Gelişen Türkiye'nin Yakın Ekonomi Tarihi" Söyleşisi

Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, Fırat Kalkanı Harekatı'na ilişkin, "Eğer o anda girmeseydik, bugün kesinlikle ne arazideydik ne masadaydık. Söyleyecek hiçbir sözümüz yoktu. O operasyon nedeniyle bugün Antalya'dan, Rusya, Amerika ve Türkiye genelkurmay başkanlarının fotoğrafı yayınlanıyor, fotoğrafı bütün dünyaya servis ediliyor." dedi.

Canikli, Karadeniz Teknik Üniversitesi Öğrenci Konseyi tarafından düzenlenen "Gelişen Türkiye'nin Yakın Ekonomi Tarihi" konulu söyleşide, uluslararası derecelendirme kuruluşları üzerinden yapılan operasyonların önemli olduğuna işaret etti.

Türkiye'nin bu olaylar başlamadan önce 2 derecelendirme kuruluşu tarafından verilen "yatırım yapılabilir seviye" üzerinde notu olduğunu anlatan Canikli, "Önce S&P Türkiye'nin notunu düşürdü, 15 Temmuz'dan çok kısa bir süre sonra. Halbuki bakın 15 Temmuz'dan önce bir sıkıntı yok. Türkiye'ye yatırım yapılabilir seviyede, o şekilde ilan etmiş, 15 Temmuz'u yaşadık, 3-4 gün sonra notu düşürüyor." diye konuştu.

Canikli, böyle bir analizin 3-4 gün içinde yapılamayacağına dikkati çekerek, ekonomik dengelerin, rakamların nereye, hangi yöne gideceği konusunda da herhangi bir işaret olmadığını ifade etti.

Darbe teşebbüsünden hemen sonraki gün içerisinde 2,5 milyar dolarlık dövizin bozdurularak Türk lirasına geçildiğini belirten Canikli, dolayısıyla dövizde bir sıçrama yaşanmadığını ve bunun devam ettiğini anlattı.

Canikli, dövizde herhangi bir yukarı yönlü hareket olmadığını, ekonominin bozulması anlamına gelecek hiçbir işaretin olmadığını kaydederek, "Hiçbir şey yokken derecelendirme kuruluşu Türkiye'nin notunu düşürdü. Hiçbir rasyonel gerekçesi yok. O güne kadar da böyle bir yöntemle hiç not indirimi yapmamış." ifadesini kullandı.

"O bırakıyor, diğeri başlıyor" diyen Canikli, şöyle devam etti:

"Peş peşe kesintisiz bir şekilde bu adımları attılar. Başka, içeride Türkiye terörle çok büyük mücadele veriyor. Eli kanlı 3 terör örgütü ile topyekun mücadele veriyor. Avrupa'nın desteğine, silah desteğine, finansman ve moral desteğine rağmen. Bir de böyle bir mücadeledeyiz. Suriye'de sıkıntılarımız var. Darbe teşebbüsünden yeni çıkmışız bir de yangın yeri Türkiye, bu anlamda bakıldığında piyon Fetullahçı Terör Örgütünün unsurlarını temizlememiz gerekiyor ve bu çalışmayı yapıyoruz. Diğer taraftan da çok kritik gelişmeler oluyor. Eğer geç kalırsak, Suriye'nin kuzeyinde, Türkiye'nin güneyinde kısa ve uzun vadede Türkiye'nin çıkarlarını etkileyecek, güvenliğini tehdit edecek etnik yapı üzerine kurulu terör örgütü tarafından yönetilecek bir devlet oluşturulmaya çalışılıyor."

Canikli, "Hepsini organize ediyor, temizliğimizi yapıyoruz hem de Türk Silahlı Kuvvetleri böyle bir anda Fırat Kalkanı operasyonuna başlıyor." ifadesini kullanarak, şunları kaydetti:

"Eğer o anda girmeseydik, bugün kesinlikle ne arazideydik ne masadaydık. Söyleyecek hiçbir sözümüz yoktu. O operasyon nedeniyle bugün Antalya'dan, Rusya, Amerika ve Türkiye genelkurmay başkanlarının fotoğrafı yayınlanıyor, fotoğrafı bütün dünyaya servis ediliyor. Bu manzara çok önemli bir manzaradır ve görüntüdür. Onu sağlayan da Fırat Kalkanı Harekatı'dır. El-Bab'ın, Türk Silahlı Kuvvetlerinin desteğinde Özgür Suriye Ordusu tarafından kontrol altına alınmasıdır. Bir de bu mücadeleyi yürütüyoruz."

Bütün bunların etkisiyle piyasalarda bir bozulma başladığını anlatan Canikli, normalin ötesinde bir hareketle başladığını, Türk lirasının hızla değer kaybettiğini anımsattı.

Canikli, her taraftan saldırıldığını, en son vuruşlarını 28 Ocak'ta yapmayı planladıklarını söyledi.

Bu saldırıları ortadan kaldırmak için sürekli çalıştıklarını vurgulayan Canikli, her alanda ayrıntılı, detaylı çalışma yaptıklarını ve bir yöntem üzerinde karar kıldıklarını ifade etti.

Canikli, geliştirdikleri modelin etkisi üzerinde de ufak tefek yoklama yaptıklarını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bunlardan bir tanesini 28 Ocak'tan, derecelendirme kuruluşunun not açıklaması yapacağı tarihten 8-10 gün önce ortaya koyduk. O gün de Avrupa'dan güzel bir haber geldi. Avrupa Konseyi Türk Bankacılık Sistemi ile ilgili önemli bir açıklama yaptı ve Avrupa Resmi Gazetesi'nde yayınlandı. Karar şu; diyor ki Avrupa Konseyi Türk Bankacılık sisteminin düzenleyici ve denetleyici çerçevesi itibarıyla Avrupa Birliği müktesebatına uygundur diyor. Bu şu demek, Türk bankacılık sistemi son derece güçlüdür, hem yönetim açısından hem de denetim açısından güçlüdür. Bu açıklama hem de benim biraz önce söylediğim o test uygulaması çerçevesinde düzelmeye başladı. Dolar düşmeye, TL değer kazanmaya başladı."

Canikli, "Biz böyle yüzlerimiz güler, mutlu bir şekildeyken bir anda Londra'dan Fitch Derecelendirme Kuruluşu adına bir açıklama yapıldı." diyerek, "Bu tarihten 10 gün önce oluyor bu açıklama. Fitch temsilcisi diyor ki 'Biz Türkiye'nin notunu açıklayacağız ve düşüreceğiz'. Bu anlama gelen açıklama yaptı. Bu da ilk defa bir derecelendirme kuruluşu notu açıklayacağını ilan ettiği tarihten önce notla ve notun içeriğiyle ilgili açıklamayı yapıyor. Neden yapıyor çünkü piyasa düzeldi ya düzelmeye başladı ya bozmaya çalışıyor piyasayı. O kuralı tamamen bir tarafa bırakıp piyasayı bozmak için açıklama yapıyor. Aynı gün içerisinde Fitch'in açıklamasında sonra dolar yükselmeye başladı." ifadesini kullandı.

O trendin 28 Ocak'a kadar devam ettiğini belirten Canikli, "28 Ocak'ta son vuruşu Fitch yapacak. Açıklamayı gece 23.00'te yaptı. Piyasa açıldı. Asya piyasa pazar gecesi dolar 3.94'e bir anda fırladı ve öyle gidiyor derken bir anda aşağı doğru gelmeye başladı. Bütün yorumlar içeride ve dışarıda ekonomi çevresinin hepsinin yaptığı yorumlar 'dolar artık kontrolden çıkacak, Türk lirası tepetaklak gidecek ve ekonomik olarak Türkiye yönetilemez hale gelecek, Türkiye de bu enkazın altında kalacak.' idi. Yazılar böyleydi." dedi.

O günden bugüne kadar da Türk lirasının 7 ile 7,5 lira kadar değer kazandığını anlatan Canikli, bir istikrarın söz konusu olduğunu vurguladı.

Canikli, bunun nasıl olduğunu anlayamadıklarına dikkati çekerek, "15 Temmuz'da da anlamadılar. Dönüp, dönüp tekrar izliyorlar. Daha çok izleyecekler. 15 Temmuz gecesi burası er meydanıydı, erler çıktı meydana, bu millet çıktı ve gerekeni söyledi, destanını yazdı, tokadını indirdi ve aynı anlayış, yaklaşım aslında para piyasaları için 28 Ocak'ta meydana geldi·. O saldırı Türkiye'de aynı şekilde vuku buldu ama Allah'ımıza hamdolsun sonunda defedebildik." ifadesini kullandı.

"Hem siyasette hem ekonomide atacakları barut kalmadı"

Hem siyasette hem de ekonomide atacakları barut kalmadığını kaydeden Canikli, "Bütün mermileri tükettiler. Fetullahçı Terör Örgütü en güçlü araçlarıydı. Son koz olarak, güç olarak piyasaya sürdüler, sonuç alamadılar. Avrupa çok büyük şaşkınlık yaşadı. Darbe teşebbüsünden sonra Avrupa sus pus oldu. Ufak tefek cılız açıklamalar geliyor ama açıklamalar çıkan sonuca şaşırmanın, inanmamanın ortaya çıkardığı şaşkınlığı yansıtıyor. Başka bir sonuç bekliyorlardı. Mutlaka darbe teşebbüsünün başarılı olacağına inanıyorlardı. Bütün pozisyonlarını, açıklamalarını buna göre planlamışlardı." diye konuştu.

Benzer şeylerin para piyasalarında olduğunu kaydeden Canikli, "Şaşkınlıkları devam ediyor, daha çok devam edecek. Biz onları şaşkınlıklarıyla baş başa bırakıyoruz. Bırakacağız ama sonuç itibarıyla bu millet yoluna yürümeye devam edecek." dedi.

Avrupa'daki çöküşü de kimsenin engelleyemeyeceğini dile getiren Canikli, İngiltere'nin Avrupa'dan ayrılma kararının önemli olduğunu, İngiltere'nin bu tespiti önceden yaptığını anlattı.

Canikli, bunun devamının geleceğini kaydederek, "Türkiye'nin önü açık, artık Avrupa düşünsün. Bize bundan sonra yapacakları saldırı, şey kalmadı ama mücadele devam edecek." ifadesini kullandı.

Canikli, 16 Nisan halk oylamasına da değinerek, şunları kaydetti:

"Avrupa halk oylamasında hayır çıkması için hayır kampanyası yürütenlere destek oluyor. Bizim oradaki vatandaşlarımızı örtülü bir şekilde tehdit ediyor. 'Evet' vermeyin, 'hayır' verin diye çok açık bir şekilde. Almanya'nın yaptığı budur. Hollanda'nın yaptığı budur, İsveç'in yaptığı budur. Sen nasıl böyle bir şeye karışabilirsin, insanların iradelerini ipotek altına alacak şekilde bir politika üretebilirsin, böyle bir şeye hakkın var mı? Evrensel değerlerin savunucu olduğunu yıllardan beri söylüyorsun. O masken de düştü bundan sonra o da bitti. Artık kimse sana inanmayacak."

Canikli, onların bütün imkanlarını 16 Nisan'daki halk oylamasına bağladığını ifade ederek. "Hayır çıkması için canla başla çalışıyorlar. Sadece PKK terör örgütü değil, FETÖ değil, HDP değil, CHP değil, Kılıçdaroğlu değil, şimdi Avrupa da hep birlikte. Bunların hiçbiri sürpriz değil. Tarihe baktığınız zaman bunların sayısız örneğini görürsünüz." dedi.

(Bitti)