İran'dan Almanya'ya: Kadınlar ve Futbol Tribünleri

Tahran'ın Azadi Stadyumunda Asya Şampiyonlar Ligi final maçına kadınların izleyici olarak girmesi İran'da yeni bir tartışmanın başlangıcı oldu. Acaba bu yeni bir şafağın işareti miydi, yoksa maç için İran'a gelen uluslararası futbol yöneticilerini etkilemek için yapılmış bir jest miydi?

İran takımı Persepolis ile Japonya liginden Kashima Antlers karşılaşmasının ikinci ayağı için 8 bin kişilik Azadi stadyumunda yapılan maçı 500 ila 1000 kadının izlediği tahmin ediliyor.

FİFA 1981'den bu yana ilk kez kadınların maç izlemeye alınmasını çok önemli bir adım olarak niteledi.

Fakat Stadyumları Açın adlı kampanya grubu bunun, İran yönetiminin bir defaya mahsus bir propaganda adımı olmasından kaygı duyduğunu açıkladı.

Bu vesileyle dünyanın farklı ülkelerinde, kadınların futbol stadyumlarında nasıl karşılandıklarını irdeledik.

İRAN

İran'da kadınların futbol stadlarına girişi uzun zamandır tartışılar bir konu. 2006 yılında Offside adlı bir belgesel, İranlı kadınların milli takımlarının dünya kupası eleme maçlarını izleyebilmek için nasıl çabalar sarfettiklerini anlatmıştı.

Ülke dışında yapılan maçları izleyebiliyorlar, ama kendi ülkelerinde sınırlamalara takılıyorlardı.

Son olarak Asya Şampiyonlar Ligi final maçını kendilerine ayrılan özel bir bölümden izleyen kadınların ise özel olarak seçilmiş ayrıcalıklı bir grup olduğuna dair haberler var.

Kadınların tribünlere girişi için kampanya yürüten gruplar final maçının biletlerinin kadınların alımı için piyasada satışa sunulmadığını söylüyorlar.

Kendisi de maçı izlemeye Tahran'a gelen Asya Futbol Konfederasyonu Başkanı Şeyh Selman bin Halife "Asya'da futbol her zaman kapsayıcı olagelmiştir ve konfederasyonumuz ırk, cinsiyet, inanç ve mezhebi ne olursa olsun tüm taraflarlara açıktır" dedikten sonra İran yetkililerine de "böylesi geniş temsiliyetli ve farklı kesimlerden oluşan bir topluluğun böyle olağanüstü bir maçı seyretmesine imkan sağladığı için" teşekkür etmişti.

Fakat Stadyumları Açın hareketinden gerçek ismini vermek isteyen Sara'ya göre bu maç bir gösteriydi.

Sara, "Sosyal medyayı izlerseniz ne kadar çok insanın maça gitmek istediğini ama giremediklerini görürsünüz. İçeri girebilenler oyuncuların yakınları ve tanıdıkları ya da klübün içeri aldığı insanlardı. Bu adil değil" diyor.

SUUDİ ARABİSTAN

Bu yılın başlarında, Ocak ayında Suudi Arabistan'da kadınların futbol maçlarına girişine ilk kez izin verildi.

Bu, krallıkta kadınlara yönelik sosyal kısıtlamaların kaldırılması konusunda atılan bir dizi adımın parçasıydı.

Kadınların girdiği ilk maç olan Cidde'deki el Ehli-el Batin maçına girişin örgütlenmesine katkıda bulunan 18 yaşındaki Sarah el Kaşgari, BBC'ye o günü "Büyük ve gerçek dışı bir deneyim" diye tanımladı.

Sarah "Bu kadınların sonunda taleplerinden birini elde etmesi anlamına geliyordu. Stadyumlara girebilmeyi istiyorduk ve girdik" diyor ve sürdürüyor:

"Ben tutkulu bir futbol izleyicisiyim. Hem oynamayı hem de seyretmeyi seviyorum. Fakat daha önce hiç bir maça girmemiştim. Bu benim ilk maçımdı. Bir Suudi kadını olarak bu benim için bir maçın çok ötesinde bir şeydi."

Benzer duyguları Dünya Kupası sırasında Rusya'da maçları izleyen Suudi kadınlar da dile getirmişti. Milli takımlarının açılış maçında 5-0 yenilmiş olması bile morallerini bozamamıştı.

İNGİLTERE

İngiltere'de kadın taraftarın deneyimleri hakkında derinlemesine bir araştırma 2015 yılında Kick It Out adlı örgütlenme tarafından yayımlandı.

Araştırma, Premiyer futbol liginde bir sezon boyunca izleyicilerin dörtte birinin kadın olduğunu ortaya koydu.

Yayımlanan raporda kadınların maç izleme alışkanlıklarıyla ilgili şu tespitler yapılmış:

"Genç kadınlar, eşlerini memnun etmek ya da şortlu adamlar görmek için maça gittikleri yolundaki yanlış önyargılara karşın, futbol taraftarlıklarını ve maç izleme alışkanlıklarını tıpkı yaşıtları erkekler gibi ailelerinden devralıyor. Kadınların yüzde 65'i ilk futbol maçlarını anne veya babaları ya da ailelerinden biri ile birlikte izliyor. Niçin belli bir takımı tuttukları sorusunu da yüzde 60'ı ailelerinin geleneği olduğu şeklinde yanıtlıyor."

Aynı araştırmaya göre kadınlar taraftar olarak ciddiye alınmak için kendilerini "kanıtlamaları" gerektiğini hissediyorlar. Sık sık ofsaytı anlayıp anlamadıkları gibi sorulara maruz kaldıklarını anlatıyorlar.

Düşük düzeyli sözlü cinsiyetçilik diye tanımlayabileceğimiz bu tür davranışlar yapılan araştırmaya göre çok yaygın. Buna ek olarak araştırmaya katılan kadın futbol izleyicilerinin yüzde 8,5'u da maçlar sırasında elle taciz veya rahatsız edici bakışlara maruz kaldıklarını söylüyorlar.

ÇİN

Çin Süper Ligi 2016 yılından bu yana dünyaca ünlü bir çok seçkin oyuncuyu da transfer ederek dalga dalga büyüdü.

Çin futbolunda sadece takımların prestijleri artmakla kalmadı, futbola ilgi duyan kadın taraftarların sayısında da büyük bir artış oldu

Çin'de sosyal medyada futbolla ilgili yazan taraftarların üçte biri kadın.

Genel olarak Çin'de futbola ilginin 21. yüzyılda patlama gösterdiğini söylemek yanlış olmaz.

Bazı yorumculara göre yakın zamana kadar uygulanan tek çocuk politikası futbol tutkunu babaların çocukları kız olsun erkek olsun taraftarlık ruhunu çocuklarına aktarmasına yol açtı.

ALMANYA

Almanya, futbol seyircisi sayısının en yüksek olduğu ülke. Bunların yaklaşık dörtte birini kadınlar oluşturuyor.

Ülkedeki en üst düzeydeki lig olan Bundesliga maçlarının oynandığı çocuklu ailelere uygun stadyumlar da gözönüne alındığında kadınların atmosferin ayrılmaz bir parçası olduğunu söylemek mümkün.

Kadın futbol izleyicilerinin sayısının hızla artmasının, aşırı sağın stadyumlardaki varlığını azaltmasında etkili olduğu düşünülüyor.

ABD

Futbol Amerikalıların özel olarak en başarılı oldukları spor dallarından biri değil, en azından erkeklerde.

Buna karşılık son 20 yıl içinde kadın futbolu hızla gelişti ve ABD kadın milli futbol takımı 2015'te üçüncü kez Dünya Kupası'nı kazandı.

Kadın takımlarının maçları neredeyse erkek futbol takımlarının maçları kadar ilgi görüyor ama kadın oyuncular çok daha az para kazanıyor.

2016 yılı Mart ayında 5 önde gelen kadın futbolcu ulusal futbol federasyonuna ücretlerde cinsiyet ayrımcılığı şikayetinde bulundu. Amerikan kadın milli futbol takımının kaptanı Hope Solo "rakamlar konuşuyor, bizim bir şey söylememize gerek bile yok" diyor.