Dha Yurt Bülteni-5

1)AFRİN ŞEHİDİ AKTAĞ GİRESUN'DA

TÜRK Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) Suriye'nin Afrin bölgesinde yürüttüğü Zeytin Dalı Harekatı'nda şehit olan 29 yaşındaki Tankçı Uzman Çavuş Ufuk Aktağ'ın naaşı memleketi Giresun'a getirildi. Afrin'de yürütülen 'Zeytin Dalı Harekatı'nda PKK/PYD'li teröristlerce bölgedeki görevli tanka düzenlenen saldırıda şehit olan evli ve bir çocuk babası Tankçı Uzman Çavuş Ufuk Aktağ'ın cenazesi Gaziantep'teki törenin ardından askeri uçakla Ordu-Giresun Havaalanına getirildi. Havalimanındaki karşılama törenine şehidin yakınları, Giresun Valisi Harun Sarıfakıoğulları, Ordu Valisi Seddar Yavuz, AK Parti Giresun Milletvekilleri Sabri Öztürk ve Cemal Öztürk, Ordu Büyükşehir Belediye Başkanı Enver Yılmaz, Jandarma Bölge Komutanı Tuğgeneral Hakan Saraç, ilçe belediye başkanları ve çok sayıda vatandaş katıldı.Şehidin Türk bayrağına sarılı naaşı, meslektaşlarının omuzlarında taşınarak cenaze nakil aracına konuluşu sırasında şehidin babası Mehmet, annesi Tülay, eşi Nuray Aktağ ve yakınları da gözyaşı döktü. Acılı aileyi karşılamaya katılanlar teskin etmeye çalıştı.Şehidin oğlu 4 yaşındaki Muhammed Enes de yakasına asılan 'Şehidin oğlu' yazılı kartla karşılama sırasında elindeki oyuncak polis arabası ile oynadığı görüldü. Karşılama töreninde şehidin annesi Tülay Aktaş "Vatan millet için gitti benim yavrum, benim yavrum göğsünü gere gere gitti, selvi boylu yavrum" şeklinde ağıt yakması katılımcıları da gözyaşlarına boğdu.

Cenaze, töreninin düzenleneceği Şebinkarahisar ilçesine konvoy eşliğinde yola çıktı.

Görüntü Dökümü

--------------------

Şehidin karşılanması

Aile detayları

Çocuğun görüntüsü

Detaylar

Haber-Kamera: Hakan KABAHASANOĞLU GİRESUN - DHA

======================================================

2)BOLU'DA 14 FETÖ ŞÜPHELİSİ ADLİYEDE

BOLU merkezli 10 il ve KKTC'de yapılan FETÖ/PDY operasyonunda, ankesörlü telefonlar aracılığıyla örgütün mahrem yapısındaki kişilerle irtibat kurdukları iddiasıyla gözaltına alınan 14 şüpheli adliyeye sevk edildi.

Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı'nın yürüttüğü FETÖ/PDY soruşturması kapsamında ankesörlü telefonlar aracılığıyla örgütün mahrem yapısındaki kişilerle iletişim kurdukları değerlendirilen, daha önce Bolu 2'nci Komando Tugayı'nda görev yapan 12'si muvazzaf 13 kişi, jandarma Komutanlığı personeli 1 kişi ve mahrem imam olduğu değerlendirilen görevinden ihraç edilen 2 öğretmen olmak üzere 16 kişi hakkında yakalama kararı çıkarıldı. Bolu İl Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri, Bolu, Ankara, Eskişehir, Siirt, Şanlıurfa, Hakkari, Çankırı, Isparta, İstanbul, Kocaeli ve KKTC'de operasyon düzenledi. 16 şüpheli gözaltına alınarak Bolu İl Emniyet Müdürlüğü'ne getirildi. Emniyetteki işlemleri tamamlanan 14 şüpheli adliyeye sevk edildi.

Görüntü Dökümü

---------------------

-Şüphelilerin adliyeye getirilmesi

-Alınan önlemler

-Detaylar

Süre: 00: 54 Boyut: 103.6 MB

Haber-Kamera: Murat KÜÇÜK/BOLU,

==================================================

3)KALBİ DURAN ADAMI ERKEK HEMŞİRELER HAYATA BAĞLADI

ANTALYA'da arkadaşıyla birlikte işe giden Ali Karakan (58) araç içerisinde kalp krizi geçirdi. Yoldan geçen iki erkek hemşire, Karakan'ı kalp masajı ve suni teneffüsle hayata döndürdü.

Olay, Kepez ilçesi Gündoğdu Mahallesi Yeşilırmak Caddesi üzerinde meydana geldi. Sabah erken saatlerde arkadaşının kullandığı 07 EPF 89 plakalı kamyonetle işe giden Ali Karakan, araç içerisinde kalp krizi geçirdi. Karakan'ın kriz geçirdiğini anlayan sürücü, kamyoneti yol ortasında durdurup vatandaşlardan yardım istedi. Bazıları sağlık ekiplerine haber verirken, olay yerinden geçen ve hemşire oldukları öğrenilen iki genç kalbi duran Karakan'a müdahale etti. Sırayla kalp masajı ve suni teneffüs yapan hemşireler, Karakan'ı hayata döndürmeyi başardı. Bir süre sonra gelen sağlık ekipleri kalp masajına devam etti. Çevredeki bazı vatandaşlar ise Karakan'a "Amcacığım kendini bırakma" diye seslendi. Sağlık ekiplerinin müdahalesinin ardından sedyeye alınan Ali Karakan, hastaneye götürüldü. Kalp masajı ve suni teneffüs yaparak Ali Karakan'ı hayata bağlayan hemşirelerden Ömer Şahin İlya, müdahaleye başladığında kalbin çalışmadığını, solunumun ise kesik kesik olduğunu belirterek, "Vatandaş kalp krizi geçirdi. Elimizden geleni yapmaya çalıştık" dedi.

Görüntü Dökümü

-------------------

Asfaltta yatan adama erkek hemşirenin kalp masajı yapması

Çevredeki vatandaşların panik anladı

Vatandaşların ambulansı bir daha arayın demesi

Erkek hemşire ile çevredekilerin diyaloğu

Erkek hemşirenin kamp masajı sonucunda hastadan hırıltı sesinin gelmesi

Erkek hemşirenin adama suni teneffüs yapması

Erkek hemşirenin kalp masajını sürdürmesi

Çevredeki meraklı vatandaşlardan görüntü

Kalp ve suni teneffüsün sürmesi

Ambulansın gelişi

Ambulanstan inen sağlık personelinin koşarak hastanın yanına gelmesi

Sağlık ekiplerinin kalp masajı yapan adama artık kendilerinin kalp masajı yapacaklarını söylemesi

Sağlık personeli kadının adama kalp masajı yapmayı sürdürmesi

Hastanın vatandaşlar yardımı sedyeye konulması

Hastanın ambulansa taşınması

Röp1: Hastayı kurtaran erkek hemşire Ömer Şahin İlya

Vatandaşlarla röpler

580 MB - 5.11'

Haber-Kamera: Süleyman EKİN/ANTALYA,

======================================================

(ÖZEL HABER)

3)SALEBİ 8 AYDA YETİŞTİRDİ

KAHRAMANMARAŞ'taki Doğu Akdeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünde biyolog Esra Bulunuz Palaz, doğal şartlarda 2 ile 12 yıl arasında zamanda yetişen ve nesli tükenmekte olduğu için de koruma altında olan salep orkidesini, tohumdan çimlendirerek 8 ayda köklü ve yumrulu fide halinde yetiştirmeyi başardığını söyledi. Çalışmalarını ünlü Maraş dondurmasına tat ve kıvam veren salep türleri üzerinde yoğunlaştırdıklarını belirten Palaz, "Bundan sonraki hedefimiz, elde ettiğimiz fidelerin ve elde ettiğimiz yumruların satışlarını çiftçilerimize yapmaktır" dedi.

Türkiye 10 değişik cinse ait 80 farklı orkide türünden elde edilen salep; başta dondurma olmak üzere yoğurt ve içecek karışımları ile tıbbi aromatik ve kozmetik alanda kullanılıyor. Ancak, doğada tohumla çimlenme oranın düşük olması, 2 ile 12 yılda yetişmesi ve bilinçsiz toplanma nedeniyle de nesli tükenmekte olan salep orkidesi koruma altında ve toplanması yasak. Bu nedenle salep orkidesinin diğer tarımsal ürünler gibi tarlada ekilip yetiştirilmesi adına Doğu Akdeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü'nde yıllar önce başlatılan çalışmalar devam ediyor.

'GELİŞMİŞ İRİ YUMRULU FİDELER ELDE ETTİK'

Mevcut besi ortamlarında istediği başarıyı alamayana Biyolog Esra Bulunuz Palaz, salep için özel bir besi ortamı geliştirdi. Kendi isminin baş harfleri olan 'EBP' adını verdiği besi ortamıyla salep orkidelerinde çok büyük ilerleme kaydettiklerini ifade eden Palaz, şunları söyledi:

"Enstitümüzde son 8 yılda doku kültüründe In Vitro (laboratuar ortamı) çoğaltımını yapmaktayız salep orkidelerinin. Bu 8 yıl boyunca en büyük başarımız yeni geliştirdiğimiz bir besi ortamıyla 2 ile 12 yıl arasında gelişmekte olan salep orkidelerini 8 ay içerisinde üretebilmekteyiz. 8 ay içerisinde yumrulu, gayet gelişmiş, kökleri gelişmiş ve üst aksamı gelişmiş fideler elde etmekteyiz. Bu elde etiğimiz fideleri dış koşullara aktardığımızda yaşayabilmektedir. Salep orkidelerinin üretimindeki en büyük sıkıntı, doku kültüründe üretilen fidelerin dış koşullara aktarırken kaybedilmesidir, dış koşullara alışamamasıdır. Ama enstitümüzde yaptığımız çalışma ile gayet iri yumrular elde etmekteyiz. İri yumrulu bitkiler elde ettiğimiz için dış koşullara adaptasyonu daha iyi olmaktadır. Bu sayede en fazla yüzde 60 fire ile dış koşullara aktarmaktayız bu fideleri. Aynı zamanda bu doku kültüründe elde ettiğimiz bu yumrular 1 ile 4 gram arasında değişmektedir. Doğada topladığımız orkide yumruları da 1 ile en fazla 5 gramdır."

ÇİMLENME ORANI YÜZDE 90

Bitki tohumlarının bir mantarla ilişkiye girmesi sonucu çimlendiğini ancak salep orkidesinin endosperminin olmamasından dolayı çimlenme oranının yüzde 5 gibi çok düşük olduğunu ifade eden Esra Bulunuz Palaz, kendi geliştirdiği EBP besi ortamında bu sorunun çözümü noktasında da önemli mesafeler kat etiklerini söyledi. Yaptıkları çalışmada tohumun çimlenmesi için ihtiyaç duyduğu besi ortamını sağladıklarını kaydeden Palaz, "Salep orkidelerinin tohumlar çok küçüktür, toz halindedir ve çimlenme sırasında simbiyotik ilişkiye ihtiyaç duyar. Bu yüzden dış koşullarda doğal şartlarda çimlenme oranı yüzde 5 ve yüzde 5'in altındadır. Bugün enstitümüzde 20'ye yakın orkide türünde EBP besi ortamında doku kültürü şartlarında yüzde 50 ile yüzde 90 arasında çimlenme elde etmekteyiz. ve bu çimlenme oranlarıyla elde etiğimiz fide oranları da hemen hemen eş değerdir. Çimlendikten sonra fide gelişimi de gayet iyidir. 8 ay içerisinde köklü, yumrulu fideler elde etmekteyiz" diye konuştu.

DONDURMA SALEBİNDE BÜYÜK BAŞARI

En çok glukomanan oranı yüksek olan salep orkidelerinde çalışma yürüttüklerini kaydeden Palaz, "Enstitü olarak glukomanan oranı fazla olan salep türlerinde çalışıyoruz. Bunun nedeni, ünlü Maraş dondurmasına tat ve kıvam veren salep de en önemli özellik glukomanan oranıdır. Biz de enstitü olarak glukomanan oranı yüksek olan türlerin geliştirilmesi üzerine çalışıyoruz. Bu türde şu an yüzde 85 çimlenme elde ediyoruz. In Vitro çoğaltımında yumrulu hale de 8 ay da gelmektedir. 8 ay içerisinde tohum toprağa aktarılacak düzeye geliyor" dedi.

1 FİDEDEN 3 YUMRU

Son yıllarda bazı yerlerde çiftçilerin yumruyla üretim yaptığını ancak 1 yumru dikiminden sonra en fazla 1'e 2, 1'e 3 aldığını söyleyen Palaz, "Ama biz burada 1 tohumdan 1 fide elde ediyoruz ve bir fidemiz 2 ya da 3 yumru vermektedir. Aynı zamanda tohumdan gittiğimiz zaman binlerce fide elde edebilmekteyiz enstitümüzde. Bir kapsülün içinde binlerce tohum bulunmaktadır. Yılda bin ile 5 bin fide üretimi yapmaktadır enstitümüz. Çalışmalarımız devam etmekte. Bu fidelerin dış koşullara aktarılmasıyla ilgili çalışmalar yapmaktayız. Aynı zamanda elde ettiğimiz yumruların direkt dikimiyle ilgili çalışmalar da yapmaktayız" diye konuştu.

'FİDE VE YUMRU SATIŞI YAPACAĞIZ'

Amaçlarının salep orkidelerini alternatif bir ürün olarak çiftçilere sunmak olduğunu ifade eden Palaz, çalışmaların bu yönde devam ettiğini söyledi. Şu anda yaş salebin kilosunun 80, kuru salebin kilosunun ise 300 liraya kadar alıcı bulduğunu kaydeden Esra Bulunuz Palaz, şöyle devam etti:

"Bundan sonraki hedefimiz, ileriki aşamada bu elde ettiğimiz fidelerin ve elde ettiğimiz yumruların satışlarını çiftçilerimize yapmaktır. Bununla ilgili çalışmalarımız devam etmektedir. Enstitümüz şu anda fide üretimi yapmaktadır. İleriki aşamada çiftçilerimiz bize gelecek, 'Şu kadar arazimiz var, şu kadar fide lazım' diyerek talep ettiklerinde bunu karşılamak istiyoruz. Bu aşamada çalışmalarımız devam etmektedir ve salep üretimiyle ilgili her türlü desteği vermekteyiz. Aynı zamanda salep üretimiyle ilgili mikro yumru üretimi, artı yumru hasadıyla ilgili çalışmalar yapmaktayız. Bir ileriki aşamada da hiç dış koşullara bağlı kalmadan direkt hasat ve satış şeklinde gerçekleştirmeyi düşünüyoruz."

Görüntü dökümü

-----------------------

Tarımsal Araştırma Enstitüsü binası

Tohumların cama aktarılması

Esra Bulunuz Palaz'ın mikroskopta çalışması

Tohumların mikrokoktaki görüntüleri

Tohumun ekilmesi

Saleplerin saklandığı oda

Kavanozlardaki salepler

Palaz'ın kavanozları incelemesi

Kavanozların taşınması

Kavanozlardaki saleplerin çıkarılması

Saleplerin yıkanması

Palaz ile röp.

Saleplerin toprağa dikilmesi

Yumrunun tartılması

Camlardaki salep yumruları

(Haber-Kamera: Ömer KOÇ-KAHRAMANMARAŞ-DHA)

(426 MB)

===================================================================

4)KÖYLÜLER, DRONE KULLANARAK CEP TELEFONUYLA GÖRÜŞEBİLİYOR

HAKKARİ'nin Yüksekova ilçesine bağlı Akçalı köyünde, GSM operatörleri şebekeleri çekmediği için, cep telefonu görüşmelerinde drone kullanılıyor. Drone sahibi Ali Yücel Kaya'nın havalandırdığı hava aracına bağlı cep telefonu şebekeden sinyal alıyor, köylüler de bu telefona bluetooth ile bağlanıp, görüşme yapabiliyor. Kaya, 10 dakikalık görüşme ücreti için kişi başı 1'er lira alıyor. Yüksekova'ya 5 kilometre uzaklıkta bulunan 70 hane ve 800 nüfuslu Akçalı köyünde, iddiaya göre, hiçbir GSM operatörü şebekesi çekmiyor. Köyde telefon görüşmelerinin sağlanması için ilginç bir yöntem geliştirildi. Köylüler, komşuları Ali Yücel Kaya'nın, insansız hava aracı drone hizmeti sayesinde yakınlarıyla cep telefonu görüşmesi yapabiliyor. Kaya'nın cep telefonunu bağladığı drone yaklaşık 10 metre havalandıktan sonra, GSM şebekelerinden sinyal alıyor ve köylüler de Kaya'nın drone'daki telefonuna bluetooth ile bağlanıp, görüşmelerini yapıyor. Ali Yücel Kaya, drone kullanılarak yapılan 10 dakikalık görüşme ücreti için kişi başı 1'er lira alıyor.

Köylerinde cep telefonu çekmediği için herkesin sıkıntı yaşadığını belirten Kaya, bunun üzerine de drone alarak sorunu çözdüğünü söyledi. Ali Yücel Kaya, drone'un belli bir seviyeye çıktıktan sonra GSM operatörü şebekelerini gördüğünü, bu sayede de telefon görüşmesi yaptıklarını belirterek şöyle konuştu:

"Köyümüz ilçe merkezine 5 kilometre uzaklıkta olmasına rağmen, hiçbir telefon şebekesi çekmiyor. Buradan tüm yetkililere sesleniyoruz; lütfen bize yardımcı olun. Annem hasta, ağabeyim cezaevinde. Bazen annem ağabeyimle görüşmek istediğinde telefon şebekesi yüzünden görüşemiyor. Sırf bunun önüne geçmek  için drone alıp telefonumu taktım. Drone havalandıktan sonra bluetooth'la bağlanıp görüşme yapabiliyoruz. Günde bir kez köy meydanında, drone'u 10 metre havalandırıp, yakınlarıyla görüşmek isteyen vatandaşlara yardımcı oluyorum. 10 dakika görüşme yapanlardan da 1 lira ücret alıyorum. Bazen drone arıza veriyor, köylülerden para toplayıp arızayı gideriyoruz. Gece yarısı çok acil bir durum olursa, ya da hamile bir kadın için ambulans çağırmak için de drone kaldırıyorum. Köyde yabani hayvanlardan dolayı tepelere çıkamıyoruz. O yüzden böyle bir yönteme başvurduk."

Köylülerden Ekrem Arslan da yetkililerden acil çözüm beklediklerini söyledi. Arslan, "Daha önce gece yarısı acil bir hastamız olduğunda köyün arkasındaki tepeye çıkıp şebeke arıyorduk. Kışın kurt korkusu nedeniyle çıkamayınca, alınan drone sayesinde yakınlarımızla iletişim kurabiliyoruz" dedi.

Görüntü dökümü

---------------------------

-Dron hazırlayan Ali Yücel Kaya

-Kaya, telefon görüşmesi için dronu havalandırırken

-Şebeke arayan köylüler

-Sinyal adıktan sonra yakınlarıyla görüşen köylülerden genel ve detaylar

-Dron sahibi Ali Yücel Kaya ile röportaj

-Havalanna dron

-Ekrem Aslan ile röportaj

-Genel ve detaylar

Haber-Kamera: Yaşar KAPLAN/YÜKSEKOVA (Hakkari), -

==========================================================