BM oylamasında Afrika ülkelerinin kararı, kıtadaki Rus etkisini yeniden gündeme getirdi

Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun (BMGK), Rusya'ya "kayıtsız, şartsız ve hemen" Ukrayna topraklarından çekilmesi çağrısında bulunan karar tasarısında birçok Afrika ülkesi "çekimser" oy, bazı ülkeler de "hayır" oyu kullandı.

BM'de iki gün süren ve birçok konuşmacının katıldığı BM Genel Kurulu Özel Acil Ukrayna Oturumu'nda, 193 üyeli kurulda söz konusu karar, 32 "çekimser" ve 7 "hayır" oyuna karşı 141 oyla kabul edildi.

Rusya'ya "kayıtsız, şartsız ve hemen" Ukrayna topraklarından çekilmesi çağrısında bulunan kararda, Afrika ülkelerinden Mali ve Eritre "hayır" oyu verirken Cezayir, Angola, Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo, Etiyopya, Gabon, Gine, Mozambik, Namibya, Güney Afrika Cumhuriyeti, Togo, Zimbabve, Sudan ve Uganda "çekimser" oy kullanan ülkeler arasında yer aldı.

Afrika ülkeleri, "hayır" oyu kullanan 7 ülkeden 2'sini, çekimser oy kullanan 32 ülkeden ise 15'ini oluşturdu.

Senegal, Burkina Faso, Kamerun, Esvatini ve Gine-Bissau'nun da aralarında bulunduğu Afrika ülkeleri ise oylamaya katılmadı.

"Afrika ülkeleri 'blok oy' şeklinde hareket etmedi"

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Yunus Turhan, AA muhabirine, BM Genel Kurulu oylamasındaki Afrika ülkelerinin kararını değerlendirdi.

Turhan, "Karar, Afrika ülkelerinin 'blok oy' şeklinde hareket etmediğinin, çok önemli küresel meselelerde ortak 'Tek Afrika Politikası' inşa edemediklerinin göstergesidir. Majör konular üzerinde hala ortak bir Afrika politikasının mevcut olmamasını iyi okumak gerekir." dedi.

Oylamada ABD ile Rusya arasındaki güç mücadelesinin çok bariz olduğuna dikkati çeken Turhan, "Burada iki farklı resim var. Büyük resme baktığımızda 54 Afrika ülkesinden sadece 2'si hayır, 15'i ise çekimser kalmıştır. Diğer bir ifadeyle 37 Afrika ülkesinin müspet oy kullandığını görebiliyoruz. Yani Afrika ülkelerinin sadece yüzde 31'i Rusya'nın yanında yer alırken yaklaşık yüzde 69'u ABD ile ortak çizgidedir." ifadelerini kullandı.

Turhan, Batı'nın Afrika'daki ağırlığının açık olduğuna işaret ederek, Rusya'nın son zamanlarda attığı adımlarla önemli ölçüde destek bulduğunu ve Afrika ülkelerinin de 10 yıl öncesine göre daha otonom hareket ettiklerini belirtti.

Turhan, "Karar tasarısında çekimser veya aleyhte oy kullanan Afrika ülkelerini müstakil olarak incelemek gerekir. Nitekim, konjonktürel olarak ABD ile yaşanan krizler bu oyda kendisini göstermiştir. Zira Tigray meselesinde Etiyopya-Eritre işbirliği, ABD'nin ise bölgedeki insan hakları özelinde her iki ülkeye yönelik ağır eleştirileri, BM'deki oylamada kendini göstermiştir." dedi.

Rusya'nın Afrika'daki etkisi

BM Genel Kurulu, 2 Mart 2022'de de Rusya'nın saldırganlığını kınayan bir kararı 141 "evet" oyuyla kabul etmişti.

Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonuna son vermesini ve askerlerini geri çekmesini talep eden karar tasarısında 17 Afrika ülkesi "çekimser" oy kullanırken 8 ülke oylamaya katılmamış, Eritre ise "hayır" oyu vermişti.

Afrika hükümetleriyle özellikle askeri alanda ilişkilerini geliştiren Rusya, ham madde kaynakları ve enerji üretiminin yanı sıra altyapı projelerinde de işbirliğini güçlendiriyor.