İran'da Yeni Dönem Başlıyor

Zeyneb Biçkioğlu - İran'da geçen ay yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminin galibi Hasan Ruhani, 4 Ağustos Pazar günü yapılacak yemin töreniyle görevi resmen selefi Mahmud Ahmedinejad'dan devralacak.

Ruhani'nin İran Meclisi'nde yapılacak yemin töreni için ülkede bir ilk gerçekleştirilerek yabancı ülkelerden de konuklar davet edildi. Cumhurbaşkanı ve dışişleri bakanı düzeyinde olacak yabancı katılım için özellikle komşu ve bölge ülkelerinin ön planda tutulduğu belirtildi. Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, törene davet edilen yaklaşık 40 ülkeden şimdiye kadar 30'unun katılımının kesinleştiğini bildirdi.

İran basınında yer alan haberlere göre, Pakistan, Ermenistan, Afganistan, Tacikistan, Lübnan, Kazakistan, Türkmenistan, Gine Bissau ve Togo törene cumhurbaşkanı düzeyinde katılacak, Katar, Irak ve Suriye de üst düzey yetkililerce temsil edilecek. Törene, Birleşik Arap Emirlikleri, Azerbaycan, Kuzey Kore, Kongo Cumhuriyeti, Venezuela ve Cezayir meclis başkanı, Güney Afrika, Hindistan, Ukrayna ve Malezya ise dışişleri bakanı seviyesinde katılacak.

Rusya'dan Duma Başkanı Sergey Narishkin, Malezya'dan eski başbakan Mahathir Muhammed ve İspanya'dan eski AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana gibi isimler de törene katılacak diğer yabancı konuklar arasında sayılıyor ancak Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Arakcı, henüz bazı yabancı konukların törene katılıp katılmayacaklarının netleşmediğini, misafirlerin nihai listesini en geç yarın kamuoyuna duyuracaklarını söyledi.

Yemin töreninde açış konuşmasını İran Meclis Başkanı Ali Laricani yapacak, Yargı Başkanı'nın söz almasından sonra Hasan Ruhani yeni cumhurbaşkanı olarak İran halkına seslenecek.

Dini lider Ayetullah Ali Hamaney'in çalışma ofisi genel sekreteri Hüccetülislam Muhammedi Golpayegani, Anayasayı Koruyucular Konseyi Sekreteri Ayetullah Cenneti, Uzmanlar Meclisi Başkanı Ayetullah Mehdevi Keni ve Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Başkanı Haşimi Rafsancani de törende hazır bulunacak.

Dış ilişkilerde yeni dönem beklentisi

Hasan Ruhani'nin, ABD ile ilişkiler, İran'ın nükleer faaliyetleri ve Batı ile müzakereler konusunda benimseyeceği politika dünya kamuoyunun en çok merak ettiği konuların başında geliyor.

Reformcu kimliğiyle tanınan Ruhani'nin, "ılımlı politika" sloganıyla katıldığı cumhurbaşkanlığı yarışını kazanmasının ardından, gerek iç gerek dış basında ABD ve Batı ile ilişkilerde yeni bir döneme girileceği yönünde beklenti hakim. Ancak İran'ın devlet otoriteleri her defasında, ülkenin dış politikası, nükleer programı ve ABD ile olası müzakere yetkisinin yalnızca dini lider Ayetullah Hamaney'de olduğunu, hükümetler değişse bile temel siyasetlerde bir değişiklik olmayacağını vurguluyor.

Dünya basınında geçen hafta yer alan İngiltere eski dışişleri bakanlarından Jack Straw'ın Ruhani tarafından yemin törenine davet edildiği haberleri, "İran'dan Batı'ya zeytin dalı" olarak yorumlanmıştı. Bu iddia, ülke içinde büyük tepkilere yol açmış, birçok milletvekili Straw'ın İran'a ziyaretinin kabul edilemez olduğu yönünde fikir beyan etmişti. İkili ilişkilerin İngiltere tarafından tek taraflı kesildiğini öne süren İran makamları, Straw'ın ilişkileri tekrar geliştirmek için işe önce Londra'dan başlamasını önermişti. Ülke içerisinde büyük tepkilere yol açan bu iddia Dışişleri Bakanlığı tarafından yalanlandı.

Yeni cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise basında sık sık yer alan bu tür iddialar hakkında net bir açıklama yapmıyor, genel olarak iç ve dış ilişkilerde yapıcı ve ılımlı bir siyaset izleyeceklerini belirtmekle yetiniyor.

Son olarak New York Times gazetesinde yer alan ve Irak Başbakanı Nuri el-Maliki'ye dayandırılan "İran'ın nükleer faaliyetleri konusunda ABD ile doğrudan müzakere talep ettiği" yönündeki haberi kesin bir dille yalanlayan Dışişleri Sözcüsü Abbas Arakcı, ABD basınına "İran'da yeni hükümetin kuruluş aşamasında gerilim yaratmayı hedefleyen bu tür asılsız haberlerden uzak durmalarını" tavsiye etti. -