Türkiye'nin "Gazoz Envanteri" İçin İl İl Dolaşıyor

Tuba Karahan - Edirne'den Diyarbakır'a, Niğde'den Sivas'a pek çok ili gezen Hasan Sönmezyurt, "arkeogazoz" isimli çalışmasında, gazozlar üzerine araştırma yapıyor.

Sönmezyurt, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kendisi için gazozun çocukluk anıları anlamında özel bir yeri olduğunu belirtti. Pek çok insandan da aynı sözleri duyduğunu ifade eden Sönmezyurt, "Genellikle ben 'gazoz' dediğimde, 'Ah çocukluğum' derler. Çocuklukla özdeşleştirilen o tat aslında bizim kültürümüzün de bir parçası" dedi.

Kendisinin de o hatıraların anısına gazoz araştırması yapmaya başladığını dile getiren Sönmezyurt, Diyarbakır, Niğde, Gaziantep, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Antalya, Sakarya, Kırklareli, Edirne, Karaman, Sivas ve Malatya'da geçmişte üretilen gazozlara ilişkin araştırmalar yaptığını, üreticileriyle ya da onların çocukları ve torunlarıyla görüşmeye çalıştığını söyledi.

Hasan Sönmezyurt, kentlerdeki araştırmaları sırasında, kapaktan açacaklara, kasalardan gazoz şişelerine kadar oralarda üretilen gazozların materyallerini toplamaya çalıştığını kaydetti. Yaşadığı Ankara'da 2 depoda bu materyalleri biriktirdiğini belirten Sönmezyurt, bunları düzene sokarak koleksiyon yapmayı planladığını vurguladı. Türkiye'de bu konulardaki en geniş koleksiyona kendisinin sahip olduğunu dile getiren Sönmezyurt, şehir müzelerine de bu konuda destek vermek istediğini anlattı.

Bugüne kadar yaklaşık 50 üreticiyle görüşebildiğini dile getiren Sönmezyurt, bu görüşmeler ve çalışma sayesinde insanların günümüzde hiç bilmediği, geçmişte o illerde üretilen gazozları ortaya çıkardığını açıkladı.

Eskiden çok ciddi getirisi olan bu sektörün pek çok iş adamının da iş hayatına başlama alanı olduğunu dile getiren Sönmezyurt, "Ancak bu konuda yapılan hiçbir araştırma yok. Sadece bir Ukraynalı aralarında Türkiye'de üretilen gazoz kapaklarının da bulunduğu bir koleksiyonu online olarak hizmete sunmuş. Ben de interaktif olarak, vatandaşların da yorum yazabilecekleri ya da bu konuda bildiklerini paylaşabilecekleri bir veri tabanı ya da internet sitesi yapmayı planlıyorum. Bu çalışmayla ayrıca Türkiye'nin gazoz envanterini çıkartıp, haritasını oluşturmayı amaçlıyorum" diye konuştu.

-Çalışmasını "arkeogazoz" olarak nitelendiriyor-

Hasan Sönmezyurt, gazozları araştırırken, üreticilerle bu konuda sohbet ederken, o dönemlerin sosyal hayatlarını da gözlemleme ve kayıt altına alabilme şansı bulduğunu, gazozun özellikle bir dönem açık hava sinemalarıyla özdeşleştirildiğini anlattı.

Geçmişte açık hava sinemalarında filme verilen aralarda, bazı kişilerin sahneye çıkarak canlı olarak gazoz reklamı yaptığını kaydeden Sönmezyurt, gazozlar hakkında bilgilere ulaşabilmek için, üreticilerin yanı sıra, yerel tarih yazarları ve şehrin en yaşlı insanlarıyla da görüştüğünü aktardı.

Sönmezyurt, "Bir anlamda gazoz üzerinden yerel tarih araştırmacılığı yapıyorum. Bunun adına 'arkeogazoz' diyorum. Kerpiç duvarların örülmesinde kullanılan eski gazoz kapaklarını bulabilmek için kentlerde eski, yıkık binalar arasında dolaşıyorum" dedi.

Yayıncı: Cemal Coşkun - MALATYA