner Yıldız, son 3 yılda mevzuata uymadığı için 114 ocağın kapatıldığını dile getirdi.

Yıldız konuşmasını şöyle sürdürdü:

"114 tane maden ve kömür ocağı yalnızca istediğimiz vasıflara uygun olmadığı için kapatıldı. Denetim mekanizması çalışıyor. 2 ay kadar önce bir kaza oldu, bir işçi hayatını kaybetti. 'Hemen denetimlere başlayın' dedim, zaten ocak kapalıydı dediler. Kaçak çalışan ocakta kaza oldu. Bizler denetimlerimizi devam ettireceğiz, bu denetimlere rağmen oluşan kazaların bütün detaylarına da gideceğiz. Maden kanunuyla ilgili değişiklik taslağı üzerinde uzun zamandır çalışıyordur. Ekleyeceğimiz de olacaktır. Önümüzdeki günlerde bunu kamuoyunda izleyeceğiz."

Ailesinin kayıp dediği madenci arama çalışmalarına katılmış

Madendeki işçi sayısı, kurtarılan ve ölen işçi rakamları dikkate alındığında ocaktaki 1 işçi daha olması ihtimalinin bulunup bulunmadığı sorusunu yanıtlayan Taner Yıldız, "AFAD kayıpların ailelerine sırayla telefon açtı. Faciadan kurtulup, anne ve babasına telefon edemeden kurtarma çalışmalarına katılan işçi kardeşimizi gördük. 'Niçin aramadın' dediğimiz de kurtarma faaliyetlerine yoğunlaştığını söyledi. 'Kardeşim haber verseydin' dedik, şu anda evinde olduğunu söyledi" karşılığını verdi.

Evine hiç gitmeden 3 gün boyunca maden ocağında bekleyen bir işçi eşinin duruma ilişkin bilgi isteyen gazetecinin sorusu üzerine Bakan Yıldız "Kendisiyle görevlendirdiğim arkadaşlar 7-8 kez konuştular. Tabi ki o kardeşimize yardımcı olmamız lazım. Çok etkilendi haklı olarak. Çok fazla üzüntü duydu. Kendisini daha sonra ziyaret etmeyi düşünüyoruz. Kendisini yalnız bırakmayacağız" dedi.

Kimlik tespitine ilişkin çalışmaları anlatan Taner Yıldız, "Bütün işçilerimizin kimlik tespiti yapıldı, DNA karşılaştırması yapıldı, son iki kişi de İzmir'e gitmişti. Onlar da toplamda 7 kişi ailesine teslim edilmek üzere sırada. DNA tespiti o kişiyi bekliyoruz. Arkadaşlar bire bir takip ediyor. Kimliği tespit edilmeyen herhangi bir işçi kardeşimiz yok. Bugün itibariyle herhangi bir aksaklık olmazsa ailelerine teslim edeceğiz" dedi.

Maden faciasına ilişkin çalışmaların başka yöne döndüğünü de dile getiren Yıldız, "Şu anda daha devam edenler var proses kurtarma çalışmalarıyla beraber başka yöne dönüyor, zemin hazırlanıyor herhangi bir delili karartmaksızın yalnızca iklim hava şartları, karbonmonoksit seviyesi, ısı, sıcaklık ne kadar teknik konular üzeride çalışılıyor.  Bu olay herhangi bir evin yanması gibi değil. Bunu yangının yer altında söndürülmesinin birçok yöntemleri var suyu basarsınız orada sönmüş olur ama orada bizim canlarımız var. O kurtarma çalışmasını yapamazsınız o zaman yangını söndür insan kalsın derseniz. Bu alternatiftir, biz bu alternatifi seçmedik; insanımızı kurtarmayı sonra yangının söndürülmesi alternatifini seçtik."

Maden köşe bucak arandı

Cenazelerin ailelere teslimi konusundaki soruya Taner Yıldız, "Şu anda 7 ailemiz var 7 tane cenazemiz var hangisiyle olduğu eşleştirilecek daha fazla beklemek gibi problemi olmaz. Ailelere teslim edeceğiz herkesten fazla biz isteriz ve doğru cenazeleri doğru ailelere vererek defin işlemleri de en kısa sürede tamamlanacak. Az bir ihtimal ama bir sıkıntı yaşamayalım diye, ailelerin müracaat etmeme ihtimaline karşı o labirent köşe bucak arandı. Geniş bir ekip oraya girdi, herhangi bir cesede, bir varlığa rastlanmadı. Biriken su noktalarında da kontroller yapıldı. Çift mekanizmayla bunu yönettik. Ailelerin talebi olur da kayıtsız kalmış olabilir miyiz diye AFAD koordine etti. 20 aile cenazelerini aldıkça kendi evlerine dönmüş oldular" yanıtını verdi.

Madenin yeniden üretime açılıp açılmayacağı sorusu karşısında Yıldız, "Bu  iş müfettişlerinin ve çalışma bakanlığının konuları arasındadır maden işçilerinin konuları arasındadır. O yüzden üretime ne kadar kapalı açık olacak söylemem doğru değil" dedi.

Yerli kömür üretimi

Bölgenin büyük oranda kömürle kaplı olduğunu anlatan Yıldız, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Bir Enerji Bakanı için en kestirme yol ithal kömürü sipariş etmesidir. Şu anda 80 dolar verirseniz istediğimiz limana zahmetsizce getirirler. Biz ithalatımızı azaltmak için çalışıyoruz. Buradan çıkan kömür, sanayiye, evlere ve elektrik üretimine, Soma elektrik santraline gidiyor. Elektriğimizi yerli kömürden üretmiş oluyoruz ama 'ne pahasına olursa olsun' demek değil bu. Yerli kömürü kullanmamız, istihdamı artırmamız lazım. Bu bölgede 11 bin kişi çalışıyor ama hiçbir işçi kardeşimizin iş güvencesi ve sağlığını riske edilmesini istemeyiz. Yaptığımız çalışmalar bununla ilgilidir. Bizim yerli kömürden elektriği üretebilmemiz lazım. Bakın 2 milyon ton 2 milyon aileye fakir fukara kömürü dağıtıyoruz. Nereden dağıtıyoruz bunları, buradan diğer yerlerden çıkan kömürle dağıtıyoruz. Bu işlemin sonu yerli kömürün durdurulması değil, sağlıklı sıhhatli iş imkanı ve zemini oluşturabilmektir. İşçilerin bundan sonra böyle sıkıntılara düşmemesini sağlamaktır."

İşçi rakamlarıyla ilgili belirsizlik olduğu iddialarını yanıtlayan Taner Yıldız, konuşmasını şöyle sonlandırdı:

"Belirsizlik bizden kaynaklanan bir belirsizlik değil eğer bir insan kalkıp da yüzlerce insan var diye çok rahat konuşabiliyorsa ve sosyal medyadan etkilenenler buna inanıyorsa o kadarını da biz almayalım. Herhangi bir kastı olana söyleyecek cümlemiz yok. Biz işçilerimizle ilgilendik. Verdiğimiz her rakamın teyidini alarak yaptık. Bu manada hassas çalışan arkadaşlarımıza teşekkür ediyorum. 301 kardeşimizi burada kaybettik çok ağır bir vaka. Allah'tan hepsine rahmet diliyoruz kederli ailelerine hükümetimiz adına sabırlar temenni ediyoruz. İnşallah bu tür kazaları bir daha yaşamayız."

- İzmir