Kanatlı Sektörü Hem Üretimde Hem İhracatta Yüz Güldürdü

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2013 yılında, kanatlı sektörünün hem üretimde hem de ihracatta yüz güldürdüğünü belirterek, "Tavuk yumurtası üretimi 16,5 milyar adete, tavuk eti üretimi 1 milyon 758 bin tona yükseldi. Kümes hayvanları eti ihracatı ise 1 milyar doları aştı" dedi.

Bayraktar, yaptığı açıklamada, 2009 yılında 13 milyar 832 milyon 726 bin olan yumurta üretiminin, 2010 yılında 11 milyar 840 milyon 396 bin adete indiğini, 2011 yılında 12 milyar 954 bin 686 bin adete, 2012 yılında 14 milyar 910 milyon 774 bin adede, 2013 yılında ise yüzde 10,6 artışla 16 milyar 496 milyon 751 bin adete çıktığını belirtti. TZOB Genel Başkanı Bayraktar, tavuk yumurtası üretiminin 2013 yılında çift hanelerde arttığını, 2010 yılında, 2009'a göre yaklaşık 2 milyar adet azalarak 11,8 milyar adede inen üretimin, 2010-2013 döneminde 4,66 milyar adet arttığını vurguladı.

Şemsi Bayraktar, 2013 yılında yumurta üretiminin, 2012 yılın göre 1 milyar 585 milyon 977 bin arttığını bildirdi. Tavuk yumurtasında 2010 yılının Eylül ayında, aylık 1 milyar adet üretim sınırının geçildiğini, 2011 yılı Ocak ayında 1,1 milyarı, 2012 yılı Mart ayında 1,2 milyar, 2012 Ekim ayında 1,3 milyar adedin, 2013 yılının Ekim ayında ise 1,45 milyar adetin aşıldığını vurgulayan Bayraktar, "Kasım ayında 1 milyar 418 milyon 61 bin, Aralık ayında ise 1 milyar 444 milyon adet üretim oldu" dedi.

TAVUK ETİ ÜRETİMİ ARTTI, HİNDİ ETİ ÜRETİMİ DÜŞTÜ

Tavuk etinde 2009 yılında 1 milyon 293 bin, 2012 yılında 1 milyon 723 bin 919 ton olan üretimin, 2013 yılında, 2012 yılına göre yüzde 2 artarak 1 milyon 758 bin 363 tona yükseldiğini bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:

"Aralık ayında Kasım'a göre yüzde 9,9 artarak 133 bin 956 tondan 147 bin 201 tona çıktı. 2012 yılının Aralık ayına göre tavuk eti üretiminde yüzde 0,5'lik düşüş görüldü. Tavuk etinde de 2013 yılında yüzde 2'lik bir artış var. 2009 yılında 1 milyon 293 bin 315 ton, 2010'da 1 milyon 444 bin 59 ton, 2011'de 1 milyon 613 bin 309 ton, 2012 yılında 1 milyon 723 bin 919 ton olan tavuk eti üretimi, 2013 yılında 1 milyon 758 bin 363 tona çıktı. 2009 yılında 30 bin 242 ton, 2010 yılında 31 bin 965 ton, 2011 yılında 36 bin 331 ton olan hindi eti üretimi, 2012 yılında 41 bin 931 tona çıktı. Bu rakam, 2013 yılında yüzde 5,5 düşüşle 39 bin 627 tona indi."

İHRACATTA 1 MİLYAR DOLAR SINIRI GEÇİLDİ

2009 yılında 126,6 milyon dolar olan tavuk yumurtası ihracatının, 2010 yılında 156,2 milyon, 2011 yılında 284,2 milyon, 2012 yılında 350,6 milyon dolara yükseldiğini, ihracatın 2013 yılında yüzde 15,9 artışla 406 milyon 354 bin 62 dolara yükseldiği bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti:

"Kümes hayvanları etleri, sakatatları ve benzeri ürün ihracatının 2009 yılında 150,8 milyon dolarken, 2010 yılında 203,3 milyon dolara, 2011 yılında 385,4 milyon dolara, 2012 yılında 527,3 milyon dolara çıktı. İhracat, 2013 yılında, 2012 yılına göre yüzde 15,3 artarak 608 milyon 66 bin 271 dolara yükseldi.

Tavuk yumurtası ve tavuk eti hem üretimde hem ihracatta yüz akı durumunda. 2012 yılında 877 milyon 944 bin 741 dolar olan ihracat, 2013 yılında 1 milyar doları aşarak 1 milyar 14 milyon 420 bin 333 dolara çıktı. 2009-2013 döneminde tavuk yumurtası ihracatı 3,2 katına, kümes hayvanları etleri, sakatatları ve benzeri ürünler ihracatının ise 4 katına yükseldi. Bu bile sektörün potansiyelini göstermeye yeter de artar bile."

Türkiye, birçok sorunla baş etmek zorunda kalmasına rağmen, sürekli gelişen bir kanatlı sektörü olduğunu belirten TZOB Genel Başkanı Bayraktar, sorunları ve çözüm önerilerini ise şöyle sıraladı:

"Yemde dışa bağımlı olunması ve yükselen yem fiyatları maliyetleri etkilemekte, üreticileri sıkıntıya sokmakta, üretimin sürdürülebilirliğini ve karlılığını engellemektedir. Dolayısıyla üreticiyi yemde dışa bağımlılıktan kurtaracak, ucuza yem teminini sağlayacak destekler hayata geçirilmelidir.

Özellikle yumurta sektöründe üretime göre tüketimin yetersiz kalması ve fiyat istikrarsızlıkları nedeniyle üretim kapasitesinin tamamının kullanılamaması, başka bir değişle üretim planlaması yapılamaması çoğu zaman sıkıntı yaratmaktadır. Bu nedenle üretim kapasite artışlarının yumurta tüketimi ve ihracat miktarlarına paralel bir seyir izlemesine, arz fazlası oluşmaması için üretim planlaması yapılmasına, yurt dışı damızlık girişlerinin de bu planlamaya paralel hale getirilmesine ihtiyaç vardır.

Sektörde örgütlenme hızla gelişmektedir. Örgütlerin üreticilerin üretimden son aşamaya kadarki tüm süreçte üyelerine etkin hizmet vermesi için iç ve dış kaynaklarla desteklenmesi ve güçlendirilmelerine ihtiyaç vardır. Bu gelişim, üretici ve tüketici arasındaki fiyat farkının azalmasına, aynı tüketicilerin daha uygun fiyatla kanatlı ürünleri tüketmesine neden olacaktır. Bu sayede kişi başı tüketim rakamlarında da artışlar meydana gelebilecektir.

Sektör, her zaman hastalıkların tehdidi altındadır. Yakın zamanda en çok baş ağrıtan hastalık kuş gribi olmuştur. Fakat bilindiği üzere Türkiye kuş gribiyle mücadelede önemli bir başarı göstermiştir. Ülkemiz için bu hastalığın her zaman risk oluşturduğu düşünülerek, mücadelenin taviz verilmeden sürdürülmesi gerekmektedir.

Dış pazarlardaki rekabette güçlü olabilmek, hem mevcut pazarları korumak hem de yeni pazarlar elde etmek için verilen ihracat destekleri artırılmalıdır."

2012 yılında ilk 20 ülkenin, 43,9 milyar ABD Doları değerinde 52,9 milyon ton yumurta ürettiğini bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:

"Üretimde Çin 24,5 milyon tonluk üretimle açık farkla birinci sırada. ABD, 5,4 milyon tonla ikinci, Hindistan 3,6 milyon tonla üçüncü, Japonya 2,5 milyon tonla dördüncü, Rusya 2,33 milyon tonla beşinci, Meksika 2,32 milyon tonla altıncı, Brezilya 2,08 milyon tonla yedinci, Ukrayna 1,09 milyon tonla sekizinci, Endonezya 1,06 milyon tonla dokuzuncu, Türkiye 931 bin 923 tonla onuncu sırayı aldı.

Çin 20,32 milyar dolarlık üretim değeriyle ilk sırayı alırken, Çin'i 4,51 milyar dolarla ABD, 2,99 milyar dolarla Hindistan, 2,08 milyar dolarla Japonya, 1,94 milyar dolarla Rusya, 1,92 milyar dolarla Meksika, 1,73 milyar dolarla Brezilya, 892 bin dolarla Ukrayna, 879 bin dolarla Endonezya, 772 milyon 926 bin dolarla Türkiye izledi. Türkiye, yumurta üretimde olduğu gibi üretim değerinde de 10'uncu oldu."

Seçilmiş ülkelerde yumurta tüketimine bakıldığında yıllık kişi başı tüketimin 134 adet ile 329 adet arasında değiştiği görüldüğünü vurgulayan Bayraktar, "Seçilmiş ülkeler arasında yıllık olarak kişi başına en fazla yumurta tüketen ülke 329 adet ile Japonya. Kişi başına yumurta tüketimi, Ukrayna'da 305, Çin'de 296, Rusya'da 260, ABD'de 247, Arjantin 242, İspanya'da 233, Fransa'da 222, Almanya'da 212 iken Türkiye'de 180 adette kalıyor. Kanatlı sektöründe önemli ülkelerden Brezilya'da 134 adette kalıyor" dedi.

Yine 2012 yılında ilk 20 ülkenin 99 milyar 23 milyon 209 bin ABD Doları değerinde 69 milyon 518 bin 902 ton tavuk eti ürettiği bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti:

"Tavuk eti üretiminde ABD 17,04 milyon tonla birinci olurken, Çin 12,67 milyon tonla ikinci, Brezilya 11,59 milyon tonla üçüncü sırayı aldı. Bu ülkeleri Rusya 3,28, Meksika 2,79, Hindistan 2,22, İran 1,96, Endonezya 1,75 milyon tonla izledi. Türkiye, 2012 yılında, 1 milyon 723 bin 904 ton tavuk eti üretimiyle dokuzuncu olurken, Arjantin 1,66 milyon tonla onuncu sırayı aldı.

Üretim değerinde ABD, 24,27 milyar dolarla birinci, Çin 18,04 milyar dolarla ikinci, Brezilya 16,51 milyar dolarla üçüncü oldu. Dördüncülüğü Rusya 4,67 milyar dolarla, beşinciliği Meksika 3,97 milyar dolarla, altıncılığı Hindistan 3,16 milyar dolarla, yedinciliği İran 2,79 milyar dolarla, sekizinciliği Endonezya 2 milyar 495 milyon dolarla aldı. Türkiye 2 milyar 455 milyon 541 bin dolarla dokuzuncu, Arjantin 2 milyar 370 milyon dolarla onuncu oldu."

KİŞİ BAŞINA TAVUK ETİ ÜRETİMİ ABD'DE 43,2, TÜRKİYE'DE 19,3 KİLOGRAM

Bayraktar, seçilmiş ülkeler içinde kişi başına yıllık tavuk eti tüketiminin ABD'de 43,2, Brezilya'da 42,7 kilogramı bulduğunu, bu ülkeleri 36,9 kilogramla Hong Kong, 36,7 kilogramla Arjantin, 35,4 kilogramla Avusturya, 33,2 kilogramla Güney Afrika Cumhuriyeti'nin izlediğini, Japonya'da 16,2, Çin'de 10,1 kilograma kadar indiğini belirtti. Şemsi Bayraktar, Türkiye'de kişi başına yıllık tavuk eti tüketiminin 19,3 kilogramda kaldığını bildirerek, "kişi başına tavuk eti ve yumurta tüketimine bakıldığında, Türkiye'de, yumurtada tüketim en az yüzde 20-30, tavuk etinde ise yüzde 50'lerin üzerinde artırılabilir. Sektörün dış piyasa bir yana iç piyasada da çok daha fazla büyüme potansiyeli olduğu rakamlardan anlaşılmaktadır" dedi. - ANKARA