YÖK, YKS yerleştirme sonuçları raporunu açıkladı: (2)

Yükseköğretim Kurulunca (YÖK) hazırlanan Yükseköğretim Kurumları Sınavı (2020-YKS) Yerleştirme Sonuçları Raporu'na göre, üniversitelerin tıp programlarındaki 16 bin 818 kontenjanın 16 bin 771'ine, hukuk programlarında 16 bin 580 kontenjanın 15 bin 71'ine, mimarlık programlarının 8 bin 132 kontenjanının 6 bin 412'sine öğrenci yerleştirildi.

YÖK'ün raporunda, taban bas¸arı sıralaması s¸artı aranan bazı programlarla ilgili bilgilere yer verildi. Buna göre, tıp programlarında geçen yıl toplam 15 bin 398 kontenjanın 15 bin 309'u doldu, dolmayan kontenjanların KKTC üniversitelerinde olduğu görüldü. 2020'de ise 16 bin 818 kontenjanın 16 bin 771'ine yerleştirme yapıldı.

Hukuk programında 2019 yılında toplam 16 bin 340 kontenjanın 15 bin 721'i dolmuş, 619'u boş kalmıştı. Bu boş kontenjanlar, vakıf ve KKTC üniversitelerindeydi. Bu yıl ise 16 bin 580 olan kontenjanın 15 bin 71'ine yerleştirme yapıldı. Dolmayan 1509 kontenjanın 1051'i vakıf, 380'i KKTC, 78'i ise devlet üniversitelerinde bulunuyor.

Raporda, bu duruma ilişkin, şu ifadelere yer verildi:

"Bu sonuç bu sene hukuk programlarında başarı sıralaması şartının 190 binden 125 bine çekilmesinden kaynaklanmaktadır. Sistemin, kendi içine yedirilen başarı sıralaması şartı ile kontenjanları artık kendisinin ayarlamaya başladığının göstergesidir. Yargı Reformu çerçevesinde başta Adalet Bakanlığımız olmak üzere Barolar Birliği, hukuk fakülteleri ve konunun ilgili bütün taraflarınca başarı sıralaması şartının daha yukarı çekilmesi yönünde görüş ifade edilmiş ve Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından da Yükseköğretim Kurulundan bu yönde bir düzenleme yapması talep edilmişti. Kamuoyunun da desteklediği başarı sıralaması şartındaki iyileştirme, kalite açısından girdi esaslı olumlu sonuçlar üretecektir."

Mimarlık programında 2019'daki 8 bin 783 kontenjanın 6 bin 561'i doldu, dolmayan 2 bin 222 kontenjan, sırasıyla vakıf, KKTC ve devlet üniversitelerindeydi. 2020 yılında 8 bin 132 kontenjanın 6 bin 412'si doldu ve dolmayan kontenjanlar 2 bin 222'den 1720'ye geriledi. Boş kontenjanların, 827'si vakıf, 537'si devlet, 307'si KKTC üniversitelerinde yer aldı.

Öğretmenlik programlarında ise 2019'da toplam 42 bin 838 kontenjanın 2 bin 177'si boş kalırken, 2020'de 43 bin 501 kontenjanın 42 bin 592'si doldu ve 909'una yerleştirme yapılamadı.

Mühendislik bölümlerine meslek icra sınavı

Raporda, 2019'da başarı sıralaması şartı dolayısıyla mühendislik programlarında 16 bin 930 boş kontenjan kaldığı ve böylece mühendislik eğitimi için yeterli temel bilgisi bulunmayan öğrencilerin buraya girmesinin mümkün olmadığı, 2020'de ise mühendislik programlarında belirlenen kontenjanın 11 bin 904'ünün boş kaldığı belirtilerek, şu değerlendirme yapıldı:

"Geçen seneki durum üzerine, mühendislik programlarıyla ilgili yapılan analiz ve planlama sonucu bu sene boş kontenjanlarda ciddi oranda düşüş gerçekleşmiştir. Bu iyileşmenin önümüzdeki yıl daha güçlü şekilde gerçekleşmesi için çalışma ve düzenlemeler devam edecektir. Bu iyileşmenin bir plan çerçevesinde ve tedrici olarak gerçekleşmesinde yarar görülmektedir. Mu¨hendislik programlarında 40 soru u¨zerinden bazı testlerde yüzde 10 ham bas¸arı go¨steremeyen o¨gˆrencilerin mu¨hendislik faku¨ltesine yerles¸mesi ihtimali du¨s¸u¨nu¨ldu¨gˆu¨nde bas¸arı sıralama s¸artının ne denli o¨nemli ve anlamlı bir is¸levi oldugˆu da ortaya c¸ıkmaktadır."

Bas¸arı sıralaması s¸artının önemli ancak sadece bir girdi du¨zenlemesi olduğu ve bunun bas¸kaca du¨zenlemelerle de desteklenmesinin gerektiğine işaret edilen raporda, bu yıl yeni nesil mu¨hendislik programlarına da sistemde yer verilmeye bas¸lanması, laboratuvarların degˆerlendirilmesi, mu¨hendislik egˆitimi ic¸in asgari s¸artların gu¨ncellenmesi gibi bazı düzenlemelerin devamının gelmesi ve bu programlara ilis¸kin o¨gˆrenci go¨ru¨s¸leri ve memnuniyet du¨zeyinin de YO¨K'u¨n o¨ncelikli konuları arasında olduğu bildirildi.

Raporda, bu programlara ilişkin, "Mu¨hendislik programlarındaki bu durumu, yapılacak giris¸im ve du¨zenlemeler ile klasik mu¨hendisliklerin do¨nu¨s¸u¨mu¨/evrimi ve yeni nesil mu¨hendislikler ic¸in bir fırsat olarak degˆerlendirmek de mu¨mku¨ndu¨r. Bununla birlikte yetkin/yüksek mühendislik için meslek icra sınavının yapılmasının bu programların eğitim ve öğretim düzeyine ve kalitesine büyük katkı sağlayacağı düşünülmektedir." ifadelerine yer verildi.

Diğer başarı sıralaması şartı veren bölümler

Bu sene başarı sıralaması şartı uygulanmaya başlayan diş hekimliği programında 7 bin 913 toplam kontenjanın 267'si boş kaldı. Dolmayan 267 kontenjanın 17'si vakıf, 95'i KKTC üniversitelerinde yer aldı.

İk kez başarı sıralaması şartı uygulanmaya başlanılan eczacılıkta ise 3 bin 972 toplam kontenjanın 3 bin 925'i doldu. Boş kalan 47 kontenjanın KKTC üniversitelerinde olduğu görüldü.

YÖK'ün raporunda, başarı sıralaması şartına ilişkin şunlar kaydedildi:

"Yu¨kseko¨gˆretimde kaliteyi o¨nceleyen Yeni YO¨K'u¨n katılımcı bir su¨rec¸ sonucunda sisteme kazandırdığı değerlerden birisi olan bas¸arı sıralaması s¸artı, amacına uygun is¸lemektedir. Toplumun bu¨tu¨n kesimlerince kabul go¨ren YÖK'ün bu uygulamasının bas¸arılı bir s¸ekilde is¸lediğinin göstergesi, bu uygulamanın daha da genis¸letilmesinin Bakanlıklar, u¨niversiteler, meslek o¨rgu¨tleri ve diğer paydaşlar tarafından istenmesinden ve bu hususun Kalkınma Planı'na girmiş olmasından da anlaşılmaktadır."

Açık öğretim programları

Örgu¨n o¨gˆretimdeki doluluk oranlarına ilişkin olumlu ve parlak tablonun ac¸ık o¨gˆretim ic¸in de gec¸erli olduğu vurgulanan raporda, 2018'de ac¸ık o¨gˆretim programlarında doluluk oranının yüzde 73,83, 2019'da yüzde 85,41, bu yıl ise yüzde 91,42 olarak gerc¸ekles¸tiği belirtildi.

Bu yu¨kselis¸te ac¸ıko¨gˆretim programlarına ilis¸kin uygulanan rasyonel planlamanın yanı sıra bu programlara ilis¸kin YO¨K'u¨n kalite odaklı kararlarının etkisinin büyük olduğu anlatılan raporda, şu değerlendirmelerde bulunuldu:

"Ac¸ık o¨gˆretim programlarına giris¸ kos¸ullarının aynı isimli o¨rgu¨n programlardakine benzer hale getirilmesi ve kontenjan sınırlaması şartının konulması, ac¸ık o¨gˆretim programlarının ölc¸me degˆerlendirme sistemine yo¨nelik YO¨K tarafından alınan birtakım iyiles¸tirici kararlar, yu¨kseko¨gˆretim sistemimizde o¨zellikle kalite odaklı uyguladıgˆımız politikalarla uyumlu bir tablo olus¸turmus¸tur. O¨nu¨mu¨zdeki yıllarda bu olumlu yu¨kselis¸in devam etmesi beklenmektedir. Bu anlamlı iyiles¸me, 4 sene o¨nce belirlenen plana uygun olarak su¨rmektedir."

Temel bilimler programlarına yerles¸me sayılar

Rapora göre, biyoloji programındaki 2 bin 79 kontenjana 2 bin 78 o¨gˆrenci yerleşti ve doluluk yüzde 99,3'ten yüzde 99,95'e yükseldi.

Fizik programındaki1405 kontenjana 1404 o¨gˆrenci yerleşti ve doluluk yüzde 95,77'den yüzde 99,93'e ulaştı.

Kimya programındaki 2 bin 254 kontenjana 2 bin 254 o¨gˆrenci yerleşti ve doluluk yüzde 99,68'den yüzde 100'ü buldu.

Matematik programındaki 5 bin 298 kontenjana 5 bin 298 o¨gˆrenci yerleşti ve doluluk yüzde 99,70'den yüzde 100'e çıktı.

Bu kapsamda, 2019'da temel bilimler programlarına toplam 10 bin 329 o¨gˆrenci yerles¸irken, 2020'de sayı 11 bin 34 oldu. Programların dördünde de doluluk çok yüksek olmakla birlikte özellikle kimya ve matematik programlarındaki doluluk oranı, en fazla talep gören tıp programıyla yarışır duruma geldi.

Temel bilimlerdeki doluluk oranlarına ilişkin YÖK raporunda, "U¨lkemizin bilgi temelli gelis¸iminin zeminini olus¸turan temel bilim programlarına o¨gˆrencilerimizin ilgi go¨stermesi u¨lkemizin iktisadi kalkınmasına o¨nemli katkılar sunacaktır. Bu programlara ilis¸kin YO¨K'u¨n bas¸arı bursu uygulaması, bilim du¨nyası ic¸in bir ilk olan YO¨K-TEBI·P (Temel Bilimlerde U¨stu¨n Bas¸arı Sınıfı) gibi projeler bu programların tercih edilme oranlarını artırmıs¸tır. Bu Yeni YO¨K'u¨n u¨stu¨n degˆer atfettigˆi bu programlara yönelik gösterdiği hassas yaklas¸ımının bir sonucudur. Bu hassasiyet devam edecektir." ifadelerine yer verildi.

Felsefe programları

YÖK Destek bursları kapsamında burs verilen programlar arasına bu yıl felsefe programı da dahil edilmişti.

Felsefe programında 2019'da yerleşen sayısı 2 bin 248, boş kontenjan ise 501 iken, bu yıl yerleşen sayısı 2 bin 594, boş kontenjan ise 28 oldu. Bu kapsamda, 2019 doluluk oranı yüzde 81,69 iken, bu yıl yüzde 98,93 olarak gerçekleşti.

YÖK raporunda bu duruma ilişkin, "Geçen yıla göre düşen kontenjanlara rağmen yerleşen aday sayılarının artması ve boş kontenjanların ciddi oranda azalması YÖK'ün başlattığı girişimin felsefe alanında bir farkındalığın oluştuğunu da göstermektedir. Sadece bilgiye sahip insanlar değil dünya ve hayatı yorumlayabilme kabiliyetine sahip insan gücünün yetiştirilmesi bakımından bu sonuç sevindiricidir. Yükseköğretim Kurulunun bu alanda alacağı tedbir ve vereceği destekler ilerleyen yıllarda da devam edecektir." açıklaması yapıldı.

YÖK Destek Bursları kapsamında desteklenen programlar arasında yer alan su ürünleri mühendisliği programına ise 2019'daki 347 olan kontenjana 201 aday yerleşti. 2020 yılı için ise toplam kontenjan 363, yerleşen aday sayısı 358, boş kontenjan sayısı ise 5 oldu. Artan kontenjana rağmen yerleşen aday sayılarında da artış yaşandığına ve doluluk oranının yüzde 100'e yaklaştığına işaret edilen raporda, "Yükseköğretim Kurulu ülkemizin öncelikli ve stratejik alanları olarak gördüğü ziraat ve su ürünlerine destek vermeye ve farkındalık oluşturmaya devam edecektir." ifadesi kullanıldı.

YKS'ye ilişkin değerlendirme

Raporda, YKS'ye ilişkin şu değerlendirmeler yer aldı:

"Küresel salgın döneminde yükseköğretim sistemleri çok güçlü ülkeler de dahil hemen her sistem çalkantı yaşarken ülkemizde sorunsuz olarak gerçekleştirilen 2020 YKS'nin verilerinin, istikrar içinde bir süreç ile gelişme ve iyileşmeyi göstermesi, YÖK'ün isabetli kararlarına, yükseköğretim sistemimizin sağlamlığına ve üniversitelerimize duyulan güvenin önemli bir göstergesidir. Bu sene olağanüstü şartlarda sınava giren öğrencilerimiz üzerindeki gerginliği azaltmaya yönelik olarak sınav süresini uzatmamızın sonuçlarının olumlu olduğunu düşünmekteyiz. Ayrıca AYT ile puan havuzlarını genişletmiştir. Bu her iki düzenleme sistemsel bir değişiklik olmayıp sadece bu sene sınava giren öğrenciler için geçerlidir."

Türkiye'de kimi zaman basına aksettiği şekilde üniversiteye giris¸ sisteminin sıklıkla degˆis¸mediğine işaret edilen raporda, "10 yıl sonunda, tekrar edilegelen ve doğruymuşçasına sunulan yanlıs¸ın aksine, bir defa degˆis¸mis¸tir. Üç yıl önceki bu degˆis¸iklik de tekamu¨l yolunda olmus¸tur. Diğer bir ifadeyle 13 yıllık bir zaman zarfında bir defa sistem değişikliği olmuştur. Sınav sisteminin sık sık değiştiği şeklindeki gerçek dışı ifadelerin kimi sahiplerinin eğitim öğretim adına konuşması ve bir kısmının da akademik unvanlarının bulunması ayrıca düşündürücüdür." ifadeleri kullanıldı.

Raporda, bu sene üçüncü defa uygulanan YKS sisteminin, YO¨K'u¨n kamuoyu o¨nu¨nde o¨gˆrencilere ve ilgili tu¨m paydas¸lara yo¨nelik verdigˆi taahhu¨tlerine uygun şekilde, salgın döneminin en sıcak anlarında öğrenci lehine baraj puanında iyileştirme ve sınavda süreyi uzatma gibi sistemsel olmayan detaydaki iki farklı uygulama hariç, herhangi degˆis¸iklik bulunmaksızın gerc¸ekles¸tiği ifade edildi.

Raporda, ayrıca şu değerlendirmeler yapıldı:

"Sosyal adalet ve fırsat es¸itligˆini sagˆlayan, bas¸arıyı o¨nceleyen, so¨zel ve sayısal okuryazarlıgˆı sorgulayan, ezberciligˆi degˆil muhakeme ve analiz kabiliyetini o¨ne c¸ıkaran Yu¨kseko¨gˆretim Kurumları Sınavı'nın kurgusundaki sagˆlamlık popu¨lizmden uzak rasyonel planlamayla olumlu sonuc¸ u¨retmeye devam etmektedir. Dolululuk oranları devlet üniversiteleri, vakıf u¨niversiteleri, KKTC'deki u¨niversitelerde, ayrıca lisans, o¨n lisans, o¨rgu¨n ve ac¸ık o¨gˆretim programlarında, yani bu¨tu¨n bas¸lıklarda ve kategorilerde o¨nemli kabul edilecek bir düzeyde artmıs¸tır. Sonuc¸lar kamuoyu o¨nu¨nde beyan ettigˆimiz hedeflere tam olarak uygunluk göstermektedir. YÖK'ün başarısının veya performansının sadece bir sınavla ölçülemeyeceği ve sınav sonuçlarının bu konunun en önemli kriteri olamayacağı açık olmakla birlikte bunun zaman zaman böyle sunulması dolayısıyla, YÖK olarak yaptığımız planlamaların başarılı sonuçlar ürettiğini büyük bir memnuniyetle ifade etmek isteriz."

Bu başarılı sonucun arkasında veriye dayalı bilimsel zeminde sürdürülen büyük gayret ve uzun soluklu çalışma kadar tecrübe birikiminin, liyakat ve ehliyet anlayışının da payının bulunduğu belirtilen raporda, "Yükseköğretimde tecrübenin hiçbir alternatifinin olamayacağı ve karar mekanizmalarında muhakkak yararlanılması icap ettiği bu vesileyle bir defa daha görülmüştür. Bu dönemde üniversitelerin boş kalacağı, başta vakıf üniversitelerinde olmak üzere çok büyük sayıda boş kontenjan oluşacağı yönündeki tahminlerin YÖK'ün tecrübe ve veriye dayalı planlamaları karşısında gerçekleşmediği ortadır." ifadelerine yer verildi.

Yeni YÖK'ün yükseköğretim sistemini bilimsel bir zeminde tecrübeye dayalı olarak tedrici şekilde yeniden yapılandırdığı bildirilen raporda, şunlar kaydedildi:

"Sistemin pek çok alanındaki iyileştirmeler 5 yıl önce dediğimiz gibi, sistemin bütününde artık hissedilir bir değişimi de beraberinde getirmektedir. YÖK artık başlatmış olduğu yetki devirleri süreci ile günlük rutin işlerden ziyade üst düzey planlama ve projelere, yükseköğretim politikalarına yönelmekte, enerjisini bu istikamette harcamaktadır. Bu olumlu tablodan cesaret alarak Yükseköğretim Kurulu olarak önümüzdeki günlerde kalite ve liyakat odaklı önemli yeni adımlar atmayı planlamaktayız."

(Bitti)