Büyükekşi: Çözüm Süreci ile Birlikte Çok Ciddi Bir Değişim ve Dönüşüm Yaşadık

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, Kasım ayında ihracatın geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8.8 artışla, 13 milyar 797 milyon dolar olduğunu belirterek, bu rakam Cumhuriyet tarihinin en yüksek aylık ihracat tutarı olduğunu vurguladı.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, Kasım ayı ihracat verilerini Tokat'ta açıkladı. Dünya ekonomisine yönelik değerlendirmelerde bulunan Büyükekşi, yılın sonlarına yaklaşırken, dış talep koşullarındaki iyileşmeye bağlı olarak, dünya ticaretinde canlanma görüldüğünü belirtti. Gelişmiş ülkelerin büyümelerinde belirgin toparlanma yaşandığını vurgulayan Büyükekşi, ABD'de reel kesim güveni son 2.5 yılın en yüksek seviyesiyle rekor kırdığını ifade etti. Avrupa geneli ve Japonya'da ise belirgin bir toparlanmanın hâkim olduğunu dile getiren Büyükekşi, Dünya Ticaret Örgütü verilerinin de yılın üçüncü çeyreğinde, dünya ticaretinin yükselişe geçtiğini gösterdiğini vurguladı.

-"EKONOMİDEKİ DARALMA GİTTİKÇE AZALIYOR"-

Dünya genelinde ihracatın, ilk 2 çeyrekteki yüzde 1 seviyesindeki artış performansını, 3. çeyrekte yüzde 3.4'e çıkardığını belirten Büyükekşi şunları kaydetti:

"İthalat hızı ise eksi değerlerinden sıyrılıp yüzde 2.6'lık artış hızına ulaşmış durumda. Türkiye'nin en büyük ihracat pazarı AB bölgesi de, bu trendi izleyen grup içerisinde yer alıyor. Bölge ekonomisi, bir önceki çeyreğe göre binde 1 büyürken, geçen yılın aynı dönemine göre binde 4 daraldı. Ancak ekonomideki daralma gittikçe azalıyor. Bir diğer ifadeyle Euro Bölgesi resesyondan çıkış belirtileri sergiliyor. İlk 2 çeyrekte ithalat daralması yaşayan bölge, 3. çeyrekte yüzde 3 oranında artışla, ithalatına ciddi bir ivme kazandırdı. Bölgede talebin canlandığını gösteren bu gelişme, Türkiye ihracatının geleceği açısından da, oldukça umut verici. Bölge genel anlamda resesyondan çıkıyor olsa dahi, ne yazık ki her ülke aynı performansı sergileyemiyor.

İtalya ve Fransa'daki daralma devam ederken, Finlandiya, Belçika ve Almanya, bölgenin en umut veren ülkeleri olarak ön plana çıkıyor. Sonuç olarak, başta AB olmak üzere global anlamda yaşanan beklenti iyileşmeleri ve artan ithalat, dış talep koşullarının giderek olumlu hale geldiğini gösteriyor."

-"GENEL DIŞ TİCARET TALEBİ, 2014 YILINDA DAHA POZİTİF OLACAK"-

Büyükekşi, Türkiye dahil gelişmekte olan ülkelerin tamamının Amerikan Merkez Bankası FED'in parasal genişleme politikasını ne zaman sona erdireceğini merak ettiğini vurguladı. FED'le ilgili her yeni açıklama neredeyse anında piyasalarda dalgalanmalara neden olduğunu belirten Büyükekşi, "ABD Merkez Bankası'nın öne çıkan Başkan adayı Janet Yellen ise, 2014 yılında parasal genişlemeye devam edileceğinin sinyallerini veriyor. Mart ayı civarlarında bir çıkış için ABD ekonomik verileri yakından takip ediyor. Ancak bazı uzmanlar çıkış planının Mayıs'a ertelenebileceğini de belirtiyorlar. Esasında tüm bu bilgiler, ABD başta olmak üzere küresel talepteki güçlü toparlanmayı önkoşul olarak görüyor. Dolayısıyla her halükarda genel dış ticaret talebinin 2014 yılında daha pozitif olacağını öngörüyoruz. Geçtiğimiz hafta İran'la ilgili yaşanan gelişmelerin de ihracatımıza pozitif katkı yapacağına inanıyoruz. 2014 yılından da bu yüzden daha umutluyuz. Diğer taraftan Çin,yeni nesil reformları ile piyasa ekonomisine geçişi hızlandırıyor. Bankacılık, emek piyasası ve kur rejiminde daha esnek uygulamalar daha gerçekçi fiyatların oluşmasını sağlayacak.

Yuan'ın değerlenmesinin, Türkiye'nin rekabetçilik gücünü ve ihracatta birim fiyat avantajını artıracağını düşünüyoruz" diye konuştu.

-"DÜNYA EKONOMİSİ VE TİCARETİNDEN BEKLENTİLER DAHA İYİMSER"-

Bu görüşler ışığında, 2014 yılında dünya ekonomisi ve ticaretinden beklentilerinin daha iyimser olduğunu vurgulayan Büyükekşi, önümüzdeki yıl dünya ekonomisinin yüzde 3 büyümesini beklediklerini ifade etti. AB ve Euro Bölgesi dâhil özellikle gelişen ülkelerin daha yüksek büyüme oranlarına erişeceğini düşündüklerini dile getiren Büyükekşi,

"Yakın ve komşu pazarlarımız arasında yer alan Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerinin yüzde 3.4, Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinin yüzde 3.6, Sahra Afrika'sının yüzde 6 büyümesini ve bu büyümenin komşu ülkelerimizle olan ticarete pozitif yansımasını bekliyoruz" dedi.

-"VERİLER, SANAYİNİN 3. ÇEYREKTE BÜYÜMEYE DAHA FAZLA KATKI YAPABİLECEĞİNE İŞARET EDİYOR"-

Büyükekşi, Türkiye'nin 8 komşusuyla yaptığı ihracatın son 10 yılda 13 kat artışla 2 milyar dolardan 28 milyar dolara yükseldiğini vurguladı. Buradan aldıkları güçle ve bölgesel risklerin de azalmasıyla 2014 yılında, komşulara yapılan ihracatın güçlenerek artmaya devam edeceğini belirten Büyükekşi, şunları kaydetti:

"Türkiye ekonomisine baktığımız zaman, sanayi üretiminin güçlendiğini görüyoruz. Ancak istihdam oluşturma hızının daha da artması gerektiğini düşünüyoruz. Sanayi üretim endeksi, Eylül ayında 123.8 puanla yeni bir rekor kırdı. Endeks taban yılı olan 2010'dan itibaren,

en yüksek seviyeye ulaşarak, yüzde 6.4 oranındaki artışla 2013 yılının en hızlı artışını kaydetti. Böylelikle, endeks yılın 3. çeyreğini yıllık bazda yüzde 3.7 büyümeyle kapadı. 2. çeyrekte bu oran yüzde 3.2 idi. Bu veriler, sanayinin, 3. çeyrekte büyümeye, önceki çeyreğe göre, daha fazla katkı yapabileceğine işaret ediyor. Eylül endeksinde sermaye mallarının yüzde 16 gibi ciddi bir oranda artması da, yatırımlardaki iyileşme için önemli bir haberci."

-2014'TE ALTIN RAKAMLARINDAKİ NORMALLEŞMEYLE, CARİ DENGE DAHA İYİ BİR TABLO ÇİZECEK"-

Önceki hafta sonu açıkladıkları 3. çeyrek ihracatçı eğilim anketi neticelerinde de ihracatçıların yüzde 50'den fazlasının yatırımlarını genişlettiğini gözlemlediklerini belirten Büyükekşi, şunları kaydetti:

"Sanayi üretiminde olumlu tabloya rağmen, cari açığın artmaya devam ettiğini görüyoruz. Cari açık ilk 9 ayda yüzde 27 artarak 49 milyar dolara yükseldi. Cari açıktaki genişlemede, ağırlıklı payı altın ithalatında yaşanan büyük artışlar ve altın ihracatındaki düşüşler oluşturuyor. Özellikle altın ve enerji hariç tutulduğunda, cari açığın çok daha düşük seviyelerde olduğu gözleniyor. Bu bağlamda, Merkez Bankası da, altın ticareti çıkarıldığında, cari açığın ılımlı iyileşmeye devam ettiğinin altını çiziyor. Bizler 2014 yılı ile beraber, altın rakamlarındaki normalleşme ile birlikte, cari dengenin daha iyi bir tablo çizeceğini öngörüyoruz."

-"İŞGÜCÜNE KATILIMDAKİ HIZA CEVAP VEREBİLMEK İÇİN ACİL HAREKETE GEÇMEMİZ GEREKİYOR"-

İşsizlik oranının Ağustos ayında, geçen yıla göre 1 puan artışla yüzde 9.8 seviyesine yükseldiğini vurgulayan Büyükekşi, Temmuz ayında yüzde 9.3 olan oranın, aylık bazda mevsimsel etkilerle arttığına dikkat çekti. Ancak yıllık 1 puanlık artışın yeni istihdam arzının tam olarak karşılanamadığını gösterdiğini belirten Büyükekşi, "İşsizlik, 2012 sonlarına doğru küçük puanlarla da olsa düşüş eğilimindeydi. Ancak 2012'nin son çeyreğinden bu yana, yaratılan ek istihdamın, yeni istihdam arzını karşılamakta yetersiz kaldığını görüyoruz. 2013 Temmuz itibariyle ise, 2 yıl önceki işsizlik seviyesinin üzerine çıkmış durumdayız. Bu trendin durdurulması ve tersine döndürülmesi gerekiyor. Bunun için de, öncelikle işsizliğin tırmanışındaki yapısal sorunlara odaklanmamız gerekiyor. Bu tablo bizlere şunu gösteriyor. Birincisi, büyüme hızımız, artan nüfus ve işgücüne katılım sebebiyle, işgücü piyasalarını rahatlatmaya yetmiyor. İkincisi, düşük büyümenin yaşandığı mevcut ortamda, işgücüne katılımdaki hıza cevap verebilmek için acil harekete geçmemiz gerekiyor. Bunun yolu da Türkiye ekonomisi için ihracata dayalı büyümeyi ön plana çıkarmaktan geçiyor. İhracatta öne çıkabilmek için de inovasyona ve katma değere çok daha fazla ihtiyaç duyuyoruz. Bu noktada ihracatçılarımızın 3. çeyrek eğilim anketinde ortalama yüzde 1 ek istihdam yaratarak, yaklaşık 100 bin personel alımını öngörmeleri olumlu bir katkı olarak göze çarpıyor" ifadelerini kullandı.

-"TÜRKİYE ÇÖZÜM SÜRECİ İLE ÇOK CİDDİ BİR DEĞİŞİM VE DÖNÜŞÜM YAŞADI"-

Büyükekşi, Türkiye'nin çözüm süreci ile birlikte çok ciddi bir değişim ve dönüşüm yaşadığını dile getirdi. Türkiye Kürt sorununun çözülmesi için ilk defa ciddi bir kamuoyu desteğine sahip olduğunu vurgulayan Büyükekşi, "Biz ihracatçılar olarak başından beri çözüm sürecini destekledik. Çözüm sürecinin başarıya ulaşmasının, ülkemizi ekonomik ve demokratik açıdan dünya standartlarına ulaştıracağına inandık. Bundan sonra da çözüm sürecine olan inancımızı dile getirmeye devam edeceğiz. Başbakanımızın Diyarbakır ziyareti ile gördük ki, bölge halkı barışa ve kardeşliğe hasret. Halkımız ekonomik gelişmeye hasret. Yapılan hesaplamalara göre 28 yılda terörün ekonomimize 1 trilyon doların üzerinde maliyeti oldu. Bu rakamı Türkiye, eğitime harcasaydı, altyapıya harcasaydı, ihracata, inovasyona, tasarıma harcasaydı, bugün çok daha farklı bir noktada olurduk. Dolayısıyla artık terörü değil, barışı, geri kalmışlığı değil ekonomik kalkınmayı destekleme vakti. Bölgesel kardeşliği ve iktisadi işbirliğini geliştirme vakti. Devletimizin açıkladığı teşvik paketiyle birlikte bu sürecin başarı şansının artacağına inanıyoruz. Örneğin Diyarbakır'a bakalım. Geçen yılın ilk 9 ayında Diyarbakır'a, teşvik sistemiyle yapılan yatırımların miktarı 220 milyon TL idi. Bu yılın ilk 9 ayında bu rakam 654 milyon TL'ye yükseldi. Çözüm sürecinin başındayken, yatırımlarda 2 kat artış yaşanması, önümüzdeki dönem için bizleri oldukça umutlandırıyor. Çünkü Güneydoğu bölgemiz Ortadoğu'ya geçiş kapımız. Başta Irak olmak üzere Ortadoğu'ya yapılan ihracat arttıkça, bölgenin istihdam ve yatırım imkânları gelişiyor. Dolayısıyla çözüm sürecinin başarıya ulaşması ve cazip teşvikler sayesinde bu bölgedeki yatırımların artması Türkiye'ye büyük fayda sağlayacak. İhracatçılarımız da bu gelişmelerin ekonomimize pozitif katkı sağlayacağına dair beklenti içerisindeler" şeklinde konuştu.

-CUMHURİYET TARİHİNİN EN YÜKSEK AYLIK İHRACATI-

Kasım ayında ihracatın geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8.8 artışla, 13 milyar 797 milyon dolar olduğunu vurgulayan Büyükekşi, bu rakam Cumhuriyet tarihinin en yüksek aylık ihracat tutarı olduğunu bildirdi. Büyükekşi, böylelikle aylık ihracat rekorunu geliştirdiklerini belirtti. Yılın ilk 11 ayında toplam ihracatın yüzde 0.3 azalarak, 138 milyar 337 milyon dolar olduğunu ifade eden Büyükekşi, "Birlik kaydından muaf ihraç kalemleri hariç, net mal ihracatına baktığımızda, ilk 11 aydaki kümüle artış performansımız yüzde 5.4 oldu. Son 12 aylık genel ihracatımız yüzde 0.2 azalarak 150 milyar 942 milyon dolar oldu" diye konuştu.