Trakya'nın Yeni AVM İhtiyacı Yok

Sektörünün önde gelen ismi EVA Gayrimenkul Değerleme ile Türkiye'nin en büyük yerli sermayeli araştırma şirketi Akademetre tarafından yapılan ikinci araştırma sonucu "Türkiye AVM Potansiyeli Raporu, 2012-2014 Analizi" belli oldu. Rapora göre Tekirdağ 2012 senesinde de doygunluğa ulaşmış iller arasında. Raporda genel olarak Trakya şehirlerinin 2012'de doygun olduğu ve 2014'de de halen doygun kalacağı tespiti yer alıyor.

EVA Gayrimenkul Değerleme Danışmanlık A.Ş. ve Akademetre Research & Planning tarafından alışveriş merkezleri (AVM) sektörünü irdelemek, gerçek birikim ve potansiyeli ortaya koymak, Türkiye'deki potansiyel yatırım bölgelerini tespit etmek ve ihtiyaç duyulan AVM tip ve büyüklüklerini ortaya koymak, sektörün genel fotoğrafını çekmek ve gelecek öngörülerini belirlemek amacı ile yaptığı ikinci çalışmanın sonucu olan Türkiye AVM Potansiyel Raporu 2012-2014 açıklandı.

Türkiye'nin AVM Potansiyelinin ve Haritası'nın belirlendiği çalışmada, mevcutta AVM bulunan 48 ildeki alışveriş merkezleri ziyaret edildi ve incelendi. Çalışmada ayrıca, 2014 sonuna kadar açılması planlandığı tespit edilen inşaat ve proje halindeki 82 alışveriş merkezi de incelendi.

Yeni Alan ve Aktif AVM Sayılarında Durum

Şu an Türkiye'de 265 Aktif AVM mevcut, 55 ilimiz ise henüz AVM ile tanışmamış durumda. Bugünden itibaren 2012'de 40 AVM açılışı bekleniyor. 2013 de bu sayı 29, 2014 de ise 13. Bu gelişmelerle 2014 yılında Türkiye'de 347 AVM olacak.

2011 yılında oyuncu olmaktan çıkan, fonksiyon değiştiren alışveriş merkezlerinin sektörde 325.000 m²'lik bir azalmaya neden olduğu tespit edildi. Sektör bir yandan büyürken, bir yandan da kan kaybediyor.

Çoğunluğu İstanbul'da olmak üzere, Ankara ve Kocaeli illerinde alışveriş merkezleri fonksiyonlarını yitirdiler, kapandılar veya başka amaçlarla kullanılıyorlar. Bunda kiracı karması, ulaşım, ihtiyaçlara cevap verememe gibi nedenlerin olduğu tespit edildi.

İstanbul'da 244.202 m², Ankara'da 63.178 m² ve Kocaeli'nde 17.500 m² fonksiyon yitiren AVM alanı söz konusu. İstanbul'da fonksiyonunu yitirdiği gözlemlenen AVM'lerin yer aldığı ilçeler; Büyükçekmece, Beylikdüzü, Bakırköy ve Pendik.

AVM Projelerinin Kiralanabilir Alanları Büyüyor

Araştırmada yer alan verilere göre ortalama AVM kiralanabilir alanlarının büyüklüğünün arttığı görülüyor. İlk açılan AVM'den bu yana bugün için aktif olan AVM'ler ortalama 29.000 m² büyüklükteyken, sadece 2012 senesinde açılacak AVM'lerin ortalama büyüklüğü 37.000 m². 2013'de ise bu rakamın 39.000 m² , 2014'de de 53.000 m² olması bekleniyor.

Çalışmadan ortaya çıkan bir başka sonuç ise özellikle İstanbul genelinde ölçeklerin büyüdüğü, büyük ölçeklerin ise daha büyük bir etkileşim alanına hitap ettiği gerçeği. Ancak ilçeler bazında alan ihtiyaçlarına bakıldığında, özellikle bazı ilçenin daha ufak alanlara ihtiyaç duyacağı kadar potansiyelinin kaldığını da görüyoruz. Kolayca ulaşılabilen, insanların kendi içinde kaybolmadığı, ulaşımı kolay -tercihen yürüme mesafesinde- müşteri alabilecek ufak AVM'lere de ihtiyaç olduğu çalışmadan çıkan bir diğer sonuç.

İstanbul'da hala AVM'ye ihtiyaç var!

Alışveriş merkezi yoğunluğuna rağmen İstanbul'da hala şu ilçelerde AVM'ye ihtiyaç olduğu tespit edilmiş: Kağıthane, Küçükçekmece, Bağcılar, Sultangazi, Gaziosmanpaşa, Fatih, Ataşehir, Beyoğlu, Avcılar, Güngören.

Anadolu'da Halen Potansiyel Taşıyan İller

2012 senesinde doygunluğa ulaşmış şehirlerine örnek olarak Eskişehir, Edirne, Erzurum, Diyarbakır, Tekirdağ, Hatay, Ankara, Kayseri, Bursa illeri veriliyor. Ancak bunların yanında 23 il daha doygunluğa ulaşmış durumda.

Halen AVM yatırım potansiyeli taşıyan Anadolu illerine örnek olarak da Kırıkkale, Giresun, Kastamonu, Zonguldak, Aydın, Rize, Tokat, Konya, Kütahya illeri verilebilir.

2014 senesine kadar geliştirilmekte olan projeler dikkate alındığında İzmir'in ve Kocaeli'nin bugün ihtiyaç olmasına rağmen 2014'de doygunluğa ulaşacağı, Muğla'nın ise her iki dönemde de ihtiyaç duyduğu; Gaziantep, Eskişehir, Tekirdağ, Antalya ,Mersin,Adana,Ankara gibi illerimizin ise 2012'de doygun olduğu ve 2014'de de halen doygun kalacağı tespit edilmiştir.

2014 senesinde toplam 35 şehrin doygun olması beklenmektedir. Bu analizlerde 2014 senesine kadar planlanan ve projelendirildiği açıklanan AVM projeleri dikkate alınmıştır. Kayıp AVM alanı olmayacağı düşünülmüştür.