Gdo'lu Üretim Alanları 100 Katına Çıktı

MERVE ÖZLEM ÇAKIR/ AYŞENUR SAĞLAM - Dünyada, Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO) içeren ürün üretilen alan 1996'da 1,7 milyon hektar iken, 2012 sonu itibarıyla bu rakam 100 katına çıkarak 170 milyon hektara yükseldi.

AA muhabirinin Tarımsal Biyoteknoloji Uygulamaları İçin Uluslararası Hizmetler Enstitüsünün (ISAAA) verilerinden yaptığı derlemeye göre, "en hızlı adapte olunan ürün teknolojisi" unvanını alan GDO'lu ürünler ilk kez 1996'da ticarileştirildi ve yeni bir pazar olmasına karşın önemli büyüme kaydetti.

GDO'lu ürünlerin yetiştirildiği alanlar 1996 yılında 1,7 milyon hektar iken, 16 yıl içerisinde 100 katına çıkarak 170.3 milyon hektara yükseldi. 1996 yılında 4 ülke GDO'lu ürün üretimi yaparken, bu sayı geçen yılın sonu itibarıyla 28 oldu. Bu ülkelerin 20'sini gelişmekte olan, 8'ini ise gelişmiş ülkeler oluşturdu.

Söz konusu dönemler arasında 28 ülkede milyonlarca çiftçi, yaklaşık 1,5 milyar hektar alanda GDO'lu ürün üretimi yaptı. Bu alan, Amerika ve Çin'in sahip olduğu toprakların toplamının yüzde 50 fazlasına denk geliyor. Ayrıca dünya nüfusunun yüzde 60'ını oluşturan yaklaşık 4 milyar insan bu 28 ülkede yaşıyor.

ABD en çok GDO üretimi gerçekleştiren ülke

Geçen yıl ilk kez gelişmekte olan ülkeler (yüzde 52), gelişmiş ülkelere kıyasla (yüzde 48) daha fazla GDO'lu üretim yaptı. Önceki seneye göre, gelişmekte olan ülkelerdeki üretim alanları yüzde 11 oranında (8,7 milyon hektar) artış kaydederken, gelişmiş ülkelerde ise yalnızca yüzde 3 (1,6 milyon hektar) artış oldu.

ABD, 69,5 milyon hektarlık alanla en çok GDO'lu üretim gerçekleştiren ülke olurken, bunu, 36,6 milyon hektarla Brezilya, 23,9 milyon hektar ile Arjantin, 11,6 milyon hektar ile Kanada ve 10,8 milyon hektar ile Hindistan takip etti. GDO'lu üretim yapan ülkeler arasına geçen yıl Sudan ve Küba da katıldı. Sudan, Afrika ülkeleri arasında Güney Afrika, Burkina Faso ve Mısır'dan sonra ticarileştirilmiş GDO'lu pamuk üreten dördüncü ülke oldu. Küba'daki çiftçiler ise ilk kez 3 bin hektarlık alanda GDO'lu mısır üretti.

Buna karşılık Almanya ve İsveç geçen yıl GDO'lu patates üretimini, Polonya da GDO'lu mısır üretimini durdurdu.

2012 yılında 5 Avrupa ülkesi bir önceki yıla göre yüzde 13'lük artışla 129 bin 71 hektarlık alanda GDO'lu mısır üretti. İspanya iise 116 bin 307 hektarlık üretim ile başı çekti.

GDO'lu üretim yapan çiftçi sayısı 17,3 milyona çıktı

Geçen yıl GDO'lu üretim yapan çiftçi sayısı önceki yıla göre 600 bin artarak 17,3 milyona ulaştı. Bu çiftçilerin yüzde 90'ından fazlasını gelişmekte olan ülkelerdeki düşük gelirli çiftçiler oluşturdu. Örneğin Çin'de 7,2 milyon çiftçi ve Hindistan'da 7,2 milyon çiftçi yaklaşık 15 milyon hektar alanda GDO'lu pamuk üretimi gerçekleştirdi.

- Türkiye'de GDO üretimi yasak

Türkiye'de Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2010 yılında GDO konusunda "Biyogüvenlik Kanunu"nu çıkardı. Yasa, genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar ve ürünleri ile ilgili araştırma, geliştirme, işleme, piyasaya sürme, izleme, kullanma, ithalat, ihracat, nakil, taşıma, saklama, paketleme, etiketleme, depolama ve benzeri faaliyetlere dair hükümleri düzenliyor.

Bu yasaya göre, GDO üretimine Türkiye'de izin verilmiyor. Türkiye'de bu konuda yetkili Biyogüvenlik Kurulunca, GDO'lu gıda maddesi ithalatı yasaklanırken, 19 gen türünde yem amaçlı mısır ve soya ithalatı yapılabiliyor.

GDO üretimi yapan ülkeler, üretim alanları ve ürünleri şöyle:

Ülkeler Alan (milyon hektar)                   Ürün ABD 69,5 mısır, soya fasulyesi, pamuk, kanola, şeker pancarı, alfalfa (yonca), papaya, kabak Brezilya 36,6 soya fasulyesi, mısır, pamuk Arjantin 23,9 soya fasulyesi, mısır, pamuk Kanada 11,6 mısır, soya fasulyesi, kanola, şeker pancarı Hindistan 10,8 pamuk Çin 4 pamuk, papaya, domates, tatlı biber Paraguay 3,4 soya fasulyesi, mısır, pamuk Güney Afrika 2,9 soya fasulyesi, mısır, pamuk Pakistan 2,8 pamuk Uruguay 1,4 soya fasulyesi, mısır Bolivya 1 soya fasulyesi Filipinler 0,8 mısır Avustralya 0,7 pamuk, kanola Burkina Faso 0,3 pamuk Myanmar 0,3 pamuk Meksika 0,2 pamuk, soya fasulyesi İspanya 0,1 mısır Şili mısır, soya Kolombiya pamuk Honduras mısır Sudan pamuk Portekiz mısır Çek Cumhuuriyeti mısır Küba mısır Mısır mısır Kosta Rika pamuk, soya fasulyesi Romanya mısır Slovakya mısır - Ankara