Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu Editör Masası'nda

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye'nin Ortadoğu barışının sağlanması ve bölgeye istikrarın gelmesi için 12 yıldır çok objektif, adaletli bir şekilde gayret sarf ettiğini belirterek, "Ama her seferinde bizim bu çabalarımızı boşa çıkaran İsrail olmuştur" dedi.

Mevlüt Çavuşoğlu, AA Editör Masası'na katılarak gündemdeki soruları yanıtladı.

İsrail'in Gazze'ye saldırıları, ardından gelen ateşkes süreci ve Türkiye'nin bu süreçteki tutumunu değerlendiren Çavuşoğlu, Gazze'deki drama karşı Batı'nın sessiz kaldığını ifade etti. Avrupa'nın özellikle demokrasi, hukukun üstünlüğü gibi değerleri en güçlü savunan veya savunduğunu söyleyen ülkeler olduğunu belirten Çavuşoğlu, Gazze'de uluslararası hukukun, insan haklarının çiğnendiğinin altını çizdi. Çavuşoğlu, "Bunu kim yaparsa yapsın hepsinin karşısında olmamız gerekiyor. Maalesef İsrail'i destekleyici açıklamalarda bulunan ülkeler ve liderler de oldu. Ama halk siyasetçilerden çok daha hassas olarak tepkisini gösterdi" ifadesini kullandı.

Gazze'deki ateşkesin kalıcı olmasını arzu ettiklerini belirten Çavuşoğlu, bunun sağlanması halinde başta izolasyonun kalkması ve insani yardımların sağlanması olmak üzere birçok imkanın zemininin oluşacağını vurguladı.

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, "Biz Ortadoğu barışının sağlanması ve buraya istikrarın gelmesi için 12 yıldır çok objektif, adaletli bir şekilde gayret sarf ediyoruz. Ama her seferinde bizim bu çabalarımızı boşa çıkaran İsrail olmuştur" dedi.  Mevlüt Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

"İsrail ile ilişkilerimizin düzeltilmesinin üç şartı vardı. Bunlardan biri özürdü. Onlar özür diledi, biz kabul ettik. Diğer iki şart ise şehit olan kardeşlerimizin ailelerine tazminatın ödenmesi ve Filistin üzerinde ambargoların kalkması. Aslında her iki konuda da İsrail ile bir noktaya geldik ama tam İsrail'den Netanyahu'nun kararı beklenirken Gazze tekrar bombalanmaya başlandı. İsrail şartlarımızı yerine getirirse ilişkileri tekrar normalleştiririz ama bunun zemini ve hangi adımların atılması gerektiği belli."

"Önceliklerden biri AB" -

Çavuşoğlu, yeni hükümetin önceliklerinden bir tanesinin Avrupa Birliği'ne üyelik süreci olduğunu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın adaylık süreci ve sonrasında yaptığı tüm açıklamalarıyla bunu desteklediğini hatırlattı. "Sadece AB için bir bakanlığımızın olması bile bu konuya verilen önemin bir göstergesidir" diyen Çavuşoğlu, AB üyeliğinin Türkiye için en stratejik dış politika konularından birisi olduğunun altını çizdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 2014 yılını başbakan olarak AB yılı ilan ettiğini anımsatan Çavuşoğlu, "Biz reformların yavaşladığı iddialarına da katılmıyoruz. Bu sene sadece iki yargı reformu paketini açıkladık. Bunların hepsi başlı başına kapsamlı birer reformdur ki dört tane de daha önce vardı" diye konuştu.

Türkiye'nin bu konuda en büyük sıkıntısının AB tarafından kaynaklanan siyasi engeller olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, 17 faslın sadece siyasi nedenle AB Konseyi ya da üye ülkeler tarafından bloke edilmesinin anlaşılır olmadığını belirtti. Çavuşoğlu, bunlardan 14'ünün sadece Kıbrıs meselesi yüzünden haksız bir şekilde engellendiğini ifade ederek, açılan fasılların bile kapanmasına müsaade edilmediğine dikkati çekti. Türkiye'nin birçok faslın gayrı resmi açılış kriterlerini bile yerine getirmiş bir ülke olduğunu dile getiren Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

"23 ve 24. fasıl en çok gündeme gelen fasıllardır ve bunun açılmasını istediklerini söylüyorlar ama Rum kesimi bloke ettiği için maalesef açılamıyor. Ama bize açılış kriterleri belirtilmediği halde bu iki faslın altı tane gayrı resmi açılış kriterini bile yerine getirdik. Bazı fasılların müzakere kriterlerini, bazılarının kapanış kriterlerini yerine getirmişiz ve fasıllar açılmamasına rağmen yüksek düzeyli çalışma gruplarıyla ve şimdi bizim teklif ettiğimiz alt komitelerle bu konudaki eksikliklerimizi gidermek için girişimlerde bulunduk. Yani bizden kaynaklı bir sorun değil, AB'den kaynaklanan bir durgunluk var. Geçen sene 3,5 yılın ardından 22. faslı açtık. Şimdi yeni bir faslın açılması için 3,5 yıl daha mı beklemek gerekiyor. Karadağ bizden 2 sene sonra başladı ve bizi geçti. Bu gösteriyor ki Türkiye'ye karşı siyasi bir engel var."

" İtalya'nın dönem başkanlığı bir fırsat" -

AB'nin yeni yönetiminde bu siyasi engellerin ortadan kalkmasını temenni eden Çavuşoğlu, İtalya dönem başkanlığının bu açıdan bir fırsat olduğunu söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın birçok ülke lideriyle ikili görüşmelerinde bu konuları gündeme getirdiğini ifade eden Mevlüt Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

"Avrupa içinde de artık kasımda devir teslim başlıyor. Polonya Başbakanı Donald Tusk'ın konsey başkanı olması, yüksek temsilcinin İtalya Dışişleri Bakanı Federica Mogherini olması olumludur. Her ne kadar seçim döneminde bazı negatif açıklamalar yapsa da Jean Claude Junker'in yine komisyon başkanı olarak göreve başlaması olumludur. Ama burada genişlemeden sorumlu komiser olacak mı olmayacak mı, bu genişlemeyi Mogherini mi sürdürecek, bunlar da AB içinde tartışılan konulardır.

Burada yeni göreve başlayan kişilere baktığımız zaman hepsi dostumuz ve Türkiye'nin önemini bilen insanlar ama AB'nin de karar vermesi lazım. Biz nasıl Irak'ta, Suriye'de yapılması gerekenlerin kapsayıcı bir plan çerçevesinde olması gerektiğini söylüyorsak AB'nin de sorunların üstesinden gelebilmek için yeni bir vizyona sahip olması gerekiyor."

İngiltere'nin AB'den çıkması durumunda Türkiye'nin üyelik sürecini değerlendiren Bakan Çavuşoğlu, burada yaşanan sorunun aslında AB'nin kendi içindeki entegrasyonda başarısız olduğunun bir göstergesi olduğunu söyledi. Çavuşoğlu, AB'nin "federal bir yapı mı yoksa daha gevşek bir yapı mı olması gerektiğini" tartıştığını aktardı. İngiltere'nin üye ülkelerin gücü ve egemenliğinin korunduğu ve bu ülkelere daha fazla yetki veren bir AB, Almanya ve Fransa'nın başını çektiği bir grubun ise neredeyse Avrupa Birleşik Devletleri istediğini dile getiren Çavuşoğlu, arazideki gerçeklere bakıldığında Schengen, para birimi ve diğer bazı konularda AB ülkelerinin uzlaşamadığını hatırlattı. Mevlüt Çavuşoğlu, "Aslında Türkiye'nin de bu aşamada bunu iyi tartışması gerekiyor. Biz nasıl bir AB istiyoruz. Diğer ülkeler gibi federal bir yapı mı istiyoruz" şeklinde konuştu.

"Ortadoğu hassas bir bölge" -

Çok yönlü bir dış politika için her yeri kapsamak gerektiğini ifade eden Çavuşoğlu, bu kapsamda önümüzdeki günlerde yapacağı ziyaretler hakkında bilgi verdi. Ziyaretlerine Körfez ülkelerinden başlayacağının altını çizen Çavuşoğlu, bölgedeki ülkelerin sorunlar hakkında ne düşündüğünün önemli olduğunu söyledi.

Çavuşoğlu, "Hem bu ülkelerle ikili ilişkilerimizi geliştirmek hem de buradaki uluslararası örgütlerle işbirliği konusunda neler yapabiliriz. Ayrıca, bölgedeki gelişmeleri yerinde görmek gerekir ki özellikle Batılı müttefiklerimize buradaki fırsatları ve sorunları objektif bir şekilde aktarabilelim. Bu ziyaretlerin amacı budur" dedi.

Yarın Ürdün'den başlayacağı ziyaretlerinde sırasıyla Bahreyn ve Katar'a gideceğini, ardından Cidde'de bir toplantıya katılacağını ve sonrasında Riga'ya geçeceklerini aktaran Çavuşoğlu, bu hafta son olarak da Kiev'de yapılacak Yalta Forumu'na katılmak için Ukrayna'ya gideceğini söyledi.

Bakan Çavuşoğlu, ziyaretlerinin daha sonra da New York ile devam edeceğini bildirdi. BM Güvenlik Konseyi'ne Türkiye'nin geçici üyelik adaylığının söz konusu olduğunu hatırlatan Çavuşoğlu, seçimin ekimde olacağını belirtti. Ahmet Davutoğlu'nun dışişleri bakanı olduğu dönemde bu konuda çok yoğun çaba sarf ettiğini dile getiren Çavuşoğlu, bu seçimlere de iyi hazırlanmak gerektiğini ve bu kapsamda çalıştıklarını vurguladı.

"AA olayların üzerine cesurca gidiyor" -

Bakan Çavuşoğlu, Gezi olayları sırasında Taksim'de uluslararası bir yayın kuruluşunun muhabirinin maruz kaldığı sözlü tacizle ilgili dünyanın her tarafından açıklama yapılırken, Gazze'de hayatını kaybeden 16 ve yaralanan 40 gazeteciye ilişkin dışişleri bakanlığı düzeyinde açıklama yapan tek ülkenin Türkiye olduğunun hatırlatılması üzerine, Gazze'de birçok gazetecinin acımasızca öldürüldüğünü ve bazı kayıtlarda İsrail tarafından açılan taciz atışlarının bir kameraman ve muhabirin arasından geçtiğinin açıkça görüldüğünü belirtti. Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

"Dünyanın artık bu anlamdaki çifte standarttan vazgeçmesi lazım. İstanbul'daki olaya verilen tepkileri gördük. Peki Anadolu Ajansı'nın Amerika'da muhabirinin kelepçelenip yere yatırılması ve yerde sürüklenmesine ne demeli? Diğeri sadece bir dokunma. İşte bunları her zaman söyleyeceğiz. Bizim hepsi dostumuz, müttefikimiz ama yanlış olduğu zaman da kendine güvenen Türkiye dostane bir şekilde yanlışları açıkça söylüyor, her zaman da söylemeye devam edecek. Anadolu Ajansı'nın sadece burada değil, Amerika'da, Almanya'da karşılaştığı sorunları da biliyoruz. Ama Anadolu Ajansı nerede bir olay varsa cesurca üstüne gidiyor ve oradaki gelişmeleri objektif bir şekilde Türkiye'ye ve dünyaya yansıtıyor. Bizimki ilkesel bir tutum. Burada gazetecilere yapılanları da Gazze halkına yapılanları da kınadık. Ama şunun altını bir kere daha çizmek isterim. Biz Gazze ve Filistin halkının hukukuna zarar veren politikalara hiçbir zaman sessiz kalmayız, kalmayacağız da."

" Ermenistan'ın 2015 hazırlıklarını takip ediyoruz" -

Ermenistan'la ilgili normalleşme sürecinin ne durumda olduğuna ilişkin bir soruyu da yanıtlayan Çavuşoğlu, bu ülkenin 2015 yılı için hazırlıkları olduğunu ve bunları yakın bir şekilde takip ettiklerini söyledi.

"Ermenistan'ın bu yönteminin adil olduğunu düşünmüyoruz" diyen Çavuşoğlu, tek taraflı, adil olmayan bir hafızayla bu işleri çözmenin mümkün olmadığının altını çizdi. Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yıllar önce o zamanki Ermenistan devlet başkanına bir mektup yazarak, 'Gelin bir komisyon kuralım. Tarihçiler ve bilimadamları bir araya gelsin. Üçüncü ülkelerin ve iki tarafın arşivleri açılsın' dediğini hatırlatarak, Ermenistan'ın buna cevap bile vermediğini belirtti.

Erdoğan'ın nisan ayında insani duygularla 1915'te yaşanan acıların altını çizerek bir açıklama yaptığını ifade eden Çavuşoğlu, şu ifadeleri kullandı:

"Ama biz bunun siyasete malzeme edilmesini istemiyoruz. Tek taraflı hafızayla bu olmaz. O yüzden bu komisyonun kurulmasına çok önem verdik ama maalesef karşılığını alamadık. Şimdi Ermenistan ve Ermeni diasporası, üçüncü ülkeler nezdinde girişimler yapıyor. Bakıyoruz ki bazen yerel meclisler bazen ulusal meclisler bu konuda kararlar alıyor. Biz siyasetçilerin böylesine tarihi ilgilendiren ve hassas konularda karar almasını da doğru bulmuyoruz. Hele ki çok sınırlı tarihi bilgilerimizle bu kararları alırsak bunun sakıncaları olur, olmuştur. İkili ilişkileri de zedeler ve zedelemiştir de birçok ülkeyle. Biz bu işin tarihçilere bırakılmasını arzu ediyoruz."

- Çavuşoğlu'na ortaokul ve lise arkadaşlarından sürpriz -

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, AA Editör Masası'nda soruları yanıtladıktan sonra memleketi Antalya'daki AA bölge ofisinden hoş bir sürprizle karşılaştı. Çavuşoğlu'nun birincilikle bitirdiği Özel H. Emin Paşa Lisesi'nden arkadaşları Handan Ekizoğlu ile Ahmet Doğan, AA'nın Ankara'daki Genel Müdürlüğü'nde bulunan Editör Masası'na Antalya'dan görüntülü olarak bağlandı.

Arkadaşlarını görünce şaşıran Çavuşoğlu, Ahmet Doğan'a "Doğan'ım inşallah tatilini yarıda bırakıp gelmemişsindir" dedi. Doğan ise kendisine sürpriz yapılacağını öğrenince tatilden geldiğini söyledi.

AA Genel Müdürü Öztürk de Ekizoğlu ile Doğan'a Çavuşoğlu'nun nasıl bir öğrenci olduğunu sordu. Ekizoğlu, Çavuşoğlu'nun çok çalışkan, arkadaşları arasında sevilen, esprili bir öğrenci olduğunu anlattı. Hem okul hem de asker arkadaşı olan Ahmet Doğan ile bir anısını anlatan Çavuşoğlu, "Atatürk'ün bir sözü vardır, 'Ben sporcunun zeki, çevik ve aynı zamanda ahlaklısını severim' diye. Ahmet de bana 'Ya Mevlüt, ben devamlı okuyorum Zeki Çevik adını. Atatürk'ün bu sevdiği Zeki Çevik kim acaba?' diye sordu. Ben de onun zeki ve çevik bir sporcuyu kastettiğini anlattım" diye konuştu.

Arkadaşlarına ve AA ekibine teşekkür eden Çavuşoğlu, "Gözlerimi Antalya masasından alamıyorum. Güzel ve hoş bir sürpriz oldu" dedi.

- Ankara