Babanzade Ahmet Naim Bey" Anıldı

Fikir adamı, Darülfünun (İstanbul Üniversitesi) felsefe grubu hocası ve mütercim Babanzade Ahmet Naim Bey, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Kültür Daire Başkanlığı Kültürel Etkinlikler Müdürlüğünce düzenlenen seminerle anıldı.

Altunizade Kültür ve Sanat Merkezi'nde gerçekleştirilen seminerde AA muhabirine açıklamada bulunan Prof. Dr. İsmail Kara, Babanzade Ahmet Naim Bey'in, 1873 yılında Bağdat'ta doğduğunu, Galatasaray Lisesi mezunu olduğunu, Arapça, Farsça, Fransızca ve Latince bildiğini söyledi.

Kara, Ahmet Naim Bey'in 1914 yılına kadar Galatasaray Lisesi'nde öğretmenlik yaptığını dile getirerek, şöyle konuştu:

"Babanzade'nin İslam-ı Ulumiye eğitimini nereden aldığı ise bilinmemektedir. 26-27 yaşlarında Arapça tercüme yapmanın zor olduğu bir dönemde tercümeler yapıyor. Bunlar kendisinin ilk yazarlık tecrübeleridir. Son dönemin önemli mutasavvıflarından Ahmed Amiş'in torunu ile evlenmiştir. Kendisi de intisab etmiştir. Ahmed Amiş Efendi Babanzade'nin evinde vefat etmiştir. Babanzade Ahmet Naim, erken başlayan bir tasavvuf yönü olmasına rağmen kendisinin bu yönünü örtmüş, pek bilinmesini istememiştir."

Ahmet Naim Bey'in 2. Meşrutiyet Dönemi'nin önemli yazar ve fikir adamlarından biri olduğuna dikkati çeken Kara, Darülfünun felsefe grubu hocası olduğunu ifade etti.

Prof. Dr. Kara, Ahmet Naim Bey'in Cumhuriyet döneminin ilk 10 yılını, Milli Mücadele döneminin tamamını yaşadığını aktararak, "Babanzade Milli Mücadele'ye katılmıyor. Açık bir tavrı yok. Fakat Sebilürreşad'daki arkadaşlarının büyük kısmı Milli Mücadele'yi desteklemeye giderken Babanzade'nin İstanbul'da kalması ve sessizliğini koruması enteresan. Mehmet Akif Ersoy'la çok yakın arkadaşlar. Bu konuda muhakkak konuşmuş olmaları lazım fakat hiçbir yerde bu konular geçmiyor." diye konuştu.

Ahmet Naim Bey'in Türkiye'de modern felsefenin kurulması, felsefe kitaplarının yazılması ve tercümelerin yapılması konusunda önemli bir yeri olduğuna işaret eden Kara, şunları anlattı:

"Babanzade, bir fikri mücadele adamı olarak mücadelesini Mehmet Akif'in başında olduğu ve dönemin en çok takip edilen yayını olan Sırat-ı Müstakim yani Sebilürreşad ekibine dahil olarak yapmıştır. Hadis, tercüme ve şerhleri yanında fikri makaleler ve Türk Yurdu, İctihad ve İslam Mecmuası'nda milliyetçilik, kadının konumu, fıkıh usulüne dair yayınlanan yazılara karşı tenkit, tartışma metinleri kaleme almıştır."

"Babanzade'nin hadis tercümeleri aşılamadı"

Seminerde "Kaynakları Açısından Babanzade'nin Hadis Usülü ve Türkiye'deki Hadis Usulü Literatürü İçindeki Yeri" başlıklı bir tebliğ sunan Masum Şenburç da, Ahmed Naim Bey'in 12 ciltlik Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercümesi ve Şerhi adlı kitaba yazdığı "Mukaddime" eserinin Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından da müteaddit defalar basıldığını vurguladı.

Şenburç, Ahmet Naim Bey'in meslekten hadisçi olmadığı iddialarına değinerek, şunları aktardı:

"Meslekten hadisçi olmadığı iddialarına rağmen döneminde veya sonrasında kaleme aldığı 'Mukaddime' gibi bir hadis usulü eserinin de ortaya koyulamadığı da bir vakıadır. Yaygın kanaate göre Babanzade, hadis tercümeleri dil açısından hala aşılamadığı gibi, kaleme aldığı Mukaddime de Cumhuriyet döneminde telif edilmiş en önemli hadis usulü kitabıdır. Kendinden sonra Türkçe kaleme alınmış hadis usulü eserlerini doğrudan etkilemesi ve tamamına kaynaklık etmesi, muhteva zenginliği ve verdiği detaylı bilgilerin yeganeliğini koruması açısından da hadis usulü çalışmalarında hala başvurulması kaçınılmaz bir eser olduğu dile getirilir."

Ahmet Naim Bey'in eserdeki titizliği ve dikkatini, eserin ilk cümlesinden çıkarmanın mümkün olduğu bilgisini veren Şenburç, "Eserin ilk cümlesinde Buhari'nin eseri için Cami ismini kullanırken, Müslim'inkini Sahih diye adlandırmakta ve böylelikle hem kitap isimlerini doğru tespit etmenin öneminin farkında olduğunu göstermekte, hem de kitapların içeriğine hakim olduğunu gözler önüne sermektedir." şeklinde konuştu.

Etkinlikte, Cüneyt Kaya Ahmet Naim Bey'in felsefe çalışmalarını, Ali Utku modern felsefenin kuruluşundaki söylemini, Cahid Şenel felsefe derslerini, Halit Özkan da Arapça öğretmenliğini anlattı.

Etkinlik sonunda bütün katılımcılara Prof. Dr. İsmail Kara tarafından kaleme alınan Babanzade Ahmet Naim Bey biyografisi kitapçığı ve "Bir Felsefe Dili Kurmak", Cahid Şenol ve M. Cüneyd Kaya'nın "Babanzade Felsefe Dersleri" kitapları hediye edildi.