İstanbul il sınırından İzmir il sınırına kronometre tuttuk 3 saat 35 dakika ve 479.10 lira

Amacımız İstanbul-İzmir arasında açılan yeni otoyolu deneyip eski yolla süre, fiyat ve konfor karşılaştırması yapmaktı. Fakat nereden başlayıp nerede bitirecektik? Bunun için yolu üçe böldük: İstanbul içi, İstanbul il sınırı ile İzmir il sınırı arası ve İzmir içi...

İstanbul'da başlangıç noktası olarak Taksim'i seçtik. Taksim'den paralı yollardan geçerek Tuzla'daki il sınırına gittik.

İzmir'deki varış noktası içinse Konak Meydanı'nı seçtik. Kemalpaşa'daki il sınırından Saat Kulesi'ne kadar...

Bu ölçümleri kronometreyle yaptık ki yolda röportajlar yapmak, fotoğraf çekmek için durduğumuzda süre şaşmasın. Durduğumuz zaman kronometreyi kapattık, yola çıkınca tekrar açtık. Taksim'den Avrasya Tüneli'ni kullanarak paralı yoldan Çekmeköy'e gittik; ekibin kalan kısmıyla buluştuk. Oradan yine paralı yolu kullanarak Osmangazi Köprüsü üzerinden paralı yeni otoyola girdik.

Dönüşteyse hiçbir paralı yol kullanmadık. Arabalı vapura ya da feribota bile binmedik, İzmit Körfezi'ni dolaştık. İstanbul'da köprüden geçiş dönüşte bedava olduğu için sadece benzin parası harcamış olduk. Yol boyunca bütün hız sınırlarına riayet ettik. Giderken sabit: Yeni otoyolda saatte 120 kilometre. Ama dönerken değişken: Bazen 50 metre arayla 70 ve 90 kilometre hız sınırı tabelası var. Bursa şehir merkezi hariç hemen hemen hiçbir yerde yolculuğumuzu aksatacak bir trafik yoğunluğuyla karşılaşmadık. Bir tek dönüşte Çekmeköy'de kaza vardı, girişte ve çıkışta çok oyalandık. Şoförümüz Mehmet Bey (Cansız) giderken çok rahat ettiğini, yol düzgün olduğu, araç az olduğu için yorulmadığını söyledi. Ama dönüş için "Hem araba hem şoför yıpranıyor. Sık sık trafik ışığı olduğundan dur-kalklar çok" diyor.

İnsanoğlu tuhaf... Lükse, konfora çok çabuk alışıyorsunuz. Gidişte çok rahat yol alınca, dönüşte eski yoldan gelirken "Acaba yeni yola mı sapsak? Kim bilecek, 'eski yoldan döndük' deriz" diye aramızda şakalaştık.

Körfez'in Ulus 29'u: Günaydın dinlenme tesisleri

Yeni otoyol üzerinde 33 dinlenme tesisi var. Bunların hepsini yolu yapan konsorsiyum işletiyor. Şimdilik 13 tanesi hizmette, diğerleri inşaat halinde. Dinlenme tesislerine 'Oksijen' adı veriliyor ve İstanbul'dan itibaren bulundukları kilometreye göre numaralandırılıyor. Bunların hepsi aynı konsorsiyum tarafından işletiliyor. İlki, daha Osmangazi Köprüsü'ne varmadan hemen önce, Dilovası'nda. Üçüncü kilometrede olduğu için ismi O-3. Köprüyle beraber faaliyete girdiği için içlerinde en eskisi ve en büyüğü.

Dinlenme tesisinden ziyade açık bir AVM'yi andırıyor. Otopark, benzin istasyonu, bankamatikler, çocuk oyun alanları gibi sosyal ihtiyaç alanlarının yanında Özdilek, Migros, Toyzz Shop, Penti, Watsons, Mavi Jeans, Armani Jeans, Mustang gibi dükkanlar sıralı. Puma, Nike, The North Face gibi markaların ürünlerini satan Zey Sport Outlet'te şu anda yüzde 35 indirim var. Tezgahtar Elif Hanım 259 liralık Under Armor tişörtün 169 liraya düştüğünü söylüyor. Alışveriş gibi yeme-içme imkanları da çeşitli: Kitchenette, Burger King, Mado, Simit Sarayı, Günaydın... Günaydın buranın Ulus 29'u gibi. Bir sonsuzluk havuzu üzerinden şahane bir köprü manzarası var. İşletmecisi İhsan Bey 2016'nın sekizinci ayında açıldıklarını ve yüzde 80 doluluk oranıyla çalıştıklarını söylüyor. Cızbız köfte 29, yaprak döner 32 lira.

Günaydın'ın Boğaz köprülerini aratmayan bir manzarası var.

PARALI YOLDAN GİDİŞ

655 km, 5 saat 29 dakika, 479.10 lira

İSTANBUL İÇİ  58 km, 1 saat 10 dakika

09.23: Taksim'den hareket

09.33: Avrasya Tüneli

10.06: Çekmeköy, Serkan'ı alma

10.14: Dudullu gişeleri

İSTANBUL İL SINIRI - İZMİR İL SINIRI  555 km, 3 saat 35 dakika

10.33: İstanbul il sınırı

10.45: Dilovası, O-3 dinlenme tesisi

11.43: Osmangazi Köprüsü

10.52: Altınova

12.05: Orhangazi Kavşağı

12.15: Gemlik

12.24: Selçukgazi Tüneli

12.30: Bursa girişi

12.45: Karacabey Sapağı

*13.27: Yeni Susurluk

14.16: Batı Balıkesir

14.40: Savaştepe

14.54: Soma, O-384 dinlenme tesisi

15.20: Akhisar, O-320

15.34: Saruhanlı, ekolojik köprü

16.04: İzmir il sınırı

İZMİR İÇİ 42 km - 44 dakika

16.46: Karacabey - Konak

GEÇİŞ ÜCRETİ: 283.10 lira

Avrasya Tüneli: 23.30 lira

İstanbul Otoyolu: 3.50 lira

Osmangazi Köprüsü: 103.05 lira

Bursa Gişeler: 33.50 lira

İzmir Gişeler: 119.75 lira

YAKIT: 196 lira

(1.6 motor bir araçla)

İstanbul içi: 59 km - 17.40 lira

İstanbul-İzmir: 555 km - 166 lira

İzmir içi: 42 km - 12.60 lira

**Bazen tenhalıktan yol sizin için özel yapılmış hissine kapılıyorsunuz. Kimi bölümlerinde in cin top oynuyor. Yani şimdilik otostop rotanıza eklemeyin.

**Gemlik'te yine denizi göreceksin, üzülme...

GÜZERGAH

Eski yolla yeni otoyol zaman zaman birbirine taş atımı mesafe kadar yaklaşıyor. Bu yakınlaşmalardan biri de Gemlik'te. Dolayısıyla üzülmeyin, Orhan Veli'nin "Gemlik'e doğru denizi göreceksin, şaşırma" dizesi yeni otoyolda da geçerli. Gemlik Körfezi yine bütün güzelliğiyle pat diye karşınıza çıkıyor. Eski ve yeni yolun kısa bir süre kesiştiği Bursa'da trafik yoğunlaşıyor. İki yolun arası, Balıkesir'de de el sallama mesafesine düşüyor.

Ekolojik köprüde hayvan ayak izleri gördük ÇEVRE

Yeni otoyola açılmış çok sayıda dava var ama bunlar çevreyle değil; kamulaştırma bedelleriyle ilgili. Kamulaştırma bedelini az bulan arazi sahiplerinin açtığı, henüz sonuçlanmamış davalar bulunuyor. Hak sahipleri davaların sonuçlarını beklemek zorunda. Davayı kazansalar bile yasa gereği şu anda yol geçen arazilerini çevirmek gibi bir hakları yok. Avukatlara göre, bu davaların sonuçlanması ve hak sahiplerinin paralarını almaları beş seneyi bulabilir.

Çevre açısındansa dikkat kesilmemize rağmen, insanın içini acıtan, 'kıyım' denilebilecek büyüklükte bir tahribatla karşılaşmadık. Yol boyunca çok fazla orman bütünlüğü yoktu. Elbette ağaçlık alanlarda bazı kesimler olmuş. Mesela Manisa'nın girişindeki çam ormanı yeni otoyolla bölünmüştü. Ama yolun iki yanına bir o kadar, belki daha fazla yeşillendirme çalışması yapılmış. Manisa'daki alanda gözümüze bir de ekolojik köprü takıldı. Ekolojik köprü otoyolun böldüğü bölgede hayvanların bir taraftan diğer tarafa geçebilmesi için yapılıyor. Mola verip köprüye çıktık. Köprünün üstüne ekilen çam fidanlarının bir kısmı tutmuş, az bir kısmı da kurumuş. Ara ara zakkumlar dikilmiş. Köprüdeki toprakta başta koyun olmak üzere bazı hayvanların dışkılarını gördük, bazılarının da ayak izleri vardı. Tam olarak hangi tür olduğunu bilemesek de belli ki hayvanlar bu köprüyü kullanıyordu.

İki kişi gidilirse uçak, üç kişi gidilirse otoyol karlı

UÇAKLA KIYASLANINCA NASIL?

FİYAT: Cuma akşam itibariyle, bayramın ikinci günü THY'de 21.35 uçağı 170 lira. Bunlar bayram fiyatları. 10 gün sonrası için de İstanbul'dan İzmir'e ortalama bilet fiyatları 175-250 lira. Yani şu sıralar üç kişilik bir aile İzmir'e uçakla gitmek isterse ortalama 180 liradan 540 lira ödeyecek. İzmir'e otomobille giderlerse tek yön için yeni otoyolda 479 lira ödeyecekler.

ZAMAN: Yeni otoyoldan İzmir'e varış için bizim bulduğumuz süre 5 saat 29 dakika. Uçakla gidilmesi durumunda havalimanına varmak için 45, bir saat önce orada olmak için 60, İzmir uçuşu için 45, İzmir havalimanından şehre varmak için 30 dakika harcamaları gerekecek. Bunların toplamıysa eğer rötar yaşanmazsa yaklaşık 3 saat.

Susurluk'ta mola vermeye alışanlara kötü haber: 13.27'de vardığımız Yeni Susurluk O-179 dinlenme tesisi hala inşaat halinde. 13.40'ta, O-204'te mola veriyoruz. Benzin istasyonu hizmette ama market henüz 'yarı-faal'. Kasiyer Fatih Bey, aslında bayramdan sonra açmayı planladıklarını ama yoğun talep olduğu için satışa geçtiklerini anlatıyor. Çoğu mal henüz raflara bile dizilememiş. İstediğiniz ürünleri mukavva kutuların içinden alıyorsunuz.

ÜCRETSİZ DÖNÜŞ

8 saat 34 dakika, 204.40 lira

İZMİR İÇİ 42 km, 40 dakika

13.26: Konak'tan hareket

İZMİR İL SINIRI - İSTANBUL İL SINIRI: 575 km, 6 saat 19 dakika

14.18: Manisa yol ayrımı

16.29: Susurluk, Yörsan Tesisleri

20.33: Bursa çıkışı

22.09: Gölcük, Çeşme Durağı

23.29: İstanbul il sınırı

İSTANBUL İÇİ 66 km, 1 saat 35 dakika

00.10: Çekmeköy, Serkan'ı bırakma

01.04: Taksim

GEÇİŞ ÜCRETİ: '0' lira

Hiçbir paralı yola girmedik; feribot kullanmayıp İzmit Körfezi'ni dolaştık; dönüşe denk geldiği için İstanbul'da köprü geçiş ücreti de ödemedik.

YAKIT: 204.40 LİRA

İzmir içi: 42 km - 12.60 lira

İzmir-İstanbul: 575 km - 172 lira

İstanbul içi: 66 km - 19.80 lira

Susurluk Köfteci Yusuf'ta kiloyla alınan köfte ve ayranlar.

Tayfun'un Yeri'nde sadece kavun değil, mesir macunu ve benzeri kuvvetlendiriciler de satılıyor.

Yeni yolda bulamayacaklarınız

Eski yolun kendine göre ritüelleri vardı. Yalova'dan pişmaniye alırdınız, Kırkağaç'tan kavun, Manisa'dan mesir macunu... Bunlar, en azından şimdilik, yeni otoyolda yok. Yolun başka güzergahtan geçmesiyle eski önemini yitirecek yerler de var, mesela mola turizminden geçinen Susurluk. Susurluk'tan geçerken esnafla konuştuk. İlçenin meşhur tostçusu Düzdağ'ın sahibi Fatih Düzdağ, "Otoban yüksek gelirli ve vakti az olan insanlar için çok güzel. Biz buradaki işimizi yeni otoyolda yapamayız. Bence halk bunu tercih etmeyecek. Bize 'Gelin burada dükkan açın' diye bir teklif gelmedi. Ama kiraların çok yüksek olduğunu biliyorum." Susurluk'taki meşhur Yasa Dinlenme Tesisleri yeni otoyoldaki Oksijen dinlenme tesisleri için kira sözleşmesi imzaladı. Yörsan ise yapılan teklifi şu ana kadar imzalamadı.

Neden kullanmıyorlar?

Eski yolu kullanan otomobil sürücüsü 35 yaşındaki mühendis Feramuz Berktaş: "Osmangazi Köprüsü'nü kullandık ancak sonrasında eski yoldan geldik. Çünkü pahalı. Tam bilmiyorum ne kadar ama ekomomik olduğu için burayı tercih ettim. İstanbul'dan Didim'e gidiyoruz. Zaten tatile gidiyoruz, acelemiz yok."

İhsan Çilingir: "Yeni köprüden geçmedik, otobanı kullanmadık ama geçmesek de ödüyoruz sonuçta parayı."

TIR şoförü Ünal Sevindi: "İstanbul'dan İzmir'e gidiyorum. Yeni yolu kullanmadım çünkü maliyeti yüksek. Gidiş-geliş 1200 liradan fazla. Aslında yeni yolu kullanmak isterim. Ama ben şoförüm. Şirket fiyatı yüksek diye ne Osmangazi Köprüsü'nü ne de İstanbul-İzmir Otoyolu'nu kullanmaya izin veriyor. Düşünüyorum, kendi aracım olsa da kullanmam. Çünkü çok pahalı. Yakıta da zam geldi. Yavuz Sultan Selim Köprüsü gibi zorunlu geçiş de yapamazlar."

TIR şoförü Durmuş Çoban: "10 yıldır TIR şoförlüğü yapıyorum. Feribotla geçiyoruz Körfez'i. Köprüyü bile kullanmıyoruz. Kilometre kısalıyor ama edilen tasarrufla geçiş masrafı arasındaki fark kıyaslanamayacak kadar büyük. Yani yakıttan tasarruf ederek çıkmaz o para. Şirket de zaten kullanma diyor. İşçi olarak elbette isteriz ama şirket geç demedikten sonra geçemeyiz."

Tuncay Tumri, İzmir'den İstanbul'a gidiyor: "Çok pahalı. Duyduğum kadarıyla 512 lira. Bana vapur daha ucuz geliyor. Tamamen parasal... Geç olsun, ucuz olsun..."