ÇANAKKALE - Peşrev çekip güreşe tutuşan yiğitlere 66 yıldır kispet yapıyor (2)

Türkiye'nin "Yaşayan İnsan Hazineleri" arasında yer alan, unutulmaya yüz tutmuş meslek temsilcilerinden 79 yaşındaki Bigalı kispet ustası İrfan Şahin, 66 yıldır er meydanı yiğitlerinin kispetlerini dikiyor.

Ustasının yanında 13 yaşında daha önce "saraçlık" olarak bilinen mesleğe başlayan Şahin, Çanakkale'nin Biga ilçesinde duvarlarını pehlivan fotoğraflarıyla süslü adeta küçük bir müzeye dönüştürdüğü tek odalı atölyesinde üretime devam ediyor.

Mesleğini senelerdir tek başına sürdüren Şahin'in büyük ustalıkla işlediği kispetler, çok sayıda pehlivan tarafından kullanıldı.

Yetiştirdiği çıraklar sayesinde mesleğinin unutulmamasına da katkı sağlayan Şahin, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) somut olmayan kültür mirası çalışmaları kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğünce 2010 yılında "Yaşayan İnsan Hazinesi" seçildi.

"26 yaşındaydım, Türkiye'de kispet ustası olarak tek kaldım"

Kispet ustası İrfan Şahin, AA muhabirine, ata sporu yağlı güreşin kispet olmadan yapılamayacağını söyledi.

Pehlivanların kispet giyerek önce Allah'a, sonra yüreğine güvenerek er meydanına çıktığını belirten Şahin, şunları anlattı:

"Biga'nın Eğridere köyünde doğdum. 2. Dünya Savaşı'ndan çıkmışız, fakirlik, yoksulluk var. İçimde okuma isteği vardı. Maalesef okuyacak durumumuz yoktu. 13 yaşındayken babama 'Beni bir sanata verir misin?' dedim. Babam, 'Ustalarla görüşeyim' dedi. Biga'da 7-8 saraç vardı. Saraçlık demek hayvanlara koşum, yular, eğer yaparlar. Saraç Mustafa Turabi usta o zaman Biga'nın en iyi saraçlarından. Ustanın yanına gittim. 'Bismillah' dedik başladık, 66 seneden beri aynı mesleğin içindeyim."

Şahin, çıraklık ve kalfalık dönemlerinin ardından askere gittiğini, döndüğünde ustasının yanında çalışmaya devam ettiğini aktardı.

Ustasının 1967'de hayatını kaybettiğini dile getiren Şahin, " İstanbul'da ustamdan çok daha ünlü bir Hidayet usta vardı. 3 ay sonra da o vefat etti. Ben o sırada 26 yaşındaydım, Türkiye'de kispet ustası olarak tek kaldım. O zamanın bütün ünlü pehlivanları bana geldi, 'Aman ustacığım bizi yalnız bırakma. Bu yiğit pehlivanları yeşil çayırlarda öksüz bırakma' dediler. Allah bana yardım etti, bütün ünlü pehlivanları 1968 senesinden itibaren kispetsiz bırakmadım." diye konuştu.

Teknolojinin gelişmesi kispet yapımının süresini de kısalttı

İrfan Şahin, mesleği uzun yıllar tek başına sürdürdüğünü, sonrasında çıraklar yetiştirdiğini bildirdi.

Kispet üretim ve tamir işini öğrettiği ustalarla halen görüştüğünü anlatan Şahin, "Çıraklar yetiştirmeye devam ediyorum. Samsun, Denizli, Antalya, Edirne'de çıraklarım var. Benim yaşım 80'e geldi." dedi.

Yağlı güreşe belediyelerin büyük katkılarının olduğunu vurgulayan Şahin, sponsor oldukları pehlivanların kispetlerini yaptırdıklarını belirtti.

Şahin, 50 yıl önce bugünkü sistemler olmadığı ve teknoloji gelişmediği için tüm sanatın el emeğiyle yapıldığı bilgisini verdi.

Şu anda üretimde büyük makineler kullanıldığına değinen Şahin, şunları kaydetti:

"Biz bir hesap yaptık. Bugüne kadar 15-16 bin tane el ile kispet dikmişim. O zamanlar nüfusumuz azdı. El emeği ile bir pehlivana 2,5-3 günde kispet yağlayıp teslim ediyordum. İsterse 'Giydir' derse de giydiriyordum kendisine. Şu anda benim çıraklarım günde 5 kispet yapıyor. Nasıl yapıyorlar? Teknoloji ilerledi. Benim 3 saatte yaptığım bir işi onlar 9 dakikada yapıyorlar. Tamamen el emeğiyle yapılan kispetleri otomatik makinelerle yapıyorlar."

Şahin, Türkiye'nin hem federasyon hem de diğer kurumların destekleriyle güreşte çok ileri seviyede olduğunu, sporcuların uluslararası turnuvalardan madalyalarla döndüğünü sözlerine ekledi.