Türkiye'de kar yağmıyor: Birçok kayak merkezi açılamıyor, kış sporcuları yarışamıyor - Son Dakika
Türkiye, son yılların en sıcak ve kurak kış mevsiminin yaşıyor. Ülkenin birçok bölgesine henüz kış gelmedi, uzun süredir yağmur ve kar yağışı olmuyor, barajlarda su doluluk oranları sinyal veriyor ve kuraklık riski yeniden değerlendiriliyor. Bunun yanı sıra kar yağışına bağlı olan kış turizm merkezleri henüz sezonlarını başlatamıyor, kış sporcuları ise bazen yarışamıyor.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün (MGM) iklim verilerine baktığımızda Aralık 2022’de hava sıcaklığının ülkenin her ilinde, uzun yıl değerleri ile karşılaştırıldığında ortalamanın üstünde olduğunu görüyoruz.
Yağmur yağışında da benzer şekilde, yedi il haricinde ülke genelinde ortalamanın altında değerler kaydediliyor.
MGM verilerine göre, 1970’ten bu yana yıllık ortalama kar örtülü gün sayısı grafiğinde düzenli düşüş görüyoruz.
Aralık 2022’de yalnızca 16 ilde, ve ortalamaların çok altında kar yağışı olduğu tespit ediliyor.
Uzmanlar iklimdeki bu değişimi iki farklı etkene bağlıyor. Birincisi, Türkiye’nin yanı sıra dünyanın her yerini etkileyen küresel ısınma ve iklim krizi, ikincisi ise La Nina hava olayı.
La Nina, El Nino-Güney Salınımı sistemi adı verilen bir iklim olgusunun parçası.
El Nino ve La Nina olmak üzere iki karşıt hava durumu barındırıyor.
Her ikisi de dünyadaki hava modellerini önemli ölçüde değiştiriyor.
Son birkaç yıldır dünya, sıcaklıkları genel anlamda düşüren ve Kanada ve Avustralya'ya şiddetli yağışlar getiren La Nina dönemlerinden geçiyor.
La Nina sırasında güçlü rüzgarlar Pasifik Okyanusu’nda sıcak yüzey suyunu, Güney Amerika'dan uzağa, Endonezya'ya doğru götürüyor ve bunun yerini daha soğuk, derinlerden yüzeye çıkan su alıyor.
Bu durum da dünyanın çeşitli bölgelerinde önemli hava durumu değişikliklerini beraberinde getiriyor.
Bazı bilim insanları, La Nina gibi hava olaylarının iklim kriziyle şiddetlendiğine inanıyor.
Daha önce BBC Türkçe’ye konuşan İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Deniz Demirhan’a göre La Nina olduğu dönemlerde Türkiye’de yağışlar azalıyor ve kurak bir döneme giriliyor.
Türkiye’de birçok ülkeden turist çeken kış sporları turizm merkezleri, hava sıcaklıklarının yüksek seyretmesi ve kar yağışındaki düşüş eğiliminden ciddi şekilde etkileniyor.
Çok sayıda kayak merkezi normalde Aralık ayında başlayıp Mart’a kadar devam eden sezonlarını açabilmek için hâlâ kar yağmasını bekliyor.
Bazı merkezler yapay kar kullanarak işlemeye çalışsa da bunun hem su kullanım oranı hem de enerji maliyeti çok yüksek.
Ayrıca, suyu çok küçük zerrecikler haline dönüştürüp daha sonra soğuk hava üfleyerek bu zerreciklerin donmasıyla çalışan yapay kar makineleri, birçok noktada hava sıcaklığı 0 santigrat derecenin altına düşmediği için kullanılamıyor.
MGM verilerine bakıldığında Ağrı ve Erzurum gibi kar yağışının normal şartlarda yoğun olduğu bölgelerde 2022 Aralık ayında kar kalınlığının maksimum 1 santimetreye ulaştığı kaydediliyor.
Türkiye’de en çok kar yağışı alan Hakkari ve Bitlis’te kar kalınlığının en fazla 2 santimetreye ulaştığı tespit ediliyor.
Bursa, Kocaeli ve Bolu gibi, kayak merkezlerinin bölge turizmi için önemli olduğu bazı diğer illerde ise hiç yağış kaydedilmediği aktarılıyor.
BBC Türkçe’nin görüştüğü kayak merkezlerinin hepsi mevsim dışı hava durumundan olumsuz etkilendiğini belirtiyor ve ilk defa bu kadar zorlu bir kış yaşadıklarını söylüyor.
Kartalkaya Kayak Merkezi’nden Kenan Alagöz, Ocak ayında normal şartlarda yüzde 95 doluluk oranı için hazırlık yapılmasına rağmen şu anda yüzde 35-40 kapasiteyle çalıştıklarını aktarıyor.
Alagöz, “Normalde 16 Aralık’ta açılıyoruz ama bu tarihi önce 23’üne çektik, sonra da 29’una. İlk başta kayaksız açılışı yaptık, sonra da acemi pist olarak üç tane pisti açabildik ama bizim için bu çok zor bir süreç” diyor.
Yapay kar kullanımı için gerekli olan -4 ila -6 santigrat derece hava sıcaklığını yakalayamadıklarını paylaşan Alagöz, “İklimsel olarak değişim yaşıyoruz, dünyada bunu görüyoruz. İleride buna göre planlama yapılması gerekecek” ifadelerini kullanıyor.
Kartepe Kayak Merkezi ise sezonu normal şartlarda en geç Kasım ayında açtıklarını ancak bu yıl henüz kar yağışı olmadığı için açılışı yapamadıklarını aktarıyor ve ilk defa böyle bir şey yaşandığını belirtiyor.
Uludağ Kayak Merkezi de henüz sezonu başlatamayanlar arasında.
BBC Türkçe’nin görüştüğü kayak merkezleri arasında sezonu en faal şekilde geçiren Erciyes Kayak Merkezi.
Türkiye’nin en gelişmiş yapay kar üretme sistemlerinden birine sahip olan Erciyes tesisi, ufak bir gecikmeyle açılarak yüzde 50 kapasitede faaliyet gösterdiğini paylaşıyor.
Kayseri Erciyes A.S. Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Murat Cahid Cıngı, “Ciddi bir kuraklık yaşanıyor. Erciyes’in toplamda 41 pisti var. Bugüne kadar en az 36-37 pistimizi açmamız lazımdı ama sadece 17 pistimiz hizmet veriyor. Üst noktalardaki pistlerimizi açamadık. Hem rüzgar faktörü var hem de kar üretmeye bazı yerlerde imkanımız yok” diyor ve devam ediyor:
“Bunun bize hem personel, hem enerji hem de iş yükü manasında ciddi maliyeti oldu. Son 1,5 aylık dönemde toplamda 502 bin metre küp kar ürettik. Normal şartlarda yapay karı sadece Aralık ayında, sezon açılışında kullanıyorduk ama şu anda bütün gece, sabaha kadar bir sürü insan kar üretimi için çalışıyor.”
Kış iklimindeki değişimden etkilenenler arasında kış sporu yapan sporcular da bulunuyor.
BBC Türkçe’ye konuşan dağ kayakçısı ve Uluslararası Dağ Kayağı Federasyonu (ISMF) Yönetim Kurulu Üyesi Vehbi Aytekin Sanalan, Doğu Anadolu dağlarında 2700 metrenin altında kayılabilecek herhangi bir nokta olmadığını ve dağ kayağının özellikle çok etkilendiğini paylaşıyor.
Geçtiğimiz haftasonu Rize’de yapılan Gençler ve Büyükler Dağ Kayağı Türkiye Şampiyonası’nda kar örtüsünü değerlendiren Sanalan, “Geçen yıl yaklaşık 126 santimetre olan kar bu 54 santimetreye düşmüş durumda” diyor ve sözlerine devam ediyor:
“Kayak tesislerinin hemen hemen hepsinde kar eksikliği yapay karla tamamlanmaya çalışılıyor. Ama yapay kar üretmek için suya ihtiyacınız var ve kurak geçen bir mevsimde yeterince yağmur yağmadığı için su rezervleri de tam dolu değil, o yüzden sürdürülebilir bir yöntem değil. Bu dağ kayağı sporu için çok ciddi bir darbe oldu.”
Hava koşullarının bu şekilde devam etmesi durumunda yarışmaların etkileneceğini söyleyen Sanalan, sporcuların antrenman yapmak için dağlarda daha yükseklere tırmanmak zorunda kaldıklarını, geçen yıl 1700 metrede kayabiliyorken bu yıl 2700 metreye çıkmak zorunda olduklarını aktarıyor.
ISMF’in Birleşmiş Milletler İklim Eylemi İçin Spor hareketine katılmak için başvuru yaptığını paylaşan Sanalan, küresel ısınmayı önlemek için bir spor birliği oluşturmak için gayret ettiklerini anlatıyor.
Sanalan, “Küresel ısınmaya nasıl bir önlem getirebileceğimize dair değerlendirme yapacağız.
İklim değişikliği bu şekilde devam ederse spor alanında en zararlı çıkacak olan kış sporları. Maliyetler yükselecek, uygulama yapılamayacak, biz bunu da önlemeye çalışıyoruz” diyor.
Son Dakika › Spor › Türkiye'de kar yağmıyor: Birçok kayak merkezi açılamıyor, kış sporcuları yarışamıyor - Son Dakika
Masaüstü bildirimlerimize izin vererek en son haberleri, analizleri ve derinlemesine içerikleri hemen öğrenin.
Sizin düşünceleriniz neler ?