Bingöl depreminde sadece taştan yapılar yıkıldı, nedeni çürüyen kereste

Bingöl depreminde sadece taştan yapılar yıkıldı, nedeni çürüyen kereste

DOĞU Anadolu ve Kuzey Anadolu fay hatlarının kesiştiği noktada bulunan ve birinci derece deprem kuşağındaki Bingöl'de meydana gelen 5.7 büyüklüğündeki depremde toprak kullanılarak taştan yapılan ev ve ahırlar yıkılırken, betonarme yapılar ayakta kaldı. Yılın yarısından fazlasını kar altında geçiren yerleşim yerlerinde depremlerden etkilenmemesi için yıllar önce inşa edilen yapılarda kullanılan kerestelerin de zamanla çürüyüp yıkımı kolaylaştırdığı ortaya çıktı.

Doğu Anadolu ve Kuzey Anadolu fay hatlarının kesiştiği noktada bulunan Bingöl, birince derece deprem kuşağında yer alıyor. İsmini geçmişte yaşanan depremler sonrası oluşan göllerden alan Bingöl'de, pazar günü saat 17.24'te 5.7, bir gün sonra ise 5.6 büyüklüklerindeki orta şiddetli iki deprem meydana geldi. Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Malatya, Muş, Şanlıurfa ve Tunceli'de de hissedilen depremde, en fazla hasar Karlıova'nın Kaynarpınar ile Yedisu'ya bağlı Elmalı ve Dinarbey köylerinde yaşandı, birçok ev ve ahır yıkıldı.

KAR ALTINDA KALAN VE ZAMANLA ÇÜRÜYEN KERESTELER YIKIMI KOLAYLAŞTIRDI

Yıkılan ya da ağır hasar gören yapıların tamamının, kirişlerine keresteler konulup, toprak kullanılarak taşlardan inşa edilen ev ve ahırlar olduğu belirlendi. Betonarme evlerin neredeyse hiç zarar görmediği bölgenin kırsal yerleşim yerlerindeki yapıların çoğu, kereste ve toprak kullanılarak taşlarla inşa edilmiş. Projesiz ve sulandırılan toprakla kirişlere keresteler koyularak üst üste yığılan ve üzeri demir sacla kapatılan bölgedeki yapılar, yılın yarısından fazlasını kar altında geçiriyor. Depremlerde taşları tutup, yıkılmayı önlemek için kullanılan kerestelerin, soğuk ve ıslak zemin ile zamanla çürüyüp, deformasyona uğraması sonucu yaşanan depremde yapıların yıkılmasında etkili olduğu belirtildi. Uzmanlar, insanların yaşadıkları yerleri sağlamlaştırmak amacıyla yıllar önce konulan kerestelerin, zamanla çürüdüğünü ve sarsıntılarda yapıların yıkılmasını kolaylaştırdığını ifade etti.

15 YAŞINDAKİ 2 EVDEN BETON OLANI SAPASAĞLAM, TAŞTAN YAPILAR YERLE BİR

Depremde en fazla hasarı gören ve taştan yapıların tamamının yıkıldığı Yedisu ilçesine bağlı Elmalı köyünde 15 yıl önce inşa edilen iki ev dikkat çekti. Aynı zamanda yapılan ve birbirine komşu iki evden betondan yapılanı sapasağlam ayakta durup hasar görmezken, taş ve toprakla inşa edilen ev ise yerle bir oldu. Görenleri hayrete düşüren evler, akıllara 'Deprem değil, bina öldürür' sözünü getirdi.

BİNGÖL'DE SÜREKLİ AKTİF FAY

Tarihsel dönemdeki depremlerin dışında 1966- 1967 yıllarında Karlıova ile Varto arasında 5.8 ile 6.6 arasında değişen 3 yıkıcı deprem, Bingöl'de 22 Mayıs 1971'de 6.4, Karlıova'da 1998 yılında 5.1, Karlıova'da 1 Mayıs 2003'te 6.3 büyüklüklerindeki depremlerin yanı sıra Elazığ Palu'da 8 Mart 2010'da 6.1, Elazığ'ın Sivrice ilçesinde ise 24 Mart'ta 6.5 büyüklüklerinde depremler meydana geldi. Sürekli yıkıcı etki ve ölümlere neden olan depremlerle sarsılan bölgede çoğunluğu hayvancılıkla geçim sağlayan halk, yeni yapıları betondan inşa ediyor.

GÖRÜNTÜ GEÇİLİYOR

Mücahit YOLCU- Burak EMEK- Serkan BİNGÖL/BİNGÖL, (DHA)