Mahkemeden Enis Berberoğlu kararı

İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi (AYM) Genel Kurulunca hakkında ikinci kez hak ihlali yapıldığına karar verilen Enis Berberoğlu'nun yeniden yargılama talebinin kabulüne ve infazın durdurulmasına hükmetti.

AYM'nin ikinci kez verdiği kararın ardından ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılası amacıyla dosyanın gönderildiği İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, kararını açıkladı.

Anayasa Mahkemesi tarafından 21 Ocak'ta alınan kararın bağlayıcı olduğu dikkate alınarak bu karara uyulduğuna hükmeden mahkeme, Berberoğlu hakkında Anayasa Mahkemesinin 21 Ocak 2021 tarihli hak ihlali kararı uyarınca Berberoğlu'nun yeniden yargılama talebinin kabulüne ve infazın durdurulmasına karar verdi.

Yargıtay 16. Ceza Dairesinin ilamıyla kararın kesinleşmiş olması sebebiyle sanık hakkında yeniden yargılama kararı verildiğinden, kesinleşmiş hükmün bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasını karara bağlayan heyet, Berberoğlu'nun Anayasa Mahkemesinin ayrıntılı kararında belirtildiği üzere seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkının ihlal edilmiş olması ve yargılama sürecinde yeniden milletvekili olması sebebiyle sanık hakkında yasama dokunulmazlığı kaldırılıncaya kadar yargılamanın durmasını kararlaştırdı.

Berberoğlu'nun yasama dokunulmazlığının kaldırılması için Adalet Bakanlığına yazı yazılarak hakkında fezleke düzenlenmesinin istenilmesine karar veren İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, sanığın yasama dokunulmazlığının kaldırılması ya da milletvekili sıfatının sona ermesi durumunda resen dosyanın yeni esasa kaydedilerek yargılamaya yeni esasa kaydedilen dosya üzerinden devamına hükmetti.

Mahkeme, kararın bir suretinin bilgi amaçlı olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı ile İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine karar verdi.

-Savcılık AYM kararına göre karar verilmesini istedi

İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, AYM'nin ikinci kez ihlal kararı vermesi üzerine savcılıktan görüş istedi. Bunun üzerine cumhuriyet savcısı, hazırladığı mütalaayı bu sabah İstanbul 14 Ağır Ceza Mahkemesine sunmuştu..

Mütalaada, sanık Kadri Enis Berberoğlu'nun Anayasa Mahkemesine yapmış olduğu bireysel başvurunun 21 Ocak 2021'de karara bağlandığına vurgu yapılarak, AYM'nin oy birliğiyle sanık Kadri Enis Berberoğlu'nun başvurusunu kabul edilebilir bulduğu kaydedilmişti.

AYM'nin söz konusu kararında, Berberoğlu'nun Anayasa'nın geçici 20. Maddesinin yürürlüğe girmesinden sonra yapılan seçimlerde milletvekili seçilmesi nedeniyle tekrardan yasama dokunulmazlığını elde ettiğini, ancak yargılamaya devam edilmesi nedeniyle sanığın Anayasal siyasi faaliyette bulunma ve seçilme hakkının ihlal edildiğine karar verildiği hatırlatılan mütalaada, Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuruları kabul ve karara bağlama noktasında Anayasa tarafından yetkilendirilmiş ve kararlarının Anayasal olarak bağlayıcı nitelikte olduğu belirtilmişti.

Mütalaada, "Sonuç olarak Anayasa Mahkemesinin 21 Ocak 2021 tarihli kararında da belirtildiği üzere sanık Kadri Enis Berberoğlu hakkında yeniden yargılamanın kabulü, hakkında verilmiş mahkumiyet hükmüne ilişkin infaz işlemlerinin durdurulması, sanığın hükümlü statüsü sona erdirilerek hakkında yapılacak yargılamada durma kararı verilmesi ve sanık Kadri Enis Berberoğlu hakkında TBMM'den dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin fezleke düzenlenmesi kamu adına talep ve mütalaa olunur." ifadelerine yer verilmişti.

Ne olmuştu?

Anayasa Mahkemesi, 17 Eylül 2020'de verdiği kararla, Berberoğlu'nun, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının oy birliğiyle ihlal edildiğine karar vererek, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere kararın İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine hükmetti.

Bu karara karşı üst mahkemeye itirazda bulunulması üzerine İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi, ihlalin giderilmesine ilişkin görevin İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesinde olduğu gerekçesiyle itiraz hakkında "karar verilmesine yer olmadığına" hükmetti.

Yaşanan sürecin ardından Berberoğlu'nun avukatları, Anayasa Mahkemesine ikinci kez bireysel başvuruda bulunarak, ihlal kararının gereğinin yerine getirilmeyerek seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği belirtilmişti.

Yargılama süreci

Eski CHP Milletvekili Kadri Enis Berberoğlu, durdurulan MİT tırları görüntülerini eski Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar'a verdiği iddiasıyla İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılandı. Mahkeme Berberoğlu'nu, "devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklamak" suçundan 25 yıl hapis cezasına çarptırdı ve tutukladı.

Dava dosyası, itiraz üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesine geldi. Daire, yerel mahkemenin kararını esastan bozarak dosyayı İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesine gönderdi. İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi ise İstinafın bozma kararını usul ve yasaya aykırı bularak, dosyayı iade etti.

İstinaf, "casusluk" değil, "gizli bilgileri açıklamak" suçu dedi

Dosyayı yeniden ele alan İstinaf, bu kez Enis Berberoğlu'na "casusluk" suçundan değil, "devletin güvenliği, iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri açıklamak" suçundan 5 yıl 10 ay hapis cezası verdi ve tutukluluğunun devamına hükmetti.

Bu kararı temyiz eden İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcısı, Berberoğlu'nun "casusluk" suçundan cezalandırılması talepli temyiz dilekçesini Yargıtay'a gönderdi. Dilekçede, Berberoğlu'nun, "devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklama" suçundan cezalandırılması talep edildi.

Enis Berberoğlu, dosyanın temyiz incelemesi devam ederken, 24 Haziran 2018 seçimlerinde aday oldu ve tekrar milletvekili seçildi.

Berberoğlu'nun avukatları, tekrar milletvekili seçilmesi nedeniyle yargılamanın durdurulması ve tahliyesine karar verilmesini talep etti.

Ancak dosyanın temyiz incelemesini yapan Yargıtay 16. Ceza Dairesi, 19 Temmuz 2018'de bu talebi reddederek, Enis Berberoğlu'nun yasama dokunulmazlığından yararlanamayacağına ve yargılamaya devam edilmesi gerektiğine karar verdi. Buna yapılan itiraz da 17. Ceza Dairesince 10 Eylül 2018'de reddedildi.

Yargıtay 16. Ceza Dairesi, Berberoğlu'na, "gizli kalması gereken bilgileri açıklamak" suçundan verilen 5 yıl 10 ay hapis cezasını 20 Eylül 2018'de onadı, milletvekilliği sona erinceye kadar cezasının infazının durdurulmasına ve salıverilmesine karar verdi. Bu karar üzerine Berberoğlu, aynı gün cezaevinden tahliye edildi.

Kovid-19 önlemleri kapsamında cezaevinden çıkarıldı

CHP'li Berberoğlu hakkında verilen ve Yargıtay tarafından onanarak kesinleşen cezaya ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi, TBMM Genel Kurulunda 4 Haziran 2020'de okundu. Anayasa gereğince, Genel Kurulda okunan tezkerenin ardından Berberoğlu'nun milletvekilliği düştü.

Milletvekilliğinin düşürülmesinin ertesi günü yeniden cezaevine gönderilen Berberoğlu, Kovid-19 önlemleri kapsamında izinli olarak aynı gün cezaevinden çıkarıldı.

Anayasa Mahkemesince hakkında daha önce ihlal kararı verilen Enis Berberoğlu'nun avukatları, ihlal kararının yerel mahkemelerce yerine getirilmemesi nedeniyle ikinci kez bireysel başvuruda bulundu.

Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, ihlal kararının gereğinin yerine getirilmemesi nedeniyle seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğini ileri süren Enis Berberoğlu'nun bireysel başvurusunda, yeniden ihlal kararı vermişti.