Hatay'da deprem sonrası zeytinlik alanda mezar kazıldı, ağaçlar söküldü

ESRA TOKAT

6 Şubat depremlerinde büyük yıkıma uğrayan Hatay'da, yeni mezar yerlerine ihtiyaç duyulması sebebiyle depremin ilk günlerinde haber verilmeden Yılmaz ailesinin Samandağ'daki kiralık arazisine 1000 civarında mezar kazıldı ve yüzlerce zeytin ağacı söküldü. Yılmaz ailesi konuyu mahkemeye taşıdı. Hatay Büyükşehir Belediyesi, sorumluluğun İçişleri Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve AFAD'ta olduğunu savunurken; Samandağ Kaymakamlığı da "Biz yapmadık" dedi.

6 Şubat 2023'te Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremlerde büyük bir yıkıma uğrayan Hatay'da binlerce insanın hayatını kaybetmesi nedeniyle yeni mezar yerlerine ihtiyaç duyuldu.

1000 CİVARINDA MEZAR KAZILDI, YÜZLERCE ZEYTİN AĞACI SÖKÜLDÜ

Depremin ilk haftasında Yılmaz ailesinin kiracı olarak kullandığı zeytinlik arazisine de aileye bilgilendirme yapılamadan resmi görevlilerce 1000 civarında boş mezar kazıldı. Mezar kazılması esnasında araziye 1972 yılında dikilen ve ortalama 50 yaşında olan yüzlerce verimli zeytin ağacı söküldü.

MEZARLAR KULLANILMADI

Ancak zeytin ağaçlarının hangi kurumun talimatıyla söküldüğü ise öğrenilemedi. Bu sürede kazılan mezarların birkaçı dışında neredeyse tamamı boş kaldı ve kimse defnedilmedi. Depremin üzerinden geçen 1 yılı aşkın zaman geçmesine rağmen Yılmaz ailesi hala zeytin ağaçlarının kim tarafından kesildiğini bilmiyor.

YILMAZ AİLESİ KAYMAKAMLIĞA VE BELEDİYEYE BAŞVURDU

Yüsra Yılmaz ve ailesinin avukatı tarafından Hatay Büyükşehir Belediyesi, Samandağ Kaymakamlığı Milli Emlak Şefliği ve Samandağ Belediye Başkanlığı'na yapılan başvuruda, "3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun Uyarınca zeytinlik sahalarının daraltılamayacağının açıkça düzenlendiği, 1593 sayılı Kanun uyarınca mezarlıklar dışına defin işleminin yasak olduğu da dikkate alındığında idarenin hukuksuz eylem veya işlemi nedeniyle müvekkilin uğradığı zararın giderilmesi gerektiği açıktır" denilerek şu taleplerde bulunuldu:

"1. Müvekkillerin kiracısı bulunduğu hazineye ait tarım arazilerinin mülkiyetinin Samandağ Belediyesi'ne devredilip devredilmediği,

2. Müvekkillere ait arazilerin mezarlık yapılması konusunda bir parselasyon planına dahil olmadığı bilindiği halde neden mezarlık vasfında bulunmayan bu alanda mezar açıldığı ve defin gerçekleştirildiği,

3. Kiralanan arazilerde depremin ilk haftasında yapılan mezar kazma işleminin hangi resmi kurumun talimatıyla yapıldığı konularında idarenizden bilgi ve belge talebimiz bulunmaktadır."

SAMANDAĞ BELEDİYESİ 'SÖKÜMÜ BİZ YAPMADIK, VALİLİK VE KAYMAKAMLIK YAPTI' DEDİ

Hatay Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı İhsan Çakar'ın başvuruya verdiği yanıtta, zeytinlik alanının sökümünün taraflarınca gerçekleştirilmediği ve bölgeden sorumlu Koordinasyon Valisi ve Samandağ Kaymakamı tarafından yapıldığı belirtilerek şöyle dendi:

"Mülkiyeti hazineye ait İlimiz Samandağ İlçesi Vakıflı Curet Bağdasar mevkii 907 parsel nolu taşınmaz Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nün 22.12.2022 tarih ve 5324553 sayılı yazısı ile mezarlık olarak kullanılmak üzere tarafımıza ön tahsisi yapılmıştır.

06.02.2022 tarihinde Kahramanmaraş merkezli olarak meydana gelen depremler sonrasında olağanüstü hal döneminde bölgeden sorumlu Koordinasyon Valisi ve Samandag Kaymakamı tarafından bahse konu taşınmazda bulunan ağaçların söküm işlemleri yaptırılmış olup, 2000 mezarlık alanı hazır hale getirilmiştir.

Müvekkillerinize ait kira sözleşmesinin tarafı Samandağ Kaymakamlığı Milli Emlak Şefliği olmakla birlikte, ağaç sökümleri de tarafımızca yapılmamıştır."

"MEZARLIKLARA İLİŞKİN İŞLEMLER BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ YETKİSİNDE"

Samandağ Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü ise mezarlıklara ilişkin iş ve işlemlerin Hatay Büyükşehir Belediyesi'nin yetki ve sorumluluğunda olduğunu belirtti.

KAYMAKAMLIK DA SÖZLEŞMEYİ FESHETTİ VE 'BİZ YAPMADIK' DEDİ

Samandağ Kaymakamlığı Milli Emlak Şefliği tarafından verilen yanıtta ise kira sözleşmesinin feshedildiği belirtilerek zeytinlik alana herhangi bir müdahalede bulunulmadığı kaydedildi. Söz konusu yanıtta, "Sözleşmeler Kaymakamlığımızın, 7426317 ve 7426274 sayılı Olurları ile fesh edilmiştir Parsel üzerinde idaremizce herhangi bir müdahale (zeytin sökme - mezar açma vb.) yapılmamıştır" ifadeleri kullanıldı.

DAVA AÇILDI, HATAY BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SORUMLU OLARAK BAKANLIKLARI VE AFAD'I GÖSTERDİ

Yapılan başvurulardan sonuç alınamaması ve zararın giderilmemesi üzerine Yılmaz ailesi, Hatay 3. İdare Mahkemesi'ne dava açtı. Hatay Büyükşehir Belediyesi, mahkemeye gönderdiği yazıda "Dava dilekçesinde yazılı olduğu üzere deprem ve nihayetinde sonuçlarından yetkili Bakanlık ve bağlı kuruluşları ile birlikte sair kurumlar sorumlu olacaktır. Nitekim AFAD, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığının herhangi bir deprem öncesi ve sonrası bakımından gerekli iş ve işlemleri yapmaya ilişkin görev ve sorumlulukları bulunmaktadır" denildi.

"DAVANIN REDDİ" TALEBİ

Belediye, "Bir başka husus 6 Şubat depremleri çok yüksek derecede kuvvete ve yıkım şiddetine sahip olması ile Deprem Yönetmeliklerinde belirlenen öngörülerin/ tahminlerin de önüne geçmiştir. Bu durum da İdareye bir kusuru yükletilemeyeceğini ortaya koymaktadır. Davaya konu nitelendirmenin bu husus da göz önüne alınarak yapılması ve davanın reddine karar verilmesi gerekmektedir" talebinde bulundu.

KAYMAKAMLIK: "ARAZİ HAZİNEYE AİT"

Samandağ Kaymakamlığı Milli Emlak Şefliği ise Hatay 3. İdare Mahkemesi'ne gönderdiği yazıda, söz konusu arazinin Hazine'ye ait oluğunu bildirerek "Söz konusu davada idarenin hasım olarak gösterilmesinde isabet bulunmamaktadır" görüşünü bildirdi ve davanın esastan reddedilmesini istedi. Kaymakamlık ayrıca söz konusu taşınmazın 44 bin metrekarelik kısmının mezarlık olarak kullanılmak üzere Hatay Büyükşehir Belediyesi tarafından tahsisinin talep edildiğini ve Bakanlığın 22 Aralık 2022 tarihli 5324553 sayısı ile tahsis işlemini gerçekleştirdiği bilgisini verdi. Öte yandan Kaymakamlık yaptıkları fesih işlemlerinin ise usule uygun olarak yapıldığını iddia etti.