Brezilya donanmasına ait NAe São Paulo adlı savaş gemisinin Aliağa'da sökümüne izin verilmesi büyük yankı uyandırmıştı. İzmir Aliağa'daki söküm tesislerine gelmesi planlanan asbestli geminin şartlı notifikasyon onayı iptal edilerek Türk kara sularına girişine izin verilmedi.
Bakan Kurum, konuyla ilgili açıklamasında, Brezilya Basel Sözleşmesi Yetkili Otoritesi IBAMA (Brezilya Çevre ve Yenilenebilir Doğal Kaynaklar Enstitüsü) tarafından Bakanlığa yapılan talep sonucunda NAE Sao Paulo isimli eski askeri uçak gemisinin Sök Denizcilik ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sökülmek üzere ithal edilmesi için sunulan notifikasyon başvurusuna 30 Mayıs 2022 tarihinde 'Karasularımıza girmeden denetim yapılması ve Bakanlık tarafından görevlendirilen uzmanlarının gözetiminde söküm yapılması koşuluyla' şartlı onay verildiğini hatırlattı.
Bakan Kurum, sürecin başından bu yana; tarafı olunan Basel sözleşmesi gereğince yükümlülüklerin yerine getirildiğini vurgulayarak, "Uluslararası hukuktan doğan haklarımızı ifade ettik, tehlikeli herhangi bir olumsuzluğun olması durumunda, gemiyi hiçbir tereddüde yol açmadan kabul etmeyeceğimizi ve ülkemiz karasularına girmeden geri göndereceğimizi defaatle paylaştık. Gemiyle ilgili Brezilya Federal Bölge Mahkemesinin ihtiyati tedbir kararı alması üzerine, verdiğimiz şartlı onayın yerine getirilmesi amacıyla 9 Ağustos 2022 tarihli yazımızla Brezilya Yetkili Otoritesi IBAMA'ya ve Sök Denizcilik ve Tic. Ltd. Şti. firmasına mahkeme kararlarının ve geminin ülkemize gelmeden önce yeniden hazırlanmış 'Tehlikeli Madde Envanter Raporu'nun tarafımıza sunulmasını istedik" ifadelerini kullandı.
Geminin Türk karasularına girmesine izin verilmeme sebeplerini sıralayan Bakan Kurum, "Gelinen noktada, uluslararası bağımsız denetim kuruluşları ve Bakanlığımız denetim ekipleri gözetiminde notifikasyon şartında yer almasına rağmen ikinci bir denetim sürecinin işletilmemesi; tekrar istenen asbest ve diğer tehlikeli maddelerin bulunduğu yerlerin gemi planı üzerinde gösterilerek ve numune alınan noktaların fotoğraflanarak hazırlanması gereken 'Tehlikeli Madde Envanter Raporunun' Bakanlığımıza sunulmaması nedeniyle; 'NAE Sao Paulo' isimli gemi için verilmiş olan şartlı notifikasyon onayının iptal edilmesine karar verilmiştir. Bu karar doğrultusunda; geminin Türk karasularına girmesine izin verilmeyecektir" dedi.
"Biz bugüne kadar söküm işlemleri için ülkemize gelen her gemide mevzuata uygun olarak hep uluslararası hukukun gereğini yaptık" ifadelerine yer veren Kurum, "Sadece NAE Sao Paulo gemisinde değil; tüm gemilerde de sürecin her aşamasını yakından takip ettik, çevremize, insanımıza zarar verecek hiçbir adıma izin vermedik. Milletimiz müsterih olsun. Bundan sonra da izin vermeyiz" dedi
Brezilya Donanması'nın 2017'de emekliye sevk ettiği Nae Sao Paulo adlı geminin söküm için İzmir'e yolculuğu muhalefet ve çevre örgütlerinin büyük tepkisine rağmen Aliağa'ya doğru devam ediyordu.
Eylül 2019'da gemi ihaleye çıkarıldı ve Mart 2021'de 1,8 milyon dolar karşılığında tersanesi İzmir Aliağa'da bulunan Sök Denizcilik şirketi satın aldı. Geminin Sao Paulo'dan İzmir'e yolculuğu 4 Ağustos'ta başladı. Aynı gün, Sao Paulo/Foch enstitüsünün açtığı hukuki davada uçak gemisinin yıllardır demirlediği limana geri dönmesine yönelik tedbir kararı çıktı. Ama gemi yoluna devam etti.
Bu süreçte de toplumun çeşitli kesimlerinden protestolar düzenlendi. Türkiye'ye, gemi yola çıktıktan sonra ve şu an Cebelitarık'a bir gün uzaklıktayken, itirazlar sonucunda Brezilya'dan kendi karasuları içerisinde 'tehlikeli madde analizi' talep ettiği ortaya çıktı. Greenpeace Türkiye yetkilileri, Brezilya'nın bunu reddederek analizin Türkiye'de yapılmasının daha uygun olduğunu söylemişti.
Sözlükte asbest, "Bir silikat olan tremolitin değişmesinden oluşan, kırılmadan bükülebilen, ipek görünümünde lifli, ateşe dayanıklı bir mineral." olarak tanımlansa da bu kadar olay olmasına neden olan asıl nedeni bu değil. Asbest ayrıca akciğer zarları arasında su toplanması, akciğer zarında kalınlaşmanın meydana gelmesi ve akciğer yapısında doku tahribatına neden olur. Bunun yanı sıra akciğer kanseri, gırtlak kanseri ve sindirim sisteminde kanser oluşumuna neden olur.
Son Dakika › Güncel › Brezilya'dan gelen ve İzmir'de sökülmesi planlanan asbestli geminin Türk kara sularına girişine izin verilmedi - Son Dakika
Yorumlar (3)