Uyuyan Volkan" İzleniyor

ŞENER TOKTAŞ - "Uyuyan volkan" olarak adlandırılan Nemrut Dağı'ndaki hareketler, Bitlis Eren Üniversitesi ile Hacettepe Üniversitesi iş birliğiyle sismik cihazlarla izleniyor.

BEÜ ile Hacettepe Üniversitesince, Nemrut Dağı'ndaki hareketliliğin takibi amacıyla dağın çevresindeki Tatvan, Ahlat ve Güroymak ilçelerinde belirlenen yerlere küçük hareketleri de kaydedebilen sismometreler konuldu.

"Uyuyan volkan" olarak adlandırılan Nemrut volkanında gelecekte herhangi bir hareketlenme ve bir püskürme etkisinin olup olmayacağı, sismik cihazlardan alınan verilerle takip ediliyor.

Volkan hareketlerinin izlenmesi çalışmaları, BEÜ Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aydın Büyüksaraç, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Alper Demirci ile Hacettepe Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Erkan Aydar ve Yrd. Doç. Dr. İnan Ulusoy tarafından yürütülüyor.

"Üç istasyonda çalışma sürüyor"

Akademisyenlerle Güroymak ilçesine bağlı Gölbaşı Belde Belediyesinin zemin katına sismometre cihazı bırakan Büyüksaraç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Nemrut volkanik sisteminin hareketlerini izlemek için bu yıl çalışma başlattıklarını belirtti.

Nemrut'un çevresine volkan hareketlerini gözleyebilmek için sismik kayıtçılar yerleştirdiklerini anlatan Büyüksaraç, şöyle devam etti:

"Üç istasyonda çalışma sürüyor. Bu kayıtlar değerlendirilerek şu anda uykuda diye tanımladığımız Nemrut volkanının gelecekte bir hareketlenme içine girip girmeyeceği ve bir püskürme etkisinin olup olmayacağını gözlemeye çalışıyoruz. Burada özellikle ulaşmak istediğimiz, çok küçük depremlerin artışlarının, sıklıklarının olup olmadığını gözlemek."

Büyüksaraç, buradaki çalışmaların Türkiye için çok önemli olduğunu ve istasyon sayısını artırmaya çalıştıklarını ifade etti.

Bu istasyonların sadece yanardağın hareketlerini değil, etrafta meydana gelen depremleri de kaydedebildiğini vurgulayan Büyüksaraç, cihazların bir süre önce Tahran'da meydana gelen 5,2 büyüklüğündeki depremi kaydettiğini dile getirdi.

Bu çalışmalarla öncelikle Nemrut volkanının gözlenmesi ve çevredeki depremsellik etkilerinin kaydedilmesini amaçladıklarını aktaran Büyüksaraç, şunları kaydetti:

"Şu ana kadar kaydettiğimiz verilerde önemli bir hareketlilik gözlenmiyor. Bu çalışma 2002 yılından beri devam ediyor fakat bölgemizde bu tür çalışmaları yapabilmek kolay değil. Veri işlem iletişim sorunu var. İçinde bulunduğumuz zaman diliminde internet üzerinden verileri alabilme kolaylığı olduğu için bundan sonraki aşamalarda çok daha net veriler alınacak."

"Nemrut genç bir volkan"

Büyüksaraç, sistemde, deprem ölçen ve çok duyarlı sismometre cihazını kullandıklarını vurgulayarak, "Küçük titreşimlerin sayılarının artışı, bunların büyüklük değişimlerinin gözlenmesi, bize gelecekte 'uyuyan volkan' olarak tanımladığımız Nemrut'un etkinliğinin olup olmayacağını gösterecek." diye konuştu.

Büyüksaraç, volkanların sürekli gözlem altında tutulduğunu, aksi halde aniden ortaya çıkabilecek etkilerin bir şehrin veya yerleşim yerinin çok büyük ölçekte zarar görmesine yol açabileceğinin altını çizdi.

En son 1400'lü yıllarda aktif olan Nemrut'un genç bir volkan olduğunu anlatan Büyüksaraç, "Türkiye coğrafyasında var olan Nemrut, Süphan, Tendürek ve Ağrı volkanlarının bir başlangıç noktası olarak burayı kabul ediyoruz. Bunlar aktif olabilecek volkan türleri. Türkiye'de en etkin çalışılabilen yerlerden biri şu anda Nemrut volkanı." dedi.

"Yerel depremleri de kaydedeceğiz"

Van depremlerinin, Bitlis merkez ile özellikle Van Gölü'ne kıyısı bulunan Adilcevaz, Ahlat ve Tatvan'da fazla hissedildiğini vurgulayan Büyüksaraç, bir süre önce Bitlis'e yakın bir noktada meydana gelen depremin küçük olmasına rağmen çok ciddi hissedildiğini ifade etti.

Prof. Dr. Büyüksaraç, şunları kaydetti:

"Yerel depremleri de kurduğumuz ağ sayesinde kaydedeceğiz. Bu ağın genişletilmesiyle bölgedeki depremsellik bilgileri daha güncel hale gelecek. Şu anda elde ettiğimiz verileri Hacettepe ile değerlendirmeyi düşünüyoruz ancak bir veri seti oluştuktan sonra bunu web sayfasında da duyurabiliriz. Bunun için çalışıyoruz."