Netanyahu, Biden ile New York'ta görüştü

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 2022'nin son günlerinde iktidara gelmesinin ardından ilk kez ABD Başkanı Joe Biden ile New York'ta yüz yüze görüştü.

Netanyahu, 78. Birleşmiş Milletler (BM) Kurulu için gittiği New York'ta bir otelde Biden ile bir araya geldi.

Görüşmenin başlangıcında Netanyahu, Biden ile şahsi ilişkilerinin yaklaşık 40 yıl öncesine dayandığını belirterek, ABD Başkanı'nın G20 zirvesinde Asya, Orta Doğu ve Avrupa'yı birbirine bağlayacak ulaşım rotasının İsrail'i önemli bir merkez hale getireceğini kaydetti.

ABD'nin arabuluculuğunda İsrail ve Suudi Arabistan'ın "tarihi" normalleşme anlaşması imzalayabileceğine değinen Netanyahu, anlaşmayla "Arap-İsrail çatışmasının sona ereceğini, İslam dünyasıyla Yahudi aleminin bir uzlaşı sağlayacağını ve İsrail- Filistin arasında samimi bir barışın gelebileceğini" savundu.

Netanyahu, İran'ın nükleer silah elde etmesine karşı tutumu için ABD'ye teşekkür ederek Tahran'a karşı somut bir askeri tehdidin masada tutulmasını talep etti.

İsrail Başbakanı Netanyahu, "İsrail'in demokrasiye bağlılığının asla değişmeyeceğini" dile getirdi.

Biden'dan "demokratik değerler" ve iki devletli çözüm vurgusu

Joe Biden da "iki ülke ilişkilerinin temelindeki demokratik değerlere bağlı olma, erkler arasındaki güç dengesi, iki devletli çözüm ümidinin korunması, İran'ın nükleer silah elde etmemesini" görüşmelerinde ele alacaklarını söyledi.

ABD'nin İsrail'e bağlığının "sapasağlam" olduğunu belirten Biden, ileride Netanyahu ile Washington'da görüşebileceklerini ifade etti.

Joe Biden, ABD arabuluculuğunda Tel Aviv'in Suudi Arabistan ile normalleşme anlaşmasını ele alacaklarına değindi.

ABD Başkanı ve Netanyahu arasındaki görüşmenin yaklaşık bir saat sürdüğü aktarıldı.

Bu arada Netanyahu-Biden görüşmesinin gerçekleşeceği hotelin çevresinde yüzlerce İsrailli, hükümetin tartışmalı yargı düzenlemesini protesto etmek için toplandı. ABD polisi, göstericilerin çevresinde güvenlik önlemi aldı. Göstericiler, Netanyahu'nun "İsrail demokrasisini yok ettiği" yönünde slogan attı, pankart taşıdı, ABD'den yardım istedi.

Aynı şekilde, yüzlerce İsrailli de ABD'nin Tel Aviv'deki diplomatik temsilciliği önünde toplanarak hükümetin yargı düzenlemesine karşı protesto gösterisi yaptı.

Netanyahu ABD Başkanıyla görüşmek için 265 gün bekledi

İsrail basınındaki haberlere göre Netanyahu, ülke tarihinde iktidara geldikten sonra bir ABD Başkanı ile için görüşmeyi en uzun süre bekleyen ikinci İsrail Başbakanı olarak tarihe geçti.

Eski İsrail Başbakanı Levi Eshkol'un 1964'te başbakanlık koltuğuna oturduktan 341 gün sonra dönemin ABD Başkanı Lyndon Johnson ile görüşmeyi beklediği aktarıldı.

Netanyahu'nun ise 29 Aralık'ta hükümetini kurduktan sonra 265 gün ABD başkanıyla görüştüğü paylaşıldı.

Biden-Netanyahu döneminde Washington-Tel Aviv hattında dalgalı seyir

İsrail'de Başbakan Binyamin Netanyahu, ABD'de Başkan Joe Biden'ın iktidarda olduğu bu dönemde Washington-Tel Aviv ilişkileri dalgalı bir seyir izliyor.

Netanyahu, kabinesini kurarken aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi isimlere kabinesinde üst düzey görevler vermişti.

Biden, temmuzda verdiği bir röportajında İsrail'deki hükümeti "en aşırılıkçı kabine" şeklinde tanımlamış, yasa dışı Yahudi yerleşim birimleri yanlısı aşırı sağcı isimlere işaret ederek, "Kabinede bazı isimler istedikleri yere yerleşebileceğini düşünüyor. 'Burada başka kimsenin hakkı yok' diyorlar." ifadesini kullanmıştı.

İsrailli insan hakları örgütlerinin bildirdiğine göre Netanyahu hükümeti "rekor sayıda" yeni yasa dışı Yahudi yerleşim birimi yapılacağını açıklamıştı.

İsrail'de Netanyahu hükümetinin tartışmalı yargı düzenlemesi de ABD ile ilişkilerde diğer bir gerilim noktası olmuştu.

İsrail'de Netanyahu hükümetinin yılbaşında göreve gelmesinin hemen ardından açıkladığı Yüksek Mahkeme ve yargının yetkilerini kısıtlayan yargı düzenlemesi aylardır gerçekleştirilen gösterilerle protesto ediliyor.

İsrail'de aşırı sağcı isimler ve Netanyahu'nun oğlu Yair Netanyahu, gösterilerin arkasında ABD'nin olduğunu ima etmişti.

Washington ise söz konusu iddiaları reddederek, Netanyahu hükümetinden toplumsal tepkiye kulak vermesini ve muhalefeti de kapsayan geniş uzlaşı sağlamasını talep etmişti.

ABD Başkanı Joe Biden, Netanyahu ile temmuzda yaptığı telefon görüşmelerinde yargı düzenlemesinde uzlaşı sağlanmasını talep etmişti. Ancak Netanyahu koalisyonu, protestolara rağmen temmuzda yargının hükümet üzerindeki denetimini kaldıran kritik yasayı Meclis'ten geçirmişti.