İHD: İşçi Cinayetlerine Son

İnsan Hakları Derneği (İHD) Urfa Şubesi Eş Başkanı Nalan Durdu, derneğin 2015 işçi raporlarına yönelik hazırladığı çalışmayı basınla paylaştı. Günde ortalama 4 kişinin yaşamını yitirdiği Türkiye'deki işçi kazaları ile ilgili değerlendirmesinde Durdu, "Yeter artık, işçi ölümleri son bulsun" çağrısında bulundu.

İHD, 2015 yılı işçi kazalarına yönelik çalışmasını rapor halinde yayımladı. İşçi sağlığı ve iş güvenliğine yönelik çalışmanın derlendiği raporda özellikle temel insan hakları, çalışma yaşamı ve ülkelerin gelişmişliklerine ilişkin önemli göstergelere dikkat çekildi.

Yaşanan kazalara karşı yasa, yönetmelik ve uygulamalarda yetersiz kalındığının altını çizen Durdu, rapordaki "Gerek işveren kesimi gerekse kamu işvereni konumundaki devlet, neo liberal ekonomik politikaların da etkisiyle konuya gereken özeni göstermemektedir" ifadesinin günümüzü yansıttığını söyledi.

İŞTE O RAPORDAN BAZI BÖLÜMLER:

"Ülkemiz iş kazalarında Avrupa ve dünyada ilk sıralarda; ölümlü iş kazalarında ise Avrupa`da birinci, dünyada üçüncü sırada yer almaktadır. Küreselleşme ve neo liberal ekonomi politikaları sonucunda iş güvencesinin azalması, esnek çalışma biçimleri, çalışma koşullarının ağırlaşması; özelleştirme, sendikasızlaştırma ve taşeronlaştırmanın yaygınlaşması; sosyal güvenlik ve güvenceden yoksun kayıt dışı işçilik ve çocuk işçi çalıştırma, iş kazalarını arttıran nedenler arasındadır.

2012 yılında 6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği Yasası çıkartıldı. Yasanın gündemde olduğu dönemde, "iş kazaları ve meslek hastalıklarının bu yasa ile önlenemeyeceğini" apaçıkortadadır, nitekim gerçeklik de öyle oldu. Zaten Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı da kamuoyunu yatıştırmak için yasal düzenleme yapmış ve yasanın yayımlanmasının üzerinden 2 yıl bile geçmemiş olmasına rağmen defalarca değiştirmişti. İş Güvenliği Uzmanlığı, hekimliği ve diğer sağlık personeline ilişkin yönetmelikler defalarca değiştirildi. Ancak kazalar hız kesmeden devam etmektedir.

TÜRKİYE`DEKİ İŞ KAZALARINA İLİŞKİN BAZI VERİLER

2011`de 10`u meslek hastalığı sonucu olmak üzere 1.710.
2012`de 1`i meslek hastalığı sonucu olmak üzere 745, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİGM) verilerine göre de en az 878`dir.
2013 verileri SGK tarafından henüz açıklanmamıştır. Ancak İSİGM verilerine göre 2013`te en az 1.235 işçi iş kazası ve meslek hastalığı sonucu yaşamını yitirmiştir. Yine İSİGM verilerine göre 2014`ün ilk üç ayında en az 276 işçi ölmüştür. Son yıllarda iş kazaları sonucu toplu ölümler artmaktadır. Türkiye 100 bin çalışan başına ölümlü iş kazalarında Avrupa`da birinci, dünyada üçüncü sıradadır.
İş kazaları son yıllarda tekrar yükselişe geçmiştir.
2010 yılında 62.903, 2011 yılında 69.227, 2012 yılında 74.871 iş kazası olmuştur.
2012`de 2.036 çalışan iş kazası sonucu, 173 çalışan meslek hastalığı sonucu, toplam 2.209 çalışan sürekli iş göremez olmuştur. İş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu 1.597.241 gün geçici iş görmezlik oluşmuş, çalışanlar 49.886 günü hastanede geçirmişlerdir.

2012`DE İŞ KAZALARI;

% 49,5`i, işyerlerinin % 61,7`sini oluşturan ve 1–49 arası çalışanı olan İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi ile işyeri hekimi, iş güvenliği mühendisi, işyeri hemşiresi veya sağlık memuru istihdam zorunluluğu bulunmayan işyerlerinde,
% 9,3`ü, işyerlerinin % 9,7`sini oluşturan ve 50–99 işçi çalıştıran işyerlerinde,
% 2,5`i, işyerlerinin % 19,2`sini oluşturan ve 100–499 arası işçi çalıştıran işyerlerinde,
% 18,7`si, işyerlerinin % 9,2`sini oluşturan ve 500+ işçi çalıştıran işletmelerde,
% 58,98`i, 1–99 işçi çalıştıran işyerlerinde,
% 41,2`si, 100+üzeri işçi çalıştıran işletmelerde gerçekleşmiştir.
İş kazalarının en yüksek olduğu anlar genelde işgününün ilk saatleri ile son saatlerindedir. 2012`de, 8 saatlik işgünü üzerinden,
12.304 kaza (yüzde 16,4) birinci iş saatinde,
34.200 kaza (yüzde 46) ilk üç saatte;
8.289 (yüzde 11) kaza son iş saatinde,
23.235 kaza (yüzde 31) son üç iş saatinde yaşanmıştır.

İŞ KAZALARININ FAALİYET GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI

Kömür ve linyit çıkartılması 8.828 iş kazası (yüzde 11,79) ile birinci,
Ana metal sanayi 5.127 iş kazası (yüzde 6,84) ile üçüncü sırada yer almıştır.

ÖLÜM NEDENLERİ

395 vakanın 246`sı slikoz ve slikotuberküloz, 26`sı kurşun ve kurşun tozları, 14`ü nikel ve bileşikleriyle ilgilidir. Meslek hastalığı sonucu ölüm yalnızca 1`dir (!) Dünyada iş kazaları oranı yüzde 44, meslek hastalıkları oranı yüzde 56 iken; Türkiye`de iş kazaları oranının yüzde 99,48, meslek hastalıklarının binde 52 oranında olması SGK istatistiklerinin sorunlu yapısına ve bu konuda teşhis koyan hastane/doktorun bulunmayışına işaret etmektedir.

Kadınların en fazla iş kazası yaşadıkları faaliyet grupları, tekstil ürünleri imalatı (1.140 kaza), gıda ürünleri imalatı (729 kaza), giyim eşyaları imalatı (369 kaza), taşıma için depolama ve destek faaliyeti (311 kaza), perakende ticaret (310 kaza), metalik olmayan ürünler imalatı (249 kaza) ve yiyecek ve içecek hizmeti (283 kaza) faaliyetleridir.

Bu alanda yaşanan yaşam hakkı ihlallerini gerçekleştirenlerin cezalandırılması ve bunun için başta emek örgütleri olmak üzere ilgili kurumlarla dikkat çekme,bilinç attırma ve değiştirme çalışmaları ihtiyacı vardır."
(Kaynak: Gazeteipekyol)