Kadın ve Teknoloji Paneli - Bakan Kaya (3)

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya, eğitimin hızla değişen bilgi, teknoloji, üretim yöntemleri ile iş hayatındaki gelişmelere uyumlu olmasını, hedeflerinde ön sıralara koymaları gerektiğini belirterek, "Bu nedenle Bakanlık olarak, 'Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı' belgemizde, 'bilgi ve iletişim sektöründe 20 bin kadınının yetiştirilmesi', 'Kadın girişimciliğinin geliştirilmesi, özellikle bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanılmasını yaygınlaştırarak, kadınların ekonomik konumlarının güçlenmesinin sağlanması'na öncelikli politika alanı olarak yer verdik." dedi.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Google Türkiye tarafından, Çırağan Sarayı'nda düzenlenen Kadın ve Teknoloji Paneli'nde konuşan Kaya, bilgi ve iletişim teknolojilerinin, hayatın her alanında insanlığa büyük kolaylıklar sağladığını ve bilgiye erişimin artık parmakların ucunda olduğunu söyledi.

Kaya, eğitimden sağlığa, iş hayatından sosyal ilişkilere kadar pek çok konuda teknolojinin sunduğu araçlardan faydalanıldığını, hükümetleri döneminde bu alanda çok önemli mesafeler kaydedildiğini vurgulayarak, Türk milletinin, bilim ve teknolojide öncülük etmiş nice değerler yetiştirmiş bir medeniyetin mensupları olduğunu dile getirdi.

Bu toplumun medeniyet değerlerinde iyi ve faydalı olanı almak, kullanmak ve geliştirmek olduğunun altını çizen Kaya, "Medeniyetimizden aldığımız bu ilhamla çıktığımız bu yolda, önemli başarılara imza attık, atıyoruz. Günümüz dünyasında, ekonomik büyüme ve sürdürülebilir kalkınma, tüm ülkeler için önemli bir hedeftir. Bu hedefe, toplumların yarısını oluşturan kadınların katkısını almadan ulaşmak mümkün değildir. Bu nedenle, kadınlarımızın, toplum hayatının her alanında hak ettikleri yeri almalarını sağlamak durumundayız. Türkiye olarak, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde, son 15 yılda bu yönde reform niteliğinde adımlar attık. Bunun için anayasal ve yasal düzenlemeler yaptık. Temel politikalarımızı, kadının toplumsal statüsünün güçlendirilmesi, kadın-erkek fırsat eşitliğinin sağlanması, kadına yönelik şiddet ve istismarın ortadan kaldırılması hedeflerini esas alarak belirledik." diye konuştu.

Bakanlık olarak, çalışmalarını "güçlü kadın, güçlü aile, güçlü toplum ve güçlü Türkiye" ilkesini esas alarak sürdürdüklerini aktaran Kaya, bu politikalarında kadının aile kurumu içindeki vazgeçilmez rolünü de dikkate aldıklarını kaydetti.

-"Bilgi kadını daha güçlü kılacaktır"

Kaya, bu çerçevedeki çabalarıyla kadınların başta eğitim ve istihdam olmak üzere, toplumsal hayatın her alanında etkin ve güçlü bir biçimde yer almalarında önemli mesafeler kat ettiklerine vurgu yaparak, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bilgi, güçtür. Bilgi, kadını daha güçlü kılacaktır ve bu nedenle kızlarımızın öğrenim hayatında eksiksiz yer almaları son derece önemlidir. Memnuniyetle ifade etmeliyim ki Türkiye olarak son 15 yılda, özellikle kız çocuklarının okullaşma oranında önemli bir başarıya imza attık. Ülkemizde kız çocukları için ortaöğretimde net okullaşma oranı 2002 öğretim yılında yüzde 45 iken, bu oran 2016 öğretim yılında yüzde 83'e yükselmiştir. Yükseköğrenimde kız öğrencilerin oranında da benzer biçimde çarpıcı bir artış söz konusudur. 2002 öğretim yılında yükseköğrenimdeki kız öğrencilerin oranı yüzde 13,5 iken, 2016-2017 döneminde yüzde 44,4'e yükselmiştir. Ayrıca günümüzde, yüksek lisans programına devam eden öğrencilerin yüzde 40,1'i doktora programlarına devam edenlerin ise yüzde 41,4'ü kız öğrencilerdir. Bu gelişmeler, kadının güçlendirilmesi bakımından son derece önemli. İstatistiklere baktığımızda, bilgi ve iletişim teknolojileri alanında eğitim gören kız öğrencilerin oranının, toplam içinde yaklaşık yüzde 23 düzeyinde olduğunu görüyoruz. Bakanlık olarak bu oranı yeterli görmüyor, kızlarımızın bu alanlarda eğitim almalarını teşvik etmek üzere projeler geliştiriyoruz. Bu kapsamda Bakanlığımız, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve özel sektör işbirliğinde, 'Türkiye'nin Mühendis Kızları Projesi'ni hayata geçirdik. Bu proje ile mühendis olmak isteyen lise ve üniversite eğitimine devam eden kız öğrencilerin her alanda desteklenerek, mesleklerinde örnek olmalarını amaçladık."

"Yükseköğrenim gören insan kaynağını güçlendirmeliyiz"

Bakan Kaya, bakanlık olarak, bilgi ve iletişim teknolojilerinin sunduğu imkanların, toplumun her kesimine ulaştırabilmesi için ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliğinin önemli olduğunu düşündüklerini belirterek, çalışmalarını da bu yönde sürdürdüklerini kaydetti.

Türkiye'de kadınlar ve erkekler arasında bilgisayar kullanımı ve internete erişim fırsatlarında son 10 yılda önemli artışlar olduğunu aktaran Kaya, konuşmasına şöyle devam etti:

"TÜİK tarafından uygulanan 'Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması'na göre, ülkemizde bilgisayar kullanan 16-74 yaş arası kadın oranı 2004'de 16,2 iken bu oran, 2017'de yüzde 48'e çıkmıştır. Aynı yıllar ve yaş grubu için erkeklerde ise yüzde 31,1'den yüzde 65,7'ye yükselmiştir. Benzer bir durum, internet kullanımında da gözlemlenmektedir. 2004'te kadınlarda yüzde 12,1 olan internet kullanım oranı, 2017'de yaklaşık yüzde 60'a, erkeklerde yüzde 25,7'den yüzde 75,1'e yükselmiştir. Bu istatistikler toplumda bilgi ve iletişim teknolojilerinin bireylere ulaştırılmasında önemli oranda iyileşmeler olduğunu gösteriyor. Kadınlar açısından bu gelişmeyi yeterli bulmuyor, kadınların teknolojiye erişim oranlarının daha da arttırılması gerektiğine inanıyoruz."

Kaya, Türkiye'de bilgi teknolojileri ve inovasyon merkezli yeni dönem küresel ekonomide hak ettiği yeri alabilmesi için, başta "bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik" alanlarında olmak üzere, yükseköğrenim gören insan kaynağını güçlendirmek durumunda olduklarını dile getirdi.

Dijital dönüşüm ve sanayii 4,0 sürecinin giderek ön plana çıktığına dikkati çeken Kaya, şöyle konuştu:

"Bir araştırmaya göre 2023'te istihdamın en az yüzde 10'unun, az önce belirttiğim alanlarla ilgili olacağı ancak bu konuda ivme kazandırılmazsa bu ihtiyacın yaklaşık yüzde 31'inin karşılanamayacağı öngörülmektedir. Türkiye'nin bu ihtiyacı düşünüldüğünde, mesleki ve teknik eğitimin geliştirilmesine yönelik oluşturulacak stratejiler ve politikalar büyük önem kazanmaktadır. Bu amaçla eğitimin hızla değişen bilgi, teknoloji, üretim yöntemleri ile iş hayatındaki gelişmelere uyumlu olmasını, hedeflerimizde ön sıralara koymalıyız. Bu nedenle Bakanlık olarak 'Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı' belgemizde, 'bilgi ve iletişim sektöründe 20 bin kadının yetiştirilmesi' ve 'Kadın girişimciliğinin geliştirilmesi, özellikle bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanılmasını yaygınlaştırarak, kadınların ekonomik konumlarının güçlenmesinin sağlanması'na öncelikli politika alanı olarak yer verdik. Bu hedeflere ulaşmada çalışmalarımıza vereceğiniz katkı ve desteklerin önemli olduğunu düşünüyorum."

-"Dijital ekonomi önemli bir alan yaratıyor"

Bakan Kaya, işgücü piyasasına bakıldığında hükümetlerinin aldığı bir dizi düzenlemenin de önemli katkılarıyla istihdam alanında olumlu gelişmeler yaşandığını belirtti.

Verilere bakıldığında 2005'te yüzde 20,7 olan kadın istihdamı oranının, 2017 Eylül ayı itibariyle yüzde 29,4 olduğunu vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Kadının iş gücüne katılma oranı ise 2005'te yüzde 23,3 iken günümüzde bu oran yüzde 34,5'e yükselmiştir. Kadın girişimcilerimizin oranı 2017 yılı Eylül ayı rakamlarına göre yüzde 14,6'ya yükselmiştir. İş gücüne katılım oranı için, 2023 hedefimiz ise yüzde 41'dir. Kadın istihdamında yaşanan bu ilerlemeler elbette ki bizim için yeterli değildir. Bu alanda atılacak daha pek çok adım olduğunun farkındayız. İş gücü piyasasındaki bu olumlu tabloyu daha da iyileştirmek için, kadınların günümüz istihdam koşullarına uygun ve rekabet gücü geliştirmeye yönelik her türlü adımı desteklediğimi belirtmek isterim.

Küreselleşme ile küçülen dünyada, ürünlerin ve hizmetlerin pazarlanması için dijital ekonomi önemli bir alan yaratıyor. Dijital teknolojileri kullanarak bilgi üretmek ve mevcut bilgileri etkili ve eleştirel bir biçimde değerlendirmek anlamına gelen 'dijital okuryazarlık', özellikle kadınların iktisadi faaliyet alanını genişletmek açısından büyük önem taşıyor. Bu itibarla, Bakanlık olarak yürütmekte olduğumuz 'Aile Eğitim Programı' kapsamına dijital okuryazarlık bölümü de ekledik. Ayrıca, kadınların dijital okuryazarlığını arttırmaya yönelik gerekli tedbirlere de eylem planlarımızda yer vermiş durumdayız. Dolayısıyla kadınların dijital okuryazarlığını desteklemeye yönelik faaliyetler, önümüzdeki 5 yıllık dönemde, bakanlığımızın ilgili kurumlarla işbirliği içinde çalışma yürüteceği alanlardan biri olacaktır. "

"Kadın girişimciliğinin geliştirilmesine öncelik veriyoruz"

Bakan Kaya, kadın girişimciliğinin geliştirilmesi, özellikle bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanılmasını yaygınlaştırarak, kadınların ekonomik konumlarının güçlenmesinin sağlanmasına, bakanlık olarak öncelik verdiklerini dile getirerek, teknolojinin bu ölçüde kullanımının, ekonomik ve sosyal hayatın her alanına yayılarak üretim, tüketim, satış, pazarlama ve müşteri ilişkilerinde köklü değişikliklere yol açtığını söyledi.

Özellikle elektronik ticaretin ekonomideki payının giderek arttığını ifade eden Kaya, "Bu itibarla, bakanlık olarak, Türkiye Bilişim Derneği ve Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği ile ortaklaşa yürütülen ve Ankara Kalkınma Ajansı tarafından finanse edilen, 'Bilişimle Girişimci Kadın Projesi'ne teknik destek sağladık. Proje ile çeşitli nedenlerle iş hayatından uzaklaşmış olan meslek sahibi kadınların sahip oldukları meslek bilgilerini katma değere dönüştürmek için, bilişim teknolojilerini kullanarak, eğitilmesi ve desteklenmesi hedeflenmiştir. Söz konusu proje kapsamında, meslek sahibi kadınların bu bilgi birikimlerini sermayeye dönüştürebilmeleri için e-ticarete ilişkin gerekli eğitimler verilmiş ve e-ticaret yapabilecekleri bir internet sitesi oluşturulması sağlanmıştır." şeklinde konuştu.

Kaya, kadının her alanda güçlenmesi ve hak ettiği değeri alması noktasındaki vizyonlarını, içinde yer aldıkları uluslararası platformlara da taşıdıklarını aktararak, 2015'teki G20 Türkiye Dönem Başkanlığında, ekonomik büyüme hedefinin, kadının statüsünün yükseltilmesine duyarlı ve kapsayıcı şekilde desteklenmesine odaklı bir açılım grubu olan, Kadın 20'nin kuruluşuna öncülük ettiklerini belirtti.

"Müslüman kadınların dünyaya söyleyecek sözleri var"

İslam İşbirliği Teşkilatı Dönem Başkanlığı döneminde gerçekleştirilen 6. Bakanlar Konferansı'nda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın önerisi ile "İstişari Kadın Konseyi" kurulması kararı alındığını dile getiren Kaya, Müslüman kadınların yüksek rollerinin, İslam ülkeleri ve tüm dünya çapında anlatılması hedefiyle kurulmuş olan konseyin, öncelikle kadınların gelişimi ve güçlendirilmesine ilişkin konularda politikalar oluşturma misyonu üstlendiğini kaydetti.

Kaya, uluslararası platformlardaki çalışmalarını, etkin ve kararlı bir biçimde sürdürdüklerinin altını çizerek, sözlerini şöyle tamamladı:

"Bu çalışmalarımızda, ülkemizde kadının güçlendirilmesi alanında kaydettiğimiz gelişmelerin bize ayrı bir ivme kazandırdığını özellikle belirtmek isterim. Kadının iş hayatındaki yeri ne kadar önemliyse dünya siyasetine yön verecek noktalarda karar mekanizmalarında yer alması da bir o kadar önemlidir. İslam İşbirliği Teşkilatı Kadın İstişari Konseyi çalışmaları çerçevesinde, geçtiğimiz Kasım ayında İslam coğrafyasında bir ilk olan, ' Ally For Future' genç kadınlar liderlik programını düzenledik. 45 ülkeden 55 genç kadın lider adayını ülkemizde ağırladık. Seçkin isimlerin katılımlarıyla, ekonomiden diplomasiye, kariyer planlamasından sosyoloji, tarih, sanat ve edebiyata kadar, oldukça geniş bir yelpazede pek çok konu, bu programda ele alındı. Kadın İstişari Konseyi'nin dünyadaki Müslüman kadınlar için yeni bir umut ve önemli bir platform olduğunu düşünüyorum. Müslüman kadınların dünyaya söyleyecek sözleri, yapacak işleri var. Bu anlamda Ally For Future programını çok değerli buluyorum. Genç lider adaylarımız, yeni kardeşlikler inşa ederken, kariyerleri için önemli tecrübeler edindi."