Arap ülkeleri, Ukrayna krizinde neden Rusya'ya yakın bir tutum takınıyor?

Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda (BMGK) birçok Arap ülkesinin, Rusya'nın BM İnsan Hakları Konseyinden çıkarılması için yapılan oylamaya katılmaması ve Ukrayna krizine yönelik tutumları tartışılıyor.

BMGK'da 7 Nisan'da yapılan oylamada Libya ve Komor Adaları, Rusya'nın Konseyden çıkarılması yönünde oy kullanan iki Arap ülkesi olurken, 12 Arap ülkesi ise çekimser kaldı.

Oylamada, Cezayir ve Suriye Rusya lehine oy kullandı; Fas, Lübnan, Moritanya, Somali ve Cibuti oylamaya katılmadı.

Yapılan oylamayla Rusya, Ukrayna'ya karşı başlattığı savaş nedeniyle İnsan Hakları Konseyi üyeliğinden çıkarıldı. Daha önceki oylamada Rusya aleyhine oy kullanan 14 Arap ülkesinin tavır değişikliği ise dikkati çekti.

Oylamalarda Rusya lehine değişim

BMGK'da 2 Nisan'da Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik askeri saldırısını kınayan karar tasarısı kabul edildi ve bu tasarıya 16 Arap ülkesi onay verdi.

Cezayir, Irak ve Sudan'ın çekimser kaldığı oylamada, Suriye aleyhte oy kullandı. Fas bu oylamaya da katılmadı.

Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik askeri saldırısını kınayan 14 Arap ülkesi, Rusya'nın BM İnsan Hakları Konseyinden çıkarılması konusunda farklı bir oy kullanırken, bu ülkelerden Suriye ise Rusya lehine tavır aldı.

Ukrayna'ya yönelik Rusya'nın askeri operasyonu, Arap ülkelerindeki yönetimlerin yanı sıra bu ülkelerdeki aktivistler ve sosyal medya kullanıcıları arasında da bölünmeye yol açtı.

Rusya'nın Ukrayna'ya saldırılarının bir işgal olduğunu savunanlar, olayı egemen bir ülkeye müdahale ve düşmanca bir tutum olarak görürken, kendi ülkeleri bir süre önce işgal altında olan ülkelerin halkları ise Moskova yönetimini bu anlamda savunmakta zorlanıyor.

Arap ülkeleri mevcut savaş nedeniyle çıkarlarını tehlikeye atmak istemiyor

Diğer taraftan birçok Arap ülkesi Rusya'dan silah ve tahıl ithal ediyor.

Bu ülkeler ile Rusya'nın tarihi ve güçlü ilişkileri bulunuyor. ABD'nin ve Batı'nın baskıları nedeniyle Rusya'ya karşı alınacak sert bir duruş, stratejik olarak tanımlanabilecek bu ilişkileri tehdit edebilme kapasitesine sahip.

Bu bağlamda, Cezayir silahlarının üçte ikisini Rusya'dan ithal ederken, Mısır buğday ihtiyacının yaklaşık yüzde 70'ini Rusya'dan karşılıyor.

Fas, Moskova'nın Batı Sahra konusunda BM Güvenlik Konseyinde sert bir duruş sergilemesinden korkuyor. Suriye rejimi de devamlılığını Rusya'nın desteğine bağlıyor.

Arap ülkeleri her ne kadar ilkesel olarak bir ülkenin diğer ülkenin egemenliğini ihlaline karşı çıksa da mevcut savaşta çıkarlarına zarar verecek şekilde taraf olmak istemiyor.

Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya'nın izole edilmesi ve zayıf düşürülmesi de Arap ülkelerinin çıkarlarına hizmet etmiyor. Bu ülkeler aynı zamanda, sadece ABD'nin varlığından söz edilen tek kutuplu bir dünyayı tercih etmiyor.

ABD hegemonyasını reddetmek de Arap ülkeleri ve halkları için Rusya'ya yakın hissetme sebepleri arasında yer alıyor.

Zelenskiy'nin İsrail Meclisindeki konuşmaları tepki topladı

Öte yandan, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin İsrail Parlamentosuna çevrim içi bağlanarak yaptığı konuşmada Rusya'nın saldırılarını, "İsrail'in maruz kaldığı şeye" benzetmesi Filistin davasına destek verenler nezdinde hoş karşılanmadı.

Yapılan bu konuşma, öncesinde Ukrayna halkıyla dayanışma mesajları veren Arap kamuoyunu tutumlarını gözden geçirmeye sevk etti.

Sosyal medya üzerinden de tepki gösteren Arap vatandaşlar, "Rusya ve Filistinlilerin saldırgan, İsrail ile Ukrayna'nın kurban ve mağdur gibi tanımlanmasına" tepki gösterdi.

Batı'nın çifte standartlı tutumu

Sadece Zelenskiy'nin tavrını değil, Batı'nın da çifte standartlı tutumunu kınayan Araplar, Rusya'nın Ukrayna saldırısına gösterilen tepkiye karşı İsrail'in Filistin saldırıları karşısında sessiz kalınmasını eleştiriyor.

Arap sosyal medya kullanıcıları ayrıca, Rusya'nın saldırılarını kınayan ABD'nin Irak, Afganistan ve Libya'da yaptıklarını unuttuğunu belirtiyor.

Tüm bu faktörler, Filistin, Irak, Cezayir, Mısır ve Fas'taki Arapları Rusya'ya daha yakın mesafede durmaya sevk ediyor. Söz konusu tutum ise Moskova'ya duyulan sempatiden değil, daha çok Batı'nın çifte standartlı tavrına karşı bir tepki olarak ortaya çıkıyor.