Tunus'ta 2015 Böyle Geçti

Tunus, 2015 yılına yeni hükümet umutlarıyla girmesine rağmen terör saldırıları ve ona bağlı gelişen ekonomik sıkıntılar ve siyasal iç çekişmelerle dolu bir yıl geçirdi.

Ülkede özellikle turistik kentlerde meydana gelen terör saldırıları, ekonominin bel kemiği olan "turizme" büyük bir darbe indirirken, muhtemel terör olayları sebebiyle ilan edilen uzun süreli sokağa çıkma yasakları da 2015 yılının halkın beklentilerinin karşılanmadığı bir yıl olarak kayıtlara geçmesine neden oldu.

Ocak

Ülkede, parlamentodaki en fazla milletvekili sayısına sahip Nida Tunus Partisi (NTP), 5 Ocak'ta Habib es-Sıyd'ın başkanlığında hükümetin oluşturulması teklifini sundu, Cumhurbaşkanı El-Baci Kaid es-Sibsi de kabineyi kurma görevini Sıyd'a verdi.

Libya'da kaçırılan iki Tunuslu gazeteci Süfyan eş-Şurabi ve Nezir el-Kıtari'nin öldürüldüğüne dair bilgi ve görüntüler 7 Ocak'ta yayınlandı. Tunus Dışişleri Bakanlığı konuya ilişkin kesin bir bilgi vermezken, Libya'daki güvenlik krizinden dolayı bilgi edinmede zorluk yaşandığını açıkladı.

Tunus'ta yayın yapan First TV adlı özel bir televizyon kanalına haber yapmak üzere Libya'ya giden muhabirler Eylül 2014'te kaçırılmışlardı. Gazetecilerin öldürülmesi, Tunus kamuoyunda ve özellikle basın mensupları arasında infiale yol açmıştı.

Ekim 2014'te yapılan parlamento seçimlerinde 69 sandalye elde eden Raşid el-Gannuşi liderliğindeki Nahda Hareketi Partisi, 10 Ocak'ta yapılan istişare toplantısının ardından Sıyd hükümetine katılma kararı aldı.

Başkent Tunus'ta 12-15 Ocak tarihleri arasında toplu taşıma görevlileri yıl sonu ek maaş ödemelerini almadıkları için toplu halde grev yaptı. Metro ve otobüslerin çalışmaması sebebiyle başkentte ulaşım felce uğradı.

Şubat

Sıyd başkanlığındaki yeni hükümet parlamentodan güvenoyu alarak 6 Şubat'ta resmen göreve başladı.

Ülkenin batısındaki El-Kasrin vilayetinde 18 Şubat'ta güvenlik güçlerine yönelik saldırı sonucu 4 asker hayatını kaybetti. Saldırıyı gerçekleştiren terör grubunun Tunus- Cezayir sınırında faaliyet gösteren Ukbe bin Nafi Örgütü olduğu belirtildi.

Mart

Tunus'un başkentindeki Bardo Müzesi'ne 18 Mart'ta düzenlenen terör saldırısında 2'si saldırgan, 20'si turist toplam 23 kişi hayatını kaybetti, 47 kişi de yaralandı. Ülkede infiale yol açan olaydan turizm sektörü de olumsuz etkilendi.

Tunus'ta 29 Mart'ta "Birlikte Terörü Yeneceğiz" adı verilen terör karşıtı yürüyüş düzenlendi. Türkiye'den Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş'un katıldığı yürüyüşe, Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, Polonya Cumhurbaşkanı Bronislaw Komorowsk, İtalya Babakanı Matteo Renzi, Cezayir Başbakanı Abdulmelik Sellal ve Fransa Ulusal Meclisi Başkanı Claude Bartolone ile Fas Başbakan Yardımcısı Ahmed et-Tuhami ve on binlerce kişi katıldı.

Nisan

El-Kasrin vilayetinde devriye gezen askeri birliğe 7 Nisan'da düzenlenen saldırı sonucu 4 asker öldü.

Avrupa Birliği, Mayıs 2014'te Tunus'a sunacağı 300 milyon avroluk kredinin 100 milyon avrosunu 15 Nisan'da kullanıma açtı.

Tunus, Avrupa Birliğiyle 63 milyon avroluk yardım finansmanı içeren 5 ayrı konuda 30 Nisan'da anlaşma imzaladı. Söz konusu meblağın adalet, basın, kadın, iskan ve sınırların korunması konularına yönelik kullanılacağı belirtildi.

Mayıs

Türkiye ve Tunus arasında 5 Mayıs'ta yüksek öğretim ve bilimsel araştırmalar konusunda protokol anlaşması imzalandı. Avrupa Birliği, 8 Mayıs'ta ülkeye 100 milyon avroluk yardımda bulunacağını açıkladı.

İktidardaki NTP'ye 13 Mayıs'ta Genel Sekreter olarak Muhsin Merzuk atandı. Cumhurbaşkanı Sibsi, 20 Mayıs'ta ABD'ye resmi ziyaret gerçekleştirdi.

Haziran

Ülkedeki enerji kaynaklarının kullanımı konusunda bir takım şüpheler olduğu gerekçesiyle 5 Haziran'da ülkenin güneyinde başlayan gösterilerde, güvenlik güçleri ve göstericiler arasında çıkan çatışmalar sonucu sokağa çıkma yasağı ilan edildi. "Petrol nerede?" adı altında düzenlenen gösterilerde, onlarca kişi gözaltına alındı.

Libya'daki Tunus Büyükelçiliğinde çalışan 10 görevli, kimliği belirsiz kişilerce 12 Haziran'da kaçırıldı. Ülkenin kuzeyindeki Zagvan vilayetinde 16 Haziran'da meydana gelen tren kazasında 18 kişi öldü.

Libya'daki Tunus Büyükelçiliğinde görevli 10 Tunuslu diplomat 19 Haziran'da ülkeye ulaştı. Olayın ardından Tunus, Trablus'taki konsolosluğunu kapattı.

Tunus'un Susa kentinde 26 Haziran'da turistik bir otelde yabancıları hedef alan terör saldırısında çoğunluğu İngiliz olmak üzere toplam 39 kişi hayatını kaybetti. Saldırıyı terör örgütü DAEŞ üstlendi.

Hükümet, ordudan turistik merkezleri koruması yönünde çağrıda bulundu. Bu olayın ardından, devletin kontrolü dışında olduğu belirtilen 80 mescit kapatıldı.

Tunus eski Cumhurbaşkanı Muhammed Munsif el-Marzuki'nin 29 Haziran'da Gazze ablukasını kırmak amacıyla yolan çıkan 3. Özgürlük Filosu'nda diğer aktivistlerle, İsrail güçleri tarafından gözaltına alınması uluslararası arenada geniş yankı uyandırdı. Marzuki bir gün sonra serbest bırakıldı.

Temmuz

Cumhurbaşkanı Sibsi, temmuz ayının ilk haftası Susa'daki terör olayının ardından ülkede olağanüstü hal ilan etti.  Avrupa Birliği, 8 Temmuz'da Tunus'a 114 milyon avro yardımda bulunacağını açıkladı.

İngiltere Dışişleri Bakanlığı, 9 Temmuz'da "Tunus'taki vatandaşlarına ülkeden ayrılmaları ve zorunlu olmadıkça bu ülkeye gitmemeleri" yönünde yazılı açıklama yayımladı. Yine temmuz ayı içinde ABD Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada Tunus'un, ABD'nin NATO dışında 16'ncı stratejik ortağı olduğu kaydedildi.

Ağustos

4 Temmuz'da 30 gün olarak ilan edilen olağanüstü hal 2 Ağustos'ta iki ay daha uzatıldı.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 11 Ağustos'ta iktidardaki NTP Genel Başkan Yardımcısı Hafız Kaid es-Sibsi'yi Ankara'da kabul etti.

Bir yıldan bu yana duran Tunus-Libya uçak seferlerinin 18 Ağustos'ta yeniden başladığı açıklandı.

Eylül

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif 1 Eylül'de resmi ziyaret için Tunus'a geldi. Ülkedeki yetkililerle yürüttüğü görüşmelerin ardından düzenlediği basın toplantısında konuşan Zarif, "Tunus'un bağımsız ve mutedil politikası iş birliği imkanlarını artırıyor" dedi. İranlı bakanın Tunus ziyareti ülkedeki bazı çevrelerin tepkisine yol açtı.

İçişleri Bakanlığı, 17 Eylül'de yetkilerini kötüye kullanan ya da terör unsurlarıyla ilişkili oldukları gerekçesiyle 110 polisin görevine son verildiğini açıkladı.

Ekim

Cumhurbaşkanlığı, ekim ayının ilk haftası olağanüstü halin kaldırıldığını duyurdu. Tunus Ulusal Diyalog Dörtlüsü 9 Ekim'de Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.

Ülkenin Safaks kentinde tezgahındaki mallara el konulmasının ardından 7 Ekim'de üzerine benzin dökerek kendini yakan Tunuslu genç hayatını kaybetti.

Libya'nın Sabrata Belediye Başkanı Hüseyin Zevadi'nin 25 Ekim'de Tunus'ta gözaltına alınmasının ardından 50 Tunus vatandaşı bu şehirde alıkonuldu.

Kasım

Tunus'un iktidardaki partisi NTP Kurucular Kurulu toplantısı,1 Kasım'da üyeler arasındaki ihtilaftan dolayı çıkan kavga sonucu iptal edildi. Partiye hakimiyet sağlamaya çalışan iki kanat arasındaki çekişme belirgin bir şekilde kamuoyuna yansıdı.

Avrupa Birliği ve Tunus arasında 4 Kasım'da 23 milyon avroluk finans yardımı anlaşması imzalandı. Söz konusu miktarın güvenlik ve terörle mücadele konularında harcanacağı bildirildi.

Uluslararası İşkenceyle Mücadele Örgütü Tunus'ta işkencenin devam ettiğini 6 Kasım'da açıkladı. Örgütün düzenlediği basın toplantısında konuşan Muhtar Tarif İçişleri Bakanlığına bağlı merkezlerde çok sayıda işkence vakasının tespit edildiğini iddia etti.

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, 13 Kasım'da, Tunuslu yetkililerle stratejik diyalog çerçevesinde görüşmelerde bulunmak üzere ülkeye geldi.

Tunus'un merkezinde 24 Kasım'da Cumhurbaşkanlığına bağlı bir polis otobüsünde meydana gelen patlamada 12 polis öldü. Bu olay üzerine Cumhurbaşkanlığı ülkede 30 günlük olağanüstü hal ve sokağa çıkma yasağı ilan etti. Teör örgütü DAEŞ olaydan bir gün sonra patlamayı üstlendi.

İngiltere Dışişleri Bakanı Philip Hammond 27 Kasım'da resmi ziyaret için Tunus'a geldi. Dışişleri Bakanı Tayyib el-Bekkuş'la görüştü. Görüşmelerde gündemin, Libya ve terörle mücadele konusu olduğu belirtildi.

Aralık

Tunus'ta cumhurbaşkanlığı korumalarına düzenlenen terör saldırısının ardından ülke genelinde ilan edilen olağanüstü halin koşullarının 1 Aralık tarihinde hafifletildiği bildirildi.

Cumhurbaşkanı Sibsi, 21.00 ila 05.00 saatleri arasındaki sokağa çıkma yasağını, gece yarısından 05.00'a kadar olmak üzere hafiflettiğini açıkladı.

Tunus'ta koalisyon hükümetinin büyük ortağı NTP'deki iç çekişmelerin ortadan kaldırılması ve uzlaşı ortamının oluşturulması amacıyla çalışmalar yürüten "13'ler Komitesi", 10 Ocak 2016'da uzlaşı kongresi düzenleneceğini duyurdu.

Nobel Barış Ödülü'nü kazanan Tunus Ulusal Diyalog Dörtlüsü, 10 Aralık'ta Norveç'in başkenti Oslo'da düzenlenen törenle ödülü aldı.

Ülkede, 17 Aralık 2010'da başlayan ve "Arap Baharı" adıyla bilinen süreci tetikleyen halk devriminin beşinci yıl dönümü, devrimin beşiği Sidi Busaid kentinde törenlerle kutlandı.

Eski Tunus Cumhurbaşkanı Muhammed Munsif el-Marzuki, 20 Aralık'ta "Tunus İrade Hareketi" adlı yeni bir siyasi parti kurdu.

NTP Genel Sekreteri Muhsin Merzuk, uzun süredir yaşanan parti içi çekişmelerin ardından istifa ederek yeni bir siyasi parti kurma çalışmasına başlayacaklarını belirtti.

Tunus Cumhurbaşkanı Sibsi, 22 Aralık'ta Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz'in resmi davetlisi olarak Riyad'a gitti.

Kalkınma, Yatırım ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Yasin İbrahim, 2015'in ülkesi için zor bir yıl olduğunu ve büyüme oranının yüzde 0.5'in altında kaldığını belirtti.

Tunus Savunma Bakanlığından 28 Aralık'ta yapılan açıklamada 2014-2015 yıllarında yürüttüğü terörle mücadele kapsamında Şaanbi, Sumame, Cendube, Sellum, Verga ve Magila dağlarında teröristlere ait 79 sığınağın ele geçirildiği ifade edildi.