Harran üniversitesi Öğretim Üyesi ayrıca Türkiye enerji stratejileri ve politikaları araştırma merkezi (TESPAM) Hazar coğrafyası uzmanı olan Hasan Bardakçı, Hazar coğrafyasındaki son gelişmeler hakkında önemli açıklamalarda bulundu.
" Rusya'yı Türkiye ve Azerbaycan yönüne çevirmek mümkün. Ayrıca, gelişmeler Azerbaycan'ın Diplomatik Olarak bu süreçlere Hazırlıklı Olduğunu Gösteriyor" diyen Bardakçı şunları söyledi:
"Azerbaycan ile Ermenistan arasında belli aralıklarla imzalanan geçici ateşkes süreçlerinin, Türkiye'de ve dünyada ciddi yansımaları oldu. Özellikle ateşkeslerin niteliği konusunda birçok tartışma söz konusu. Ermenistan'ın sivil saldırıları halen devam ediyorken bu ateşkesleri doğru yorumlamak çok zor? Özellikle Ermenistan açısından bu ateşkesin altında daha farklı amaçlar olabilir?
Genellikle yapılan ateşkes mutabakatları, çok zor şartlar altında Rusya arabuluculuğunda gerçekleştirilmiş zayıf beyannameler. Bunu da şuradan anlıyoruz. Çünkü, ateşkesler çoğu zaman bir saat dahi sürmemiştir. Bu ateşkesler genellikle Ermenistan tarafında belli edilmemeye çalışılsa da aslında memnuniyetle karşılanırken, Azerbaycan kamuoyunda büyük bir endişe doğuruyor. Çünkü, Azerbaycan'da bu işlerin masada halledilemeyeceğine dair yoğun bir görüş bulunmakta. Bununla birlikte şunu da ifade etmem gerekir ki, sahada yaşanan gelişmeler, Azerbaycan yönetiminin bu konuda diplomatik olarak hazırlıklı olduğunu hem de bu mutabakat beyannamesi sürecine, uluslararası kamuoyunda masadan uzak duran taraf gibi görünmemek için özel çaba sarf ettiğini söylemek yanlış olmaz.
Bir de Ermenistan'ın sivillere saldırı gerçekleştirerek Azerbaycan tarafını deyim yerindeyse kışkırtmaya çalıştığını söylemek mümkün. Burada Rusya'nın pozisyonu çok önemli. Rusya'nın bugünkü pozisyonunu değerlendirirken; Rusya- Azerbaycan ilişkilerinin son yıllardaki genel tablosuna bakmak gerekir. Azerbaycan, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) üyesi olan eski bir Sovyet ülkesidir. Bağımsızlığının hemen ardından ülkesinden Rus güçlerini sulh yoluyla çıkarmayı ve bu pozisyonu sürdürmeyi son 30 yıllık süreçte başarmıştır. Ayrıca Rusya, en yakın ticari partneridir ki, savunma sanayi ürünleri alanında da bu böyledir. Gürcistan örneğinde olduğu gibi NATO tam üyeliği perspektifine sahip değildir ve bunu açıkça beyan etmiştir. Bununla birlikte Batı dünyası ile Gürcistan ve Ukrayna gibi Rusya ile egemenlik/bütünlük sorunu bulunan aktörlerle de iyi ilişkiler geliştirmiştir. Elbette savunma iş birliği ve pek çok diğer sahada müttefik olarak gördüğü tek devlet Türkiye'dir. Rusya'nın kendisi ile aynı örgütte kurucu üye olan ve ülkesinde Rus askerine yer vermiş olan, bu yönüyle Moskova'nın ileri karakolu gibi ifade edilen Ermenistan'ı açıkça destekleyememesi, aracı ve hakem pozisyonunu muhafaza etmeye çalışması Rusya-Azerbaycan ve Azerbaycan-Türkiye ilişkilerinden bağımsız görülmemelidir. Bu özellikle Sovyetlerin dağılması ile başlamış ancak halen devam eden yoğun bir diplomasi ile oluşmuş bir süreç.
Sürecin en can alıcı tarafı ise Ermenistan'ın sahada gözden kaçırdığı şeyler… Ermenistan, Gürcistan ve İran üzerinden ikmal alabileceğini hesap ediyordu ancak her iki devlet üzerinde gerek Azerbaycan'ın yürüttüğü diplomasi gerekse de her iki ülkede yaşayan ve kendi milletlerinin hemen ardından ikinci büyük toplumu oluşturan Azerbaycan Türklerinin tepkilerinin baskı oluşturduğu görülmüştür. Azerbaycan ordusunun İHA ve SİHA ağırlıklı olarak Ermeni güçlerinin silah, mühimmat, barınma, ambar, komuta, hareketlilik unsurlarını hedef alıp ciddi başarılar elde ettiği, bunu yaparken minimum kayıp vermeyi öncelediği görülmüştür.
Tüm bunları ifade ederken geride olan iyi kurgulanmış ilişkileri unutmamak gerekir. Azerbaycan Sovyetlerden ayrıldığı ilk günden şimdiye kadar Rusya ile iyi ilişkiler kurmaya çalışmış. Bölgede denge gördüğü Türkiye ve İsrail'den askeri destek almayı unutmamış. Ukrayna ve Gürcistan ile sosyo-ekonomik ilişkiler geliştirirken, İran'a ise içerisindeki yoğun Azeri nüfus ile sürekli baskı oluşturmuştur. Bir de Türkiye'nin açık desteğini tam olarak alan Azerbaycan bu süreci bitirmeye 30 yıldır hiç bu kadar yaklaşmamıştı. Görünen o ki 1- 2 ay içerisinde Azerbaycan karabağ topraklarını işgalden tam olarak kurtaracak gibi."
Son Dakika › Güncel › Dr. Öğr. Üyesi Hasan Bardakçı anlattı! Azerbaycan krizinde son durum ne? - Son Dakika
Sizin düşünceleriniz neler ?