İstanbul Suriçi Grubu Derneği İstanbul Toplantıları

TOKİ Başkanı Mehmet Ergün Turan, "Bundan sonra tüm çalışmalarımızda birincil hedef kitlemiz alt ve orta gelir gruplarıdır. Bu gruplara dönük nitelikli sosyal konut üretimi önceliğimizdir. Bu doğrultuda 2014 sonu hedefimiz 40 bin konut üretimi, 2015 yılı hedefimiz ise 50 bin konuttur" dedi.

TOKİ Başkanı Turan, İstanbul Suriçi Grubu Derneğinin "İstanbul Toplantıları" kapsamında Yıldız Parkı Milli Saraylar İşletmesi Vera Salonu'nda düzenlediği etkinlikte yaptığı konuşmada, 1984 yılında 8. Cumhurbaşkanı eski Başbakanlardan Turgut Özal'ın direktifiyle kurulan kurumlarının mevzuat sorunları nedeniyle zaman içinde atıl bir duruma geldiğini, 2002 yılının ise kurumları için adeta bir dönüm noktası olduğunu hatırlattı.

Türkiye'de 58. Hükümet'in işbaşına gelmesiyle, Acil Eylem Planı çerçevesinde "Planlı Kentleşme ve Konut Seferberliği' başlatıldığını ve TOKİ'nin yeni bir vizyona kavuştuğunu kaydeden Turan, "Türkiye'nin tamamında başlanan konut yapımı ile 12 yılda 637 bin konut, 5 bin 474 sosyal donatı tesisi inşaat edildi. Milyonlarca insanımız ev sahibi oldu. Eksikler yok muydu? Elbette var. Getirilen eleştirilerde haklı noktalar da vardır ama dünü, dünün koşullarında değerlendirmemiz gerekiyor" ifadelerini kullandı.

"2015 hedefimiz 50 bin konut"

Türkiye'de kişi başına düşen milli gelirin 2 bin dolardan 10 bin dolar seviyesine ulaştığını ve insanların TOKİ'den beklentilerinin farklılaştığını aktaran Turan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bugün dar gelirli vatandaşlarımız için üretilen konutlarda dahi yaşam alanı, sosyal donatı yok ise, vatandaşımız için 'ev' bütünlüklü bir anlam taşımıyor. Bu nedenle; dünün beklentilerine, dünün imkan ve kabiliyetleriyle çözüm üreten TOKİ konutlarından, 2023 vizyonunu barındıran TOKİ konutlarına geçmek için, gece gündüz, samimi bir çaba ile çalışıyoruz. 62. Hükümetimiz programında yer aldığı üzere, hedefimiz şehirlerimizi 2023'e ve geleceğe hazırlamaktır. Kurumumuz bundan sonra da, kuruluş felsefesine uygun olarak özellikle dar gelirli vatandaşlarımızın konut beklentisini karşılamada bir 'dost eli' anlayışıyla hizmet verecek. Bundan sonra tüm çalışmalarımızda birincil hedef kitlemiz alt ve orta gelir gruplarıdır. Bu gruplara dönük nitelikli sosyal konut üretimi önceliğimizdir. Bu doğrultuda; 2014 sonu hedefimiz 40 bin konut üretimi, ki şu anda 38 bin civarındayız, 2015 yılı hedefimiz ise 50 bin konuttur."

Bir diğer hedeflerinin de Hükümet programında da yer aldığı üzere "dikey mimariden yatay mimariye" geçmek olduğunu aktaran Turan, Mardin, Diyarbakır, Kars, Muş, Malatya, Şanlıurfa, Kocaeli'nde bu bakış açısıyla oluşturulan projelere başlandığını gelecek 3 yıl içinde bunun örneklerinin görüleceğini ifade etti.

"Muhafazakar zenginler ayrı, muhafazakar fakirler ayrı sitelerde yaşıyor"

Türkiye'de 12 yıl önce insanlara mutluluk veren projelerin bugün aynı ihtiyacı karşılamadığını vurgulayan Turan, "Bugün yaşam alanlarımızın bizi yansıtmasını, değerlerimizi, alışkanlıklarımızı, kültür kodlarımızı taşımasını bekliyoruz, böyle mutlu oluyoruz. Bakın ekranlardan örnek vereyim; bugün en çok izlenen diziler bizi biz yapan değerleri yansıtan dönem dizileri. Görüyoruz ki dayanışma kültürünü yaşatma arzusu zaten bu ülkede var. Oturduğumuz semtlerde, 'çevreden yalıtılmış' siteler kurduğumuzda, ilişkiler zayıflıyor, dışımızdaki hayata yabancılaşıyoruz" dedi.

İyi mühendis ve mimarların aynı zamanda iyi birer felsefeci, sosyolog olduklarını dile getiren Turan, şöyle devam etti:

"Toplumumuzun karşı karşıya olduğu, en büyük tehlikelerden biri olarak da paylaşmak istiyorum. Bu ülkenin muhafazakar zenginleri, muhafazakar zengin sitelerinde oturuyor, muhafazakar fakirleri ayrı bir sitede oturuyor. Sosyal demokrat zenginleri, ayrı sitelerde oturuyor, sosyal demokrat alt gelir grubu da ayrı yerde oturuyor. Bu kadar yalıtılmış sitelerde oturunca da toplumsal geleceğimiz bana göre ciddi sorun altında. Ben geçmişte Bakırköy, Şirinevlerde doğum büyüdüm. Aynı mahallede çok farklı düşünceden, çok farklı ekonomik seviyeden insanlarla bir arada yaşadık. Hala o mahallede yaşamaya devam ediyorum. Çocuklarım orada büyüsün istedim. Çünkü o mahallede yaşamanın çocuklarım üzerinde büyük avantajlarını gördüm. Bir devlet birimi olan TOKİ'nin toplumun sosyolojik geleceğini düşünerek de buna göre biraz daha hikmetli davranması gerekir. Altını çizerek söylüyorum etrafı çevrili siteler inşa etmeyeceğiz. Siteler inşa edebiliriz ama bunlar etrafı çevrili olmayacak. Her biri insanların kendi içinde yaşayacağı bir mahalle kültürü oluşturacak siteler oluşturmaya çalışacağız."

Turan, İstanbul Kayaşehir'de yürütülen 2 bin 618 konutluk pilot projenin TOKİ'nin bundan sonra takip edeceği "mahalle kültürü" felsefesinin önemli bir adımı olacağına işaret etti.

Kentsel dönüşüm

Turan, Türkiye'nin deprem kuşağında bulunması nedeniyle 61. Hükümet döneminde Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'un "Kentsel Dönüşüm"ü bir devlet politikası haline dönüştürdüğünü ifade etti.

Türkiye'nin 37 şehirde 106 alanın, Bakanlar Kurulu kararıyla riskli alan ilan edildiğini ve 38 bin binanın "riskli bina" olarak belirlendiğini aktaran Turan, "Önümüzdeki 20 yıl içinde ülke çapında yaklaşık 6,7 milyon konutun yıkılıp ve yeniden inşasına ihtiyaç var. Bu da yıllık yaklaşık 334 bin konuta karşılık geliyor. Bu doğrultuda 2023 yılına kadar kentsel alanlarda yaklaşık 18 milyon konutun 5,3 milyonun dönüştürülmesi gerekecektir" diye konuştu.

Kentsel dönüşümün Türkiye'nin yapması gereken en önemli işlerden biri olduğunu kaydeden Turan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Kentsel dönüşümün önünde bana göre 2 temel sorun var. Birincisi finansman, ikincisi de rant algısı. Bu ölçekte kentsel dönüşümü başarmış bir ülke yok. Biz büyük bir işe soyunduk. Bu büyük iş önemli bir finansman sorunuyla karşı karşıya kalabiliriz. İnşallah ben bunu da aşacağımız kanaatindeyim. Bana göre kentsel dönüşümün önündeki en önemli konu rant algısıdır. Yani vatandaşın ve bütün paydaşların, müteahhit, ev sahibi olan vatandaşlarımız kentsel dönüşümü bir zenginleşme aracı olarak görmeye başladı.

Bir örnek verirsem, 'felaket geliyor' haberi alıyoruz ama masada bulunan bütün paydaşlar, 'acaba nereden bir zenginleşme çıkartabiliriz' algısı içinde. Acilen bundan sıyrılmamız gerekir. Kentsel dönüşüm bir zenginleşme aracı olarak gözükmemeli bu dönüşümü ancak fedakarlık bilinciyle aşabiliriz. 100 metrekare dairesi olan vatandaşımız, kentsel dönüşüm maksadıyla 120 metrekare yeni bir ev alarak çıkma hayali kuruyorsa, bunu da ona sunan devlet birimi veya özel sektör var ise, buna da müsaade ediliyorsa bu Türkiye'nin geleceği açısından sıkıntılı bir süreçtir. Bu işe mutlak surette bütün paydaşların fedakarlıkla yaklaşması gerekiyor. Aksi takdirde bu anlayış kentsel dönüşümün özüne, mantığına aykırı ve sürdürülemez bir duruma gelir."

Binaların kalitesine de önem verdiklerini dile getiren Turan, TOKİ konutlarının kalitesiyle anılır hale getirmeyi hedeflediklerini de sözlerine ekledi.

Eski İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu ise İstanbul'un tarihi ve kültürel değerleriyle uyumlu binalar yapılması gerektiğine işaret etti.

Toplantının sonunda dernek başkanı Nedim Abi, TOKİ Başkanı Mehmet Ergün Turan'a günün anısına bir tablo hediye etti. - İstanbul